Kripton
Iz Wikipedije, proste enciklopedije
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Splošno | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ime, znak, število | kripton, Kr, 36 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kemijska vrsta | žlahtni plini | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Skupina, perioda, kocka | 18 (VIIIA), 4 , p | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gostota, trdota | 3,708 kg/m3 (273 K), NA | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izgled | brezbarven |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lastnosti atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomska teža | 83,798 a. e. m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Polmer atoma (izračunan) | ni podatka (88) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalentni polmer | 110 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van der Waalsov polmer | 202 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronska konfiguracija | [Ar]3d10 4s2 4p6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na energijski nivo | 2, 8, 18, 8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oksidacijska stanja (oksid) | 0 (neznano) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zgradba mreže | kubična, ploskovno središčna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fizikalne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Agregatno stanje | plin (nemagneten) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tališče | 115,79 K (-251,25 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrelišče | 119,93 K (-153,22 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Molarna prostornina | 27,99 ×10-6 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izparilna toplota | 9 .029 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Talilna toplota | 1 .638 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parni tlak | NA | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hitrost zvoka | 1120 m/s pri 293,15 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Razne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegativnost | 3,00 (Paulingova lestvica) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Specifična toplota | 248 J/(kg · K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Električna prevodnost | ni podatka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toplotna prevodnost | 0,00949 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. ionizacijski potencial | 1350,8 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. ionizacijski potencial | 2350,4 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. ionizacijski potencial | 3565 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. ionizacijski potencial | 5070 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. ionizacijski potencial | 6240 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. ionizacijski potencial | 7570 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. ionizacijski potencial | 10710 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8. ionizacijski potencial | 12138 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najstabilnejši izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Če ni označeno drugače, so uporabljene enote SI in standardni pogoji. |
Krípton je kemični element, ki ima v periodnem sistemu simbol Kr in atomsko število 36. Ta brezbarvni žlahtni plin se v sledovih pojavlja v atmosferi, izolirati pa ga je mogoče s frakcioniranjem tekočega zraka. Skupaj z drugimi redkimi plini se pogosto uporablja v fluorescentnih svetilkah. Kripton je inerten za večino praktičnih namenov, vendar je znano, da tvori spojine s fluorjem. Kripton lahko tudi tvori klatrat z vodo, ko se njegovi atomi ujamejo v mrežo vodnih molekul.
[uredi] Pomembne lastnosti
Za kripton, zaradi svoje zelo nizke kemijske reaktivnosti tako imenova žlahtni plin, je značilen brilijanten zelen in oranžen spektralni podpis. Je eden od produktov fizije urana. Strjen kripton je bel in kristalinski, s kubično, ploskovno središčno kristalno strukturo, ki je pogosta lastnost vseh "redkih plinov".
[uredi] Uporaba
Definicija dolžine metra v sistemu SI je bila med leti 1960 in 1983 vezana na svetlobo, ki jo oddajajo vzburjeni atomi kriptona; meter je bil definiran kot 1.650.763,73 valovnih dolžin oranžno-rdeče oddajne črte, ki jo oddajajo atomi kriptona-86.
Izdelani so bili kriptonovi klatrati s hidrokinonom in fenolom. Kr-85 se uporablja za kemijsko analizo. Ko ga položijo v različne trdnine, se tvorijo kriptonati, katerih aktivnost je občutljiva na površinske kemijske reakcije. Ta žlahtni plin se uporablja tudi pri fotografskih osvetljevalkah za visoko-hitrostno fotografiranje, vendar je njegova raba omejena z visoko ceno pridobivanja kriptona.