Hafnij
Iz Wikipedije, proste enciklopedije
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Splošno | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ime, znak, število | hafnij, Hf, 72 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kemijska vrsta | prehodne kovine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Skupina, perioda, blok | 4 (IVB), 6 , d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gostota, trdota | 13310 kg/m3, 5,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izgled | grey steel |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lastnosti atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomska teža | 178,49 a. e. m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Polmer atoma (izračunan) | 155 (208) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalentni polmer | 150 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van der Waalsov polmer | ni podatka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronska konfiguracija | [Xe]4f14 5d2 6s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na energijski nivo | 2, 8, 18, 32, 10, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oksidacijsko stanje (oksid) | 4 (amfoterično) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zgradba mreže | heksagonalna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fizikalne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Agregatno stanje | trdno | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tališče | 2506 K (4051 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrelišče | 4876 K (8317 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Molarna prostornina | 13,44 ×10-6 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izparilna toplota | 575 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Talilna toplota | 24,06 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parni tlak | 0,00112 Pa pri 2500 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hitrost zvoka | 3010 m/s pri 293,15 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Razne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegativnost | 1,3 (Paulingova lestvica) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Specifična toplota | 140 J/(kg · K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Električna prevodnost | 3,12 106/m ohm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toplotna prevodnost | 23 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. ionizacijski potencial | 658,5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. ionizacijski potencial | 1440 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najstabilnejši izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Če ni označeno drugače, so uporabljene enote SI in standardni pogoji. |
Háfnij je kemični element, ki ima v periodnem sistemu simbol Hf in atomsko število 72. Ta svetleča, srebrno siva štirivalentna prehodna kovina je kemijsko podobna cirkoniju in jo tudi najdemo v njegovih mineralih. Hafnij uporabljajo v volframovih zlitinah v žarilnih nitkah in elektrodah, uporabljajo pa ga tudi za absorpcijo nevtronov v palicah za nadzor jedrskih reakcij.
[uredi] Zgodovina
Hafnij sta leta 1923 v danskem Københavnu (latinsko ime: Hafnia) odkrila Dirk Coster in Georg von Hevesy. Kmalu zatem so po Bohrovi teoriji domnevali, da je novi element povezan s cirkonijem, končno pa so ga na Norveškem našli v cirkonu z metodo spektroskopske analize z žarki X.
Jantzen in von Hevesey sta ga ločila od cirkonija z večkratno rekristalizacijo dvojnih fluoridov amonija in kalija. Kovinski hafnij sta prva pripravila Anton Eduard van Arkel in Jan Hendrik deBoer tako, da sta pihala tetrajodidno paro prek žareče nitke iz volframa.