Języki słowiańskie
Z Wikipedii
Języki słowiańskie - grupa języków w obrębie rodziny języków indoeuropejskich (podrodzina bałtosłowiańska). Składa się z trzech zespołów językowych: zachodnio-, wschodnio- i południowosłowiańskiego. Najstarsze zachowane manuskrypty z tekstami słowiańskimi pochodzą z X wieku. Do zapisu języków słowiańskich używane są lub były alfabety: głagolicki, cyrylicki i łaciński (w niewielkim zakresie również arabski). Wywodzą się z języka prasłowiańskiego używanego przez dawnych Słowian, który uległ ostatecznemu rozbiciu na dialekty regionalne w wyniku ekspansji Słowian na Bałkany w VI wieku naszej ery.
Językami słowiańskimi posługuje się ponad 300 mln osób.
Na bazie języków słowiańskich powstały też sztuczne języki słowiańskie jak slovio, meżduslavianski i glagolica, które są zrozumiałe dla mówiących przynajmniej jednym językiem słowiańskim. Na podstawie wschodniosłowiańskich dialektów Syberii (z zapożyczeniami z języków tureckich oraz języka arabskiego) opracowano sztuczny język syberyjski. Również oparte na językach słowiańskich są fikcyjne języki północnosłowiańskie oraz wenedyk, język romański który przeszedł podobny rozwój jak polski.
Spis treści |
[edytuj] Klasyfikacja języków słowiańskich
- języki indoeuropejskie
- języki bałtosłowiańskie
- języki słowiańskie (ok. 317 mln)
- języki zachodniosłowiańskie (ok. 61 mln)
- grupa lechicka, czyli języki lechickie
- języki połabskie †
- języki pomorskie (ok. 50 tys)
- polski (ok. 44 mln)
- grupa łużycka, czyli języki łużyckie (ok. 70 tys)
- dolnołużycki (ok. 15 tys)
- górnołużycki (ok. 55 tys)
- grupa czesko-słowacka
- grupa lechicka, czyli języki lechickie
- języki południowosłowiańskie (ok. 29 mln)
- grupa wschodnia (ok. 10 mln)
- staro-cerkiewno-słowiański (starosłowiański) †
- cerkiewnosłowiański †*
- bułgarski (ok. 8,5 mln)
- macedoński (ok. 1,8 mln)
- grupa zachodnia (ok. 19 mln)
- słoweński (ok. 2 mln)
- serbsko-chorwacki (serbski, chorwacki, bośniacki, czarnogórski) (ok. 17 mln)
- grupa wschodnia (ok. 10 mln)
- języki wschodniosłowiańskie (ok. 210 mln)
-
- Krywiczów †
- staroruski †
- starobiałoruski †
- białoruski (ok. 10 mln)
- rosyjski (ok. 160 mln)
- ukraiński (ok. 40 mln)
-
- języki zachodniosłowiańskie (ok. 61 mln)
- języki słowiańskie (ok. 317 mln)
- języki bałtosłowiańskie
Oznaczenia:
† - język wymarły lub dawne stadium historyczne języka dzisiejszego
†* - język dawny, ale zachowany tradycyjnie w liturgii, tekstach religijnych, filozoficznych lub naukowych
[edytuj] Wspólne cechy
- wybitnie fleksyjna morfologia - większość języków słowiańskich ma 6 lub 7 przypadków
- podział czasowników na dokonane i niedokonane (leksykalny aspekt)
- obecność fonemicznej palatalizacji (znanej jako zmiękczenie)
- skomplikowane zbitki spółgłoskowe, powstałe po zaniku jerów, np. w polskim wyrazie bezwzględny lub rosyjskim wstrjecza "spotkanie" (jednak np. w językach salisz występują jednak jeszcze bardziej skomplikowane zbitki)
Języki słowiańskie nie tylko mają bardzo podobną gramatykę, lecz wykazują również duże podobieństwo w słownictwie, co dowodzi że ich ostatni wspólny przodek - język prasłowiański istniał stosunkowo niedawno.
[edytuj] Niektóre mikrojęzyki słowiańskie
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
- rusiński[1] (jugorusiński) - skodyfikowana w Wojwodinie (Serbia) forma języka rusińskiego;
- rezjański[1] - powstały na bazie dialektu słoweńskiego w Rezji (północne Włochy)
- prekmursko-słoweński[1] - używany w Słowenii i na pobliskich terenach Węgier i Austrii;
- kajkawski[1] - powstały na bazie dialektów chorwackich, używany w północnej Chorwacji (ma pewną tradycję piśmienniczą; uważany też za dialekt języka serbsko-chorwackiego);
- czakawski[1] - podobna sytuacja, jak powyższy;
- gradišćanskich Chorwatów w Austrii[1] (burgenlandzki) - używany przez mniejszość chorwacką w Austrii, na Węgrzech, w Czechach i na Słowacji (uważany też za dialekt języka serbsko-chorwackiego)
- Chorwatów w Molise[1] (molizański) - powstały na bazie dialektów chorwackich, używany we włoskiej prowincji Molise;
- Bułgarów z Banatu[1] (banacki) - powstały na bazie języka bułgarskiego i serbskiego w Rumunii i w Jugosławii.
Istnieje też tendencja do wyodrębniania się kolejnych języków słowiańskich:
Przypisy
[edytuj] Zobacz też
- imiona słowiańskie
- mitologia Słowian
- panslawizm
- plemiona słowiańskie
- slawistyka
- Słowianie
- słowianofilstwo
- słowiańszczyzna
- Ojcze nasz w językach słowiańskich
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Slavonia - cechy charakterystyczne języków słowiańskich
Języki anatolijskie • Języki bałtyckie • Języki celtyckie • Języki germańskie • Języki helleńskie • języki ilirskie • Języki indyjskie • Języki irańskie • Języki italskie • Języki słowiańskie • Języki tocharskie • języki tracko-ormiańskie •
zachodniosłowiańskie:
czeski • dolnołużycki • górnołużycki • kaszubski • knaan † • polski (staropolski † • średniopolski †) • połabskie † • słowacki • słowiński † • śląski²
wschodniosłowiańskie:
białoruski • Krywiczów † • rosyjski • rusiński • ruski † • staroruski † • ukraiński
południowosłowiańskie:
bułgarski • cerkiewnosłowiański †* • macedoński • serbsko-chorwacki (bośniacki, chorwacki, czarnogórski, serbski) • słoweński • staro-cerkiewno-słowiański †
¹ Język prasłowiański nie jest językiem słowiańskim, ale przodkiem wszystkich języków słowiańskich
² przez literaturę naukową uznawany za dialekt śląski języka polskiego
