13 Dywizjon Artylerii Konnej
Z Wikipedii
13 Dywizjon Artylerii Konnej - pododdział artylerii Wojska Polskiego okresu międzywojennego.
Za oficjalną datę powstania i jednocześnie dzień święta dywizjonowego przyjęto 7 czerwca 1924, kiedy to z Krakowa przybyła do Lwowa 2 bateria 5 dak i została przemianowa na na 1 baterię 13 dak.
8 sierpnia 1924 przybyła też 2 bateria 10 dak, którą przemianowano na 2/13 dak.
3 baterię utworzono 12 marca 1925 z 1 i 2 baterii oraz podoficerów i szeregowych z 5., 11. i 12 pap, 6 pac i 6 dak.
Spis treści |
[edytuj] Działania bojowe
Podczas wojny obronnej 1939 roku 13 dak wchodził w skład Kresowej Brygady Kawalerii.
Mobilizację dywizjon rozpoczął 27 sierpnia o godz. 19.00 w koszarach. Wkrótce jednak 3. i 4 bateria przeniesione zostały do okolicznych wsi.
31 sierpnia o 4.00 1 bateria wyruszyła jako pierwsza do miejsca koncentracji Kresowej BK na prawym skrzydle Armii Łódź. W następnych dniach odjeżdżały kolejne eszelony dywizjonu. Ostatni wyruszył z Brodów 3 września o 2.25.
[edytuj] Dowódcy
- mjr Zdzisław Latawiec — od kwietnia 1924
- wz. kpt. Wacław Brzozowski — od 28 maja l926
- ppłk Aleksander Hertel — od 3 września 1926
- ppłk dypl. Stanisław Sokołowski — od 3 października 1931
- ppłk Hieronim Suszczyński — od 16 maja 1936
- ppłk Janusz Grzesło — od lipca 1939
[edytuj] Skład w 1939
- poczet dowódcy dywizjonu
- pluton zwiadowczy
- pluton łączności
- 4 x bateria artylerii
- pluton gospodarczy
- drużyna pionierów
- kolumna amunicyjna
Etat "W" dywizjonu przewidywał:
- 32 oficerów
- 956 podoficerów i kanonierów
- 1125 koni
[edytuj] Odznaka
Odznaka pamiątkowa artylerii konnej, zatwierdzona Dziennikiem Rozkazów MSWojsk. z 20 maja 1922 była wspólna dla wszystkich dywizjonów.
Opracował ją por. Witold Grabowski, choć do autorstwa przyznawał się także kpt. Kazimierz Pacewicz.
Odznaka symbolizuje trzy okresy istnienia artylerii konnej: Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego i Polski odrodzonej.
Przyjęto formę krzyża maltańskiego - odznaczenia które posiadał Włodzimierz Potocki - dowódca pierwszej baterii artylerii konnej Księstwa Warszawskiego. Centralny element odznaki, orzełek, wsparty na dwóch skrzyżowanych lufach armatnich nawiązywał do orła z czapek artylerzystów Królestwa Polskiego, a Polskę niepodległą symbolizował czarno-amarantowy, później czarno-czerwony proporczyk.
Całość uzupełniono datami 1809, 1918.
[edytuj] Sztandar
Sztandar 13 Dywizjonu Artylerii Konnej został zatwierdzony w Dzienniku Rozkazów MSWojsk. nr 16 z 1937.
W narożnikach lewej strony płata umieszczono:
- wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej
- wizerunek Świętej Barbary
- godło miasta Kamionka Strumiłowa
- odznakę pamiątkową artylerii konnej
- napisy: Lwów 7.VI.1924, Turczyn 20.II.1919, Rohaczew 1.X.1920, Chodorów 6.IX.1920
Wyruszając na wojnę we wrześniu 1939 dywizjon odesłał sztandar do Ośrodka Zapasowego ArtyleriiKonnej nr 3 w Zamościu.
[edytuj] Bibliografia
Giętkowski Mirosław: Artyleria konna Wojska Polskiego 1918-1939. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001. ISBN 83-7174-823-X
[edytuj] Zobacz też
Artyleria ciężka: 1 pan • 1 pac • 2 pac • 3 pac • 4pac • 5 pac • 6 pac • 7 pac • 8 pac • 9 pac • 10 pac • 1 pam*
Artyleria lekka: 1 pal • 2 pal • 3 pal • 4 pal • 5 pal • 6 pal • 7 pal • 8 pal • 9 pal • 10 pal • 11 pal • 12 pal • 13 pal • 14 pal • 15 pal • 16 pal • 17 pal • 18 pal • 19 pal • 20 pal • 21 pal • 22 pal • 23 pal • 24 pal • 25 pal • 26 pal • 27 pal • 28 pal • 29 pal • 30 pal • 31 pal • 33 pal • 38 pal • 40 pal • 51 pal • 54 pal • 55 pal • 61 pal • 65 pal 1 pam*
Artyleria konna: 1 dak • 2 dak • 3 dak • 4 dak • 5 dak • 6 dak • 7 dak • 9 dak • 10 dak • 11 dak • 12 dak • 13 dak • (8)14 dak
Artyleria przeciwlotnicza: pułk: 1 • baterie: 1 • 2 • 3 • 16 • 17 • 86 • 87
75 mm wz. 1897 • 76,2 mm wz. 1902 • 75 mm wz. 02/26 • 105 mm wz. 13 • 105 mm wz. 29 • 120 mm wz. 1878/09/31
100 mm wz. 1914/1919 • 155 mm wz. 1917
40 mm wz. 36 • 75 mm wz. 1897/14/17 • 75 mm wz. 1922/1924 • 75 mm wz.36/37
220 mm wz. 32 • 81 mm wz. 31
47 mm wz. 39 • 155 mm wz. 39
Dywizje jazdy: DJ • 1 • 2 • Brygady jazdy: I • II • III • IV • V • VI • VII • VIII • IX • X
Dywizje kawalerii: 1 • 2 • 3 • 4 • Samodzielne BK: 2 • 3 • 5 • 6 • 8 • 9 • Brygady kawalerii: I • IV • VII • VIII • X • XI • XII • XIII • XIV • XV • XVI • XVII • XVIII • Brygady kawalerii (1929-1936): Brygady 2 DK • BK Brody • BK Wilno • BK Kraków • BK Stanisławów • BK Rzeszów • BK Hrubieszów • BK Baranowicze • BK Białystok • BK Poznań • BK Równe • BK Suwałki • BK Toruń
Brygady kawalerii 1939: Mazowiecka BK • Kresowa BK • Wileńska BK • Suwalska BK • Krakowska BK • Podolska BK • Wielkopolska BK • Pomorska BK • Nowogródzka BK • Wołyńska BK • Podlaska BK
Jednostki improwizowane w 1939: DK Zaza • Zbiorcza BK • Rezerwowa BK • BK "Edward" • BK "Plis"
Pułki szwoleżerów: 1 • 2 • 3 • Pułki ułanów: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • Pułki strzelców konnych: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10
Dywizjony Artylerii Konnej 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • (8)14
