Gustaf Dalén
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Nils Gustaf Dalén (Stenstorp, Suecia 1869 - † Estocolmo 1937) foi un enxeñeiro e físico sueco, galardoado co Premio Nobel de Física en 1912.
[editar] Biografía
Tomou as rendas da granxa familiar, que ampliou para incluír unha tenda de artigos de xardín, tenda de sementes e unha leitería.
En 1892 inventou un testador da graxa do leite, que comprobaba a calidade do leite entregado.
Gustaf de Laval quedou impresionado polo autodidacta Dalén e animouno a que comezase a estudar. Estudou enxeñería na Chalmers tekniska högskola (Universidade de Tecnoloxía de Chalmers) de Gotemburgo, onde conseguiu o grao de Mestre, e se doctorou en 1896.
Dalén casou con Elma Persson en 1901, e tiveron dúas fillas e dous fillos.
Faleceu o 9 de decembro de 1937 en Estocolmo á idade de 68 anos.
[editar] Investigacións científicas
Realizou investigacións sobre a turbina de gas e perfeccionou a turbina de vapor Laval. Inventou un acumulador non explosivo de acetileno capaz de absorber grandes cantidades deste gas e unha válvula automática para regular o gas fornecido aos farois.
Foi fundador da empresa AGA, AB (fundada como AB Gas-accumulator and AB Svenska Gasaccumulator), integrada no ano 2000 no grupo empresarial Linde AG.
Foi galardoado co premio Nobel de Física de 1912 polo seu invento da chamada «válvula solar» (Solventil), capaz de acender e apagar de forma automática a chama dos farois nos atardeceres e amenceres, que se aplicou de forma inmediata nos farois illados.
Pouco antes de obter o premio Nobel quedou cego como consecuencia dunha explosión durante a realización dun dos seus experimentos, e especulouse sobre a influencia que este feito puido ter na obtención do premio.
A pesar da súa cegueira, seguiu dirixindo AGA ata 1937.
[editar] Ligazóns externas
| Premio Nobel de Física: Premiados |
|---|
|
1901: Röntgen 02: Lorentz, Zeeman 03: Becquerel, P.Curie, M.Curie 04: Rayleigh 05: Lenard 06: Thomson 07: Michelson 08: Lippmann 09: Marconi, Braun 10: van der Waals 11: Wien 12: Dalén 13: Kamerlingh Onnes 14: von Laue 15: W.L.Bragg, W.H.Bragg 17: Barkla 18: Planck 19: Stark 20: Guillaume 21: Einstein 22: N.Bohr 23: Millikan 24: Siegbahn 25: Franck, Hertz 26: Perrin 27: Compton, Wilson 28: Richardson 29: de Broglie 30: Raman 32: Heisenberg 33: Schrödinger, Dirac 35: Chadwick 36: Hess, Anderson 37: Davisson, Thomson 38: Fermi 39: Lawrence 43: Stern 44: Rabi 45: Pauli 46: Bridgman 47: Appleton 48: Blackett 49: Yukawa 50: Powell 51: Cockcroft, Walton 52: Bloch, Purcell 53: Zernike 54: Born, Bothe 55: Lamb, Kusch 56: Shockley, Bardeen, Brattain 57: Yang, T.D.Lee 58: Cherenkov, Frank, Tamm 59: Segrè, Chamberlain 60: Glaser 61: Hofstadter, Mössbauer 62: Landau 63: Wigner, Goeppert‑Mayer, Jensen 64: Townes, Basov, Prokhorov 65: Tomonaga, Schwinger, Feynman 66: Kastler 67: Bethe 68: Alvarez 69: Gell‑Mann 70: Alfvén, Néel 71: Gabor 72: Bardeen, Cooper, Schrieffer 73: Esaki, Giaever, Josephson 74: Ryle, Hewish 75: A.Bohr, Mottelson, Rainwater 76: Richter, Ting 77: Anderson, Mott, van Vleck 78: Kapitsa, Penzias, Wilson 79: Glashow, Salam, Weinberg 80: Cronin, Fitch 81: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn 82: Wilson 83: Chandrasekhar, Fowler 84: Carlo Rubbia, van der Meer 85: von Klitzing 86: Ruska, Binnig, Rohrer 87: Bednorz, Müller 88: Lederman, Schwartz, Steinberger 89: Ramsey, Dehmelt, Paul 90: Friedman, Kendall, Taylor 91: de Gennes 92: Charpak 93: Hulse, Taylor 94: Brockhouse, Shull 95: Perl, Reines 96: D.Lee, Osheroff, Richardson 97: Chu, Cohen‑Tannoudji, Phillips 98: Laughlin, Störmer, Tsui 99: 't Hooft, Veltman 2000: Alferov, Kroemer, Kilby 01: Cornell, Ketterle, Wieman 02: Davis, Koshiba, Giacconi 03: Abrikosov, Ginzburg, Leggett 04: Gross, Politzer, Wilczek 05: Glauber, Hall, Hänsch 06: Mather, Smoot 07: Grünberg, Fert |
