Walchers

Uut Wikipedia

't Walchers is de naem vò de Zeêuwse dialecten die-an gesproke ore op Walcheren.

De Walcherse dialecten verschillen onder mekaore flienk. De stikke afwiekende stadsdialecten van Middelburg en Vlissienge ore ier avast niet be'andeld; zie daevò 't artikel Burgerzeêuws.

In'oud

1 Kenmerken
- 1.1 Klanken
2 Grammaotica
- 2.1 Woorden
3 Op schrift en in de zang
4 Dialectverlies en be'oud
5 Lienks nae buten

[bewerk] Kenmerken

't Walchers schikt z'n eige goed in 't verband van aore Zeêuwse dialecten. Verschillen mee 't intern sterk verwante Zuud-Bevelands bin d'r vee; meêsta komt 't d'rop neer dat 't Walchers meer op de aore Zeêuwse dialecten en/of op 't Standerdnederlands trekt.

[bewerk] Klanken

As 'n Midden-Zeêuws dialect kriege vee woorden mee in 't Nederlands 'n o umlaut: zoô is 't bevobbild zeune, beuter, meuge, weune, zeumer en vurm, durp. In Erremu, Kleverskerke en 't Nieuweland oor van butter en zummer gesproke, net eênder as op Zuud-Beveland. Vee van die woorden ore meê nae 't noorden toe mee 'n oo uutgesproke.

De aa veranderd in de meêste Germaonse erfwoorden in 'n ae; de Zuud-Bevelandse î is ier onbekend.

Ze zeie op Walchere over 't aolgemeen mee en af, nie mie en of.

[bewerk] Grammaotica

Abstracta die-an van werkwoorden ore afgeleid kriege d'n uutgang -ienge: verkerienge, krusienge etc.

D'r bin tweê infinitieven: eên op -e en eên op -en. Dit eit 't Walchers uut 't Fries georve. Op Zuud-Beveland is dat verschil d'r nie.

Voltooide deêlwoorden ore mee 't vòvoegsel ge- gevurmd. In Waschappel zeie ze weer wè emaekt.

[bewerk] Woorden

Walcherse dialecten è 'n typische woordenschat die-a flienk kan verschillen van aore dialecten. Zoô zeie ze ier frinze vò wat bevobbild op Zuud-Beveland 'n aerebezem genoemd oor. Dit kan verklaerd ore uut d'n invloed van 't Picardisch.

[bewerk] Op schrift en in de zang

D'r bin op Walcheren feitelik nie zoô vee dialectschrievers en -zangers. Jan Zwemer uut Oôskappel en Marco Evenhuis uut Oôst-Soeburg, de tweê drievende krachten achter 't blad Noe, ouwe d'r eige d'rmee bezeg.

[bewerk] Dialectverlies en be'oud

Dit verschilt noga per plekke. In en direct om Middelburg en Vlissienge sterft 't Zeêuws langzaeman uut. Ok in 'n toeristische plekke as Zoetelande gaet 't wat achteruut. Uutschieters d'n aore kant op bin Erremu en Waschappel: daer oor nog deu meer as 90% van de joengeren dialect gepraot. In de aore durpen overleeft 't redelik toet goed, al zie je wè dan de verschillen tussen de dialecten onderlienge vervaege.