Burgerzeêuws

Uut Wikipedia

Burgerzeêuws is 't Zeêuws van de stad, meêr in 't biezonder van Middelburg en Vlissienge. De taele van deêze tweê plekken verschilt zoôvee van 't omriengende Walchers dat 't wè bie 'n aparte groep kan ore ingedeêld. De dialecten van Goes, Zurrikzeê en aore steeën ore gewoon bie de artikels over de streekdialecten besproke.

[bewerk] Kenmerken

't Belangriekste kenmerk is dat de aa uut 't Standerdnederlands alleên vò 'n r as 'n ae klienkt. Op alle aore plekken oor je daer 'n ao: paerd maer waoter, maoke, laote. De r vò de s valt in de steeën nie meer zoô dikkels wig: je oor dae dus meêsta kers en nie kes. Typisch is ok 't vòkommen van de Fransen r, die in de keel gevurmd oor. 't Burgerzeêuws doe wè mee 't Boerenzeêuws mee in de klanken ie en uu in plekke van ij en ui in de standerdtaele. Ok de woorden bluve, pupe, twuvel, vuuf en wuuf komme in de stadsdialecten vromme.

Vedders komme de meêste typische Zeêuwse dialectwoorden in 't Burgerzeêuws nie mee vò. Zoô is 'n frinze in Middelburg en Vlissienge gewoon 'n aerebei.

[bewerk] Geschiedenisse

't Burgerzeêuws moe in d'n tied van de Republiek onstae weze. In dien tied waeren Middelburg en Vlissienge belangrieke steeën en mieken Olland en Zeêland zaemen d'n dienst uut. Dialectverschillen waeren in die tied bie mensen van de betere stand normaol, mae sommige klanken en woorden wiere wè vò boers angezieë. Dat gold bevobbild vò de ae, die-a zoôwè in Zeêland as in Zuud-Olland vòkwam (en -komt). Die wier deu de stadsbeweuners dan ok losgelaete. Feitelik liekt dit proces 'n bitje op 't ontstaen van 't Stadsfries: de burgers paste d'r eige an de normen van 't Ollands an mae ieuwe wè kenmerke over van ulder eigen taele.

[bewerk] Tegenwoordigen tied

Volgens 'n studie van Marco Evenhuis oort 't Zeêuws nog door naebie tweê derde van de bevolkienge gesproke, mae lag dat andeêl in en rond de steeën rond eên derde. In Middelburg en Vlissienge-stad is dat ekers nog laeger: vòraol in Middelburg liekt 't Zeêuws bienae wig en vee sprekers bin import van 't platteland. Toch leeft 't Burgerzeêuws nog wè in de marge, onder de aerrebeiersklasse van echte Middelburgers en Vlissiengers. Butendien praote vee mensen nog mee 'n sterk Middelburgs of Vlissiengs accent.