Linh trưởng

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Linh Trưởng/Primates
Thời điểm hóa thạch: Thế Paleocen - Gần đây

Khỉ (Pan paniscus)

Giới (regnum):	Animalia
Ngành (phylum):	Chordata
Lớp (class):	Mammalia
Cận lớp (infraclass):	Eutheria
Siêu bộ (superordo):	Euarchontoglires
Bộ (ordo):	Primates Linnaeus, 1758

Families

Linh trưởng là một bộ thuộc giới động vật (animalia), ngành động vật có dây sống (clordata), phân ngành động vật có xương sống, lớp Thú động vật có vú (mammalia).

Ngày nay Bộ linh trưởng được chia thành hai phân nhánh là Strepsirrhini và Haplorhini. Trong nhánh Haplorhini có họ Người (Hominidae = khỉ dạng người), và loài người (Homo sapiens).

[sửa] Tên gọi

Từ Bộ Linh trưởng là theo phiên âm Hán Việt của 灵长目 (linh trưởng mục), trong đó:

靈: linh bính âm: líng, giản thể: 灵 có nghĩa là tinh anh, lanh lẹ.
長: trường, trưởng, trướng bính âm: cháng, zhǎng, zhàng, giản thể: 长 có nghĩa là đứng đầu, hàng thứ nhất, có tài ^[1].

Như vậy linh trưởng ở đây là bộ các động vật có độ tinh anh (trí tuệ) cao hàng đầu trong số các động vật.

Trong tiếng Anh, linh trưởng là dịch tương ứng với chữ Primate (số nhiều primates). Chữ này bắt nguồn từ gốc Latinh primas, primus có nghĩa là nhất, đứng đầu, cao cấp. Trong tiếng Anh primate cũng đồng nghĩa với Tổng Giám mục, một chức vụ của Giáo hội Công giáo La Mã. Trước kia, primates còn được gọi là bộ Khỉ.

[sửa] Phân loại

Theo sự phân loại của nhà động vật học Carolus Linnaeus năm 1758 :

Euarchontoglires

Glires

	Rodentia (bộ Chuột)

	Lagomorpha (bộ Thỏ)

Euarchonta

Scandentia (bộ Nhiều răng)

Dermoptera (bộ Dơi)

	†Plesiadapiformes

	Primates (bộ Linh trưởng)

Sự phân nhánh từ Bộ linh trưởng đến loài người :

Primates (Linh trưởng)
 ├─ Strepsitthini 
 └─ Haplorhini 
     ├─ Tarsiidae 
     └─ Anthropoidea 
         ├─ Platyrrhini
         └─ Catarrhini 
             ├─ Cercopithecoidea 
             └─ Hominoidea 
                 ├─ Hylobatidae 
                 └─ Hominidae (họ Người khỉ)
                     ├─ Pongo (Orang-Utans)
                     └─ Homininae
                         ├─ Gorillini (Gorilla)
                         └─ Hominini (tông Người)
                             ├─ Pan (Tinh tinh)
                             └─ Homo (chi Người)
                                 └─ Homo sapiens(Người hiện đại)