Türkiye Türkleri
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir. Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız. Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
| Türkiye Türkleri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Namık Kemal・Leyla Gencer・Mustafa Kemal Atatürk・Kanuni Sultan Süleyman・Fatih Sultan Mehmed |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Toplam Nüfus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
yaklaşık 75 milyon |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Önemli Bölgeler | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dil(ler) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Türkçe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Din(ler) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| çoğunlukla İslam (Alevi, Sunni, Şii), Ortodoks Hristiyan azınlık |
.svg/22px-Flag_of_Belgium_(civil).svg.png){kind=small}
Türkiye Türkleri, Avrupalıların "Türkiya" (Türkiye) olarak hitap ettikleri bölgeler (eski Osmanlı Devleti'nin Rumeli ve Anadolu kısımlarında) yaşayan, Türkiye Türkçesi veya buna yakın şivelerini konuşan, ortak Türk kültürünü ve ortak kimliğini benimseyen (kendini Türk olarak tanıyan ve tanıtan) etnik gruptur.
Yapılan araştırmalarda Türkiye Türkleri'nin sayısının en az 55 milyon olduğu belirtilmektedir.[24]Türkiye'de yaşayan Türkler, Anadolu'ya ve Trakya'ya değişik zamanlarda göçtüğü düşünülmektedir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Türkler'in Anadolu'ya yerleşmesi
[değiştir] Birinci Evre
Anadolu'ya ilk olarak Hunlar, Sibirler, Hazarlar döneminde Türk kitlelerinin göçtüğü Bizans kaynaklarında belirtilmektedir. [kaynak belirtilmeli]Bu Türkler genellikle Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerine iskan edilmişlerdir. Karadeniz'in kuzeyini dolaşarak Balkanlar'a gelen Avar, Bulgar, Kıpçak, Oğuz, Peçenek Türkleri'nin pek çoğu Bizanslılar tarafından askere alınarak ve Anadolu'ya geçirilerek doğudan gelen akınlara karşı kullanıldılar ve Anadolu'ya iskan ettirildiler. Bizans kaynaklarına göre henüz Müslüman-Türk boyları Anadolu'ya gelmeden yüzbinlerce Türkçe konuşan unsur Anadolu'da yaşamaktaydı. [kaynak belirtilmeli]
[değiştir] İkinci Evre
Selçuklu döneminde Çağrı bey döneminde yapılan ilk keşif ve akınlarda yurt arayan binlerce Türkmen aşireti Doğu Anadolu'ya yerleşmeye başlamıştır. 1071 Malazgirt Savaşı ve 1099 Bizansın Türk bölgelerine baskınlarında Bizans emrinde olan binlerce Türk unsuru saf değiştirerek Anadolu Selçuklu saflarına geçmiştir. Anadolu Selçuklu döneminde Orta Asya ve İran üzerinden Anadolu'ya gelen Türkmen aşiretleri Batı Anadolu'ya yerleşmeye başlamıştır. Beylikler döneminde 250.000 bin çadırlık Türkmen aşiretlerinin Germiyanoğulları, Karesioğulları ve Hamitoğulları'na barındığı bilinmektedir. Yine Beylikler döneminde Balkanlar üzerinden Anadolu'ya gelen ve 100.000 bin çadırlık Sarı Saltuk Türkmenleri İsfendiyaroğulları, Osmanoğulları, Karesioğulları beyliğine sığınmışlardır. 1200lü yılların başında Orta Asya'da yaşayan Harzemşah Türkmenleri Moğol baskınından kaçarak Anadolu beyliklerine sığındılar. Orta Asya'da Hotan, Semerkant, Kaşgar, Cent gibi şehirlerde yerleşik olarak yaşayan Türk boylarının pekçoğu Moğol istilasından kaçarak Anadolu'ya yerleşmişlerdir.
[değiştir] Üçüncü Evre
1243 yılında Anadolu'nun Moğol egemenliğine geçmesiyle ve İran'da kurulan İlhanlılar devleti aracılığıyla pekçok Türk ve Moğol unsuru Anadolu'ya yerleşmiştir. Osmanlı devletinin kurulmasıyla Orta Asya'dan gelen göçler kesilmemiştir. Akkoyunlu, Karakoyunlu Türkmenleri devletlerinin yıkılmasıyla Anadolu'ya yayılmışlardır. 1402 Ankara Savaşı sonucu pekçok Timurlu soylu Türk Anadolu'ya yerleşmiştir. Orta Asya ve diğer bölgelerden göç Safevi devletinin kurulmasına kadar sürmüştür. 1517 Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferinden sonra binlerce çadırlık Suriye, Irak, Dulkadir Türkmenleri'nin bir kısmı Batı Anadolu'ya gönderilmiştir.
İlber Ortaylı'ya göre,[kaynak belirtilmeli] 1000'li yıllarda başlayan Türk göçleri esnasında Anadolu'da yaşayan Rum, Anadolu ve Ermeni tebaa ile karışım başta din olmak sebebiyle en az olmuştur. Osmanlı döneminin sonuna kadar ayrı olarak yaşamışlardır. Bundaki diğer referanslar ise göçebe bir toplumun yerleşik ve gelişmiş bir toplumu ekarte edemeyeceği ve dilini benimsetemeyeceği görüşüdür.
[değiştir] Dördüncü Evre
Osmanlı kayıtlarına göre, [kaynak belirtilmeli]1800 yıllarında Anadolu'nun nüfusu 12 milyon kadardı. Bu nüfusun 3 milyon kadarı Rum, 2 milyon kadarı Ermeni, 1 milyon kadarı Kürt, 5 milyon kadarı Türktü (yüzde 45). Balkanlar'da ise 10 milyon kadar insan yaşamaktaydı. Bunların 3 milyon kadarı Türktü (Boşnak-Arnavut hariç).
1856 ve 1877 Rus-Osmanlı savaşı sonucuyla Anadolu'daki Türk ve müslüman sayısı gittikçe artmaya; Rum ve Ermeni sayısı azalmaya başladı. Osmanlı kayıtlarına göre, bu dönemde Balkanlardan Anadoluya geri göç eden Türk nüfusu 2 milyon kadardı. Boşnak ve Arnavutlar 2 milyon kadardı. Doğu Cephesinde Osmanlılara yardım etmesi sebebiyle Ruslardan kaçan 1 milyon kadar Çerkez ahalisi Anadolu'ya sığındı.
1792, 1860-63, 1874-75, 1891-1902 yıllarında Karadeniz'in kuzeyinde Rusların baskısı artması sonucu 2 milyona yakın Kırım Tatarı ve Kazan Tatarları Anadolu'ya sığınmıştır.
1900lü yılların başlarında Anadoludaki nüfusun dağılımı;[kaynak belirtilmeli]
- Türk: 8 milyon kadar
- Rum: 2 milyon kadar
- Ermeni: 1 milyon kadar
- Kürt:1 milyon kadar
- Arnavut-Boşnak: 2 milyon kadar
- Çerkez: 1 milyon kadar
- Laz-Gürcü: 500 bin kadar
- Arap: 500 bin kadar
[değiştir] Beşinci Evre
1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan hemen sonra nüfusun dağılımı;[kaynak belirtilmeli]
- Türk: 8 milyon kadar
- Arnavut-Boşnak: 2 milyon kadar
- Kürt: 1 milyon kadar
- Çerkez: 1 milyon kadar
- Laz-Gürcü: 500 bin kadar
- Arap: 500 bin kadar olmak üzere toplam 13 milyondu.
[değiştir] Günümüzde Anadolu ve Rumeli'de yaşayan Türkler
Avşar, Yörük, Manav, Türkmen, Tahtacı, Tatar, Nogay, Pomak, Kırgız, Karapapak, Terekeme, Gacal, Azeri, Özbek, Harzem, Çepni, Oğuz, Kırımçak, Karaçay, Balkar, Kazak, Kumuk, Karakalpak, Uygur, Ahıska, Muhacır, Gagavuz, Salurlu, Yerli, Pallık, Dadaş, Gakkoş, Efe, Abdal, Aydınlı, Aşiret, Sıraç, Nalcı, Çaylak, Teber, Beydili, Barak, Şirvan, Karabağlı, Şaman, Torbeş, Oratakçı, Amuca, Bedrettinli, Karamanlı, Kırım Tatarı, Yakut, Hazar, Karakeçili, Sarıkeçili, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Torlak, Kasap, Kıvırcık, Peçenek, Kıpçak, Göçmen, Çıtak, Eybek, Zeybek, Sancaklı, Dobrucalı, Afgan Türkü gibi Türk boy ve gruplarının mensubudurlar.
[değiştir] Bakınız
[değiştir] Referanslar
- ^ Turkish Statistical Institute
- ^ 55 milyon kişi 'etnik olarak' Türk
- ^ US Library of Congress Country Studies: Turkey-Linguistic and Ethnic Groups
- ^ DeutscheWelle - New rules for Muslims in German state
- ^ a b c d Citation needed.
- ^ 2005 (bakınız: w:en:Demographics of the Netherlands)
- ^ ATCA news:National census held on 01/05/06 records a nüfusulation of 264.172
- ^ Ethnologue report for Uzbekistan
- ^ 2000 US Census - Ancestry report
- ^ Turkish Forum - Turkish Americans
- ^ Statistik Austria report, page 75 (2001)
- ^ Statistik Schweiz - Wohnbevölkerung nach Nationalität (2000)
- ^ 2002 Russian census - Nationality report
- ^ 2001 Australian census - Ancestry report
- ^ Australian Turks wait anxiously for earthquake news
- ^ 2002 Macedonian census
- ^ Athens Panteion University announcement (2002) - latest (2001) census, Greek citizens of Turkish origin; the Muslim minority of Thrace, consists of 114.000 people (including Rom and Pomaks)
- ^ Beginner's guide to the Balkans
- ^ Minority Within a Minority-- For Ethnic Turks, Serbian War is Another Chapter in a 600 Year Old Story
- ^ 1999 Azerbaijani census
- ^ interbib.se
- ^ 2001 Canadian census - Ancestry report
- ^ Federation of Canadian Turkish Associations - representing 50,000 Turkish Canadians
- ^ Milliyet gazetesi (22 Mart 2007)
 |
Wikimedia Commons'da Türkiye Türkleri ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur. |
