İlhanlılar

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir.
Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız.
Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Moğol tarihi

İlk Çağ

Moğol İmparatorluğu

Hanlıklar

Günümüzde Moğollar

İran tarihi

Devletler

İlhanlılar (1345)

'İlhan' Hülagû ve eşi Dokuz Hatun (Reşidüddin Camiût-Tevarih kitabından)

Hülagû'ün Bağdat kuşatması (Reşidüddin Camiût-Tevarih kitabından)

İlhanlılar (İlhanlı) Devleti (Farsça: ایلخانیان Īlkhāniyān), Cengiz Han'in (Çingiz Han)torunu Hülagû Han tarafından, merkez Tebriz olmak üzere İran'da kuruldu (1256).

"İlhanlı" ismi; "Büyük Kağanlı" anlamına gelmektedir. ^{[kaynak belirtilmeli]}Çünkü İlhanlılar'ın kendi bayrakları ve paraları olsa da, bir çeşit eyalet sistemiyle yönetilmekteydiler ve Moğollar'ın Büyük Kağan'ına bağlıydılar. İlhanlı kelimesinin tartışılan bir başka anlamı ise; İl-eyalet hanı olabileceğidir. ^{[kaynak belirtilmeli]}Son derece büyük ve hızlı hareket eden bir orduları vardı. Sibirya hariç tüm Asya'ya hakim oldular.^{[kaynak belirtilmeli]}

[değiştir] Siyasi Tarihi

Azerbaycan'ı ele geçiren Hülagû Han, 1258'de Bağdat'ı alarak Abbasî Devleti'ne son verdi. Anadolu Selçuklu Devleti'ni egemenliği altına aldı. Moğollar, Anadolu'nun bilim, kültür ve ticaret merkezleri olan kentlerini yakıp yıktılar ve yağmaladılar. Bu dönemde Anadolu'da ticaret geriledi. Türkler, Doğu ve Orta Anadolu'dan batı bölgelerine doğru göç etmek zorunda kaldılar. Moğollar, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasında önemli rol oynadılar. İlhanlılar döneminde Anadolu'nun büyük kısmı İlhanlılara'a ait olduğu için Orta Asya’dan Anadolu’ya yoğun Türkmen göçleri olmuştur.

İlhanlılar, Suriye ve Filistin'i işgalden sonra Mısır'a doğru ilerlemeye başladılar. Ancak Memlükler, Ayn-ı Câlut Savaşı'nda İlhanlıları yenilgiye uğratarak Filistin ve Suriye'den çıkardılar (1260). Memlûk Sultanı Baybars, İlhanlıları ikinci kez Elbistan'da yenilgiye uğrattı (1277). Memlukler tarafından uğratıldıkları yenilgiler dışında savaş kaybetmediler.

İlhanlılar, Gazan Mahmud Han (1295-1304) zamanında Müslümanlığı kabul ettiler. Bundan önce Budizm'i benimsemişlerdi ve Müslümanlar'a karşı Hıristiyanlarla ittifak kurmak istiyorlardı. 14. yüzyılın başlarında çıkan iç karışıklıklar sonucu İlhanlılar parçalandı (1336). İlhanlı topraklarının büyük bir bölümü üzerinde, Celâyirliler Devleti kuruldu.

[değiştir] Hulagu Han ve büyük ordusu

1243 Kösedağ Savaşı'nda Anadolu Türklerini yenilgiye uğratan Moğollar Ötüken merkezine bağlı olmak üzere, İran’a geçerek 1256 yılında başkenti Tebriz olmak üzere İlhanlı yönetimini kurdular. (İlhanlı: Hana bağlı topraklar) Başında da Hulagü Han bulunmaktaydı. 1256 yılında Alamut Kalesini ele geçirerek Batinilerin çalışmalarına son verdiler. 1258 yılında ise Bağdatı işgal ederek halifeliğe son verdiler.

[değiştir] İlhanlılar hükümdarlar listesi

Hülagû (1258 - 1265)
Abaka (1262 - 1282)
Ahmad Tegüder (1282 - 1284)
Argun (1284 - 1291)
Gayhatu (1291 - 1295)
Baydu (1295)
Mahmud Gazan (1295 - 1304)
Muhammed Hüdabende (Ulcaytu) (1304 - 16)
Abu Said Bahadur (1316 - 1335)

Hülagû'nun sülalesi tükendikten sonra 1335 - 1353 arasında önde gelen amirler fiilen Han olmuşlardı.

[değiştir] Soyağacı

Cengiz

Tuluy

Hülagû
1.(1258-65)

Abaka
2.(1265-82)

Tarakay
-

Tegüder
3.(1282-84)

Argun
4.(1284-91)

Gayhatu
5.(1291-95)

Baydu
6.(1295)

Gazan
7.(1295-1304)

Ulcaytu
8.(1304-16)

Ebu Said
9.(1316-35)

[değiştir] Ayrıca bakınız

Ayn Calut Savaşı

[değiştir] Galeri

Moğol askerleri (Reşidüddin Camiût-Tevarih kitabından)	Argun ve Abaka, Argun'un kolunda küçük Gazan	Argun'un eşi Bulukan Hatun	Hülagû'nun son Abbasi halifesi el Mustesim önce haps sonra da idam edilmişti (15. y.y)
Homs muhaberesi (1281), Araplar (sağda) Moğolları (solda) yenmişti	Akkâ kuşatması (1291, kaledeki: Johannes şövalyeleri)