Türkiye-Japonya ilişkileri
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Ülkeler:
Uluslararası birlik ve kurumlar: |
Türk-Japon ilişkileri ilk defa II. Abdülhamit zamanımda başlamıştır.
Konu başlıkları |
[değiştir] Türk-Japon ilişkileri tarihi
- 1873'te Japonya birinci kâtibi Fukuchi Genichiro Türkiye'ye (トルコ = Toruko okunur) geldi. *1881'de Abdülhamid Masaharu Yoshida'yı kabul etti.
- 1887'de Prens Komatsu, Abdülhamid'i ziyaret etti, dostluk nişanı sundu. Bu nişan Topkapı Müzesi'ndedir.
- 1889'da Abdülhamid, Osman Paşa'yı Ertuğrul Fırkateyni ile Japonya'ya gönderdi. 12 Temmuz 1889'da yola çıkan Ertuğrul Fırkateyni, 7 Haziran 1890'da Japonya'ya ulaştı. Yolculuk, güzergah üzerindeki İslam ülkelerinde karşılaşılan coşku nedeniyle uzadı. Ertuğrul Fırkateyni 16 Eylül 1890'da Honshu adasının güneyindeki Kushimoto'da battı, 650 kişiden 581'i öldü, kurtulan 69 kişi imparatorun emriyle Hiei ve Kongo gemileriyle İstanbul'a gönderildi. Kushimoto'da Ertuğrul Anıtı dikildi.
- 1900 başlarında Müslüman seyyah Abdürreşid İbrahim (1857-1944) Japonya'ya gitti. Anılarını Alem-i İslam adıyla yazdı.
- 1. Dünya Savaşı'nda iki ülke karşı taraftaydı. Japonya 1. Dünya Savaşı galipleri arasında Lozan'da yer aldı. 7 Temmuz 1924'de Türkiye'yi resmen tanıdı. Tokyo ve İstanbul elçilikleri açıldı. Japonya büyükelçiliği 1937'de Ankara'ya taşındı.*1931'de Prens ve Prenses Takamatsu Türkiye'yi ziyaret ederek Atatürk'e onur kılıcı hediye ettiler. Bu kılıç Anıtkabir müzesindedir.
- 6 Ocak 1945'te Türkiye, Japonya ile ilişkisini kesti. 23 Şubat 1945'te Almanya ve Japonya'ya savaş ilan etti. 15 Ağustos'ta Japonya, şartsız yenilgiyi kabul ettiğinde yenilen ülkeler tarafındaydı.
- 25 Haziran 1950'de Türkiye, Kore savaşına 1 tugayla katıldı ve 1952'de NATO'nun kurucu üyelerinden oldu.
- 14 Mayıs 1952'de TBMM San Francisco antlaşmasını onayladı, Tokyo'da Türk (トルコ人= Torukojin okunur) büyükelçiliğini açtı, İzzet Aksalur elçiliğe atandı. Japonya da Ankara'da 4 Temmuz 1953'de büyükelçilik açtı, Shinichi Kamimura atandı.
- 27 Kasım 1956'da Fatin Rüştü Zorlu Japonya'ya gitti. 1958'de Adnan Menderes, 1959'da Refik Koraltan Japonya'yı ziyaret ettiler, ortak bildiri yayınlandı, kültür alışverişi antlaşması yapıldı.
- 28 Eylül 1959'da Türkiye Tokyo büyükelçisi Anderiman ve eşi intihar etti.
- 1962'de Türk Japon Parlamentolararası Dostluk Grubu kuruldu. 1964'te Ferit Melen Japonya'da maliye bakanı Kakuei Tanaka ile görüştü. Japonya OECD'ye girdi.
- 1964'de Prens ve Prenses Mikasa, Türkiye'ye gelerek Başbakan İsmet İnönü, Dışişleri Bakanı Feridun Cemal Erkin ve Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel ile görüştüler. Mikasa, Atatürk Barış Ödülü aldı.
- Türkiye, Boğaziçi Köprüsü ihalesi açtı. Japonya ihaleye girdi, fakat kazanamadı, ancak Türkiye'ye 1971 ve 1978'de kredi yardımı yaptı. 13 milyon yenlik yardım Hasan Uğurlu Hidroelektrik Santralı ve Haliç Köprüsü yapımlarında kullanıldı.
- 1978'de BM Güvenlik Konseyi'nde daimi olmayan ülke seçimi oylamasında iki aday ülke vardı: Bangladeş ve Japonya. Türkiye, Bangladeş'ten yana oy kullandı.
- Turgut Özal, Japonya'ya ilk ziyaretini 1981'de başbakan yardımcısı olarak yaptı. Japonya'nın ortak olduğu şirket, Fatih Sultan Mehmed Köprüsü'nü inşa etti, Kınalı-Sakarya Otoyolu yapıldı.
- Türkiye makine, elektronik aletler, çelik, kimyasal maddeler, taşıt, yedek parça alırken, Japonya'ya balık, krom, halı, tütün, domates sattı.
- 1985'de İran-Irak savaşı sırasında Tahran'da mahsur kalan Japonlar, Türk uçaklarıyla ülkelerine ulaştırıldı. Turgut Özal, başbakan olarak 170 kişilik bir heyetle Japonya'ya gitti. Japonya Mitsui Bank ile yatırımlar yaptı, Sabancı Holding ile ortak şirketler açıldı, BRISA ve TOYOTASA kuruldu. Japonya'da Uygarlıklar ülkesi Türkiye Sergisi açıldı.
- 1988'de 2. Boğaziçi Köprüsü törenle açıldı. Japonya'da Topkapı Sarayı Osmanlı Hazineleri Sergisi açıldı.
- 1990'da Türk-Japon ilişkilerinin 100. yıldönümü etkinlikleri yapıldı. Anma pulları çıkarıldı, Ertuğrul şehitleri anıldı. 1994'de İstanbul Japon Festivali yapıldı.
- 1992'de Başbakan Demirel, 1995'de Başbakan Tansu Çiller ve heyeti Japonya'yı ziyaret etti. *1999 depremlerinde Japonya, Türkiye'ye yardım etti.
- 2000'de Dışişleri Bakanı ismail Cem Japonya'daydı. Diyanet İşleri Başkanı Mehmed Nuri Yılmaz Tokyo'da Tokyo Camii açılışında bulundu. 2003 yılı Japonya'da, Türk Yılı olarak ilan edildi. *2002'de Dünya Kupası ev sahiplerinden biri olan Japonya çeyrek final için Türkiye ile karşılaştı, Türkiye maçı 1-0 kazanarak finale çıktı.
- Nisan 2004'de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Japonya'yı ziyaret etti, imparatorla görüştü. *2005'de Kaman Kalehöyük Anadolu Arkeoloji Müzesi açıldı, Prens Tomohito açılıştaydı.
- Ocak 2006'da Japonya Başbakanı Kouzumi Türkiye'ye geldi.
[değiştir] Kültür
Türkiye'de Japon Filmleri Festivali düzenlendi, Japon halk dansları ve kimono gösterileri yapıldı. Japonya'da Türkiye sergileri açıldı, Türk yılı etkinlikleri yapıldı.
Türkiye'de Japonca eğitimi veren kurumlar: Ankara Üniversitesi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, ODTÜ, Bilkent Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, İTÜ, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Galatasaray üniversitesi, Ege Üniversitesi, Türktelekom Anadolu Teknik Lisesi, İTO anadolu ticaret lisesi, Türk-Japon Vakfı, Japon Kültür ve Enformasyon Merkezi, Türk Japon Kadınları Dostluk ve Kültür Derneği, TÖMER, Bilgi Eğitim ve kültür vakfı.
Japon otoları Toyota, Nissan, Subaru, Mazda, Honda, Daihatsu, Mitsubishi, Suzuki Türkiye yollarında. Sony ve Sanyo elektronik ürünleri çok yaygın.
Kardeş şehirler: Kushimoto=Yakakent, Shimonoseki=İstanbul, Kushimoto=Mersin, Ena=Hereke, Sagae=Giresun, Tonami=Yalova.
Sanatçı Barış Manço, Japonya'da bir dizi konser vermiş, Soka Üniversitesi'nden Uluslararası Kültür ve Barış ödülünü almıştır. Tokyo, Japonya (1991)
[değiştir] Kaynakça
- Japonya'nın Dış Politikası ve Türkiye, Hironao Matsutani, Bağlam Yayınları, İstanbul: 1995.
