Rakı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Rakı, yapımında suma ve anason tohumu kullanılan alkollü bir içkidir.
Damıtma yoluyla elde edilen sumanın sade veya tarımsal kökenli etil alkolle karıştırılmış olarak 5000 litre veya daha küçük hacimli geleneksel bakır imbiklerde anason tohumuyla ikinci kez damıtılmasıyla elde edilir. Yalnızca Türkiye'de üretilir. [1]
[değiştir] Üretimi
Rakı üretimine üzümlerin temizlenmesi ile başlanır. Şıra haline getirilen üzümler pastörize edildikten sonra; maya ile fermante edilir ve alkollü bir sıvı oluşturulur. Alkollü sıvı, kolonlu distilasyon ünitesinde damıtılarak suma haline getirilir. Stoklanan suma, bakır imbiklerde anason tohumu ile yeniden damıtılır. Bakır imbiklerde freksiyonel distilasyon sonunda elde edilen rakının orta kısmının alkolü yüksek dereceli olup göbek adını alır. Bu kısım su eklenerek içilecek alkol derecesine getirilir ve tarifine göre tatlandırılır. Bu aşamalarda havalandırma yapılarak rakının olgunlaşmasına katkıda bulunulur. Rakı şişelenmeden önce en az 1 ay süreyle dinlendirilir. [2]
[değiştir] Özellikleri
- Üretiminde ikinci kez damıtmaya alınan toplam alkolün en az % 65’i suma olmalıdır.
- Hazırlanmasında rafine beyaz şeker kullanılmalı, şeker miktarı ürün litresinde en fazla 10 gram olmalıdır.
- Uçucu madde içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 100 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.
- Metil alkol içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 150 gramdan fazla olmamalıdır.
- Anason tohumdan gelen uçucu yağın anetol miktarı, ürünün litresinde en az 800 miligram olmalıdır.
- Hacmen alkol miktarı en az % 40 olmalıdır.
- Dolum öncesi en az bir ay dinlendirilmelidir.[1]
[değiştir] Etimoloji
Bazı kaynaklara göre Rakı kelimesi Arapça arak kelimesinden gelmedir, sözcük anlamı damıtılmış demektir. Kimi kaynaklarda Arapça kökenli başka kelimelere dayandırılır. Diger kaynaklara göre de ismini razaki üzümünden almıştır. Bir başka iddia ise rakının Kimiz'dan elde edilen Arika'dan gelmesidir.
[değiştir] Tarihçesi
Rakının ilk kez nerede kimler tarafında üretildiği kesin olarak belgelerle belirlenememiştir. Ancak rakının ilk kez Osmanlı topraklarında üretildiği neredeyse tüm dünya ülkelerince kabul edilmektedir. Hemen hemen tüm ansiklopedilerde rakının bir Türk içkisi olduğu belirtilir. Türk rakısı zamanla Osmanlı topraklarında yaşayan insanların da damak zevki ile bugünkü karakteristik özelliklerine ulaştırılmış ve üretimi tekelleştirilmiştir. Türk rakısının bugünkü özellikleri ne Yunan rakısı Ouzo ne de Doğu içkisi olan arakta bulunabilir.5.yüzyılda Doğu Roma İmparatorluğu'nda rakı benzeri bir içkinin varlığı tespit edilmiştir. 11 yy da Türkler tarafından öğrenilerek daha çok Bektaşi kökenli kişilerce Anadolu ve Rumeli'ye getirilmiştir. Osmanlı döneminde de yasaklanmamıştır. Rakı 19. yüzyılda gayrimüslim topluluğun severek içtiği ve Müslümanların işletme sahibi olması yasak olmasına karşın gayrimüslim milletin çalıştırdığı taverna ve meyhanelerde içilen bir içki idi. Ouzo şişelerin arkasındaki tarihçede 19. yüzyılda İstanbul'da bulunup içildiğine dair kayıtları bulunmaktadır. Keza bugün tüm dünyada satışı Tukish Raki (Türk Rakısı) olarak yapılmaktadır. Bugün rakı üretiminde Türkiye ilk sıradadır. Almanya, Amerika ve Çin başta olmak üzere onlarca ülkeye ihraç edilmektedir.Rakının bu kadar uzun bir zamandır Türk topraklarında olması, tabiatıyla rakının bir kültür haline gelmesini sağlamıştır. Keza yurt dışından gelen misafirlerin ilk olarak rakı sofrasına oturtulmaları bundandır.
[değiştir] Türkiye'de Satılan Rakılar
[değiştir] Yeni RakıÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrikalar: Tekirdağ ve Nevşehir İçki Fabrikaları Alkol Derecesi: %45 Şişe Hacmi: 5, 20, 35, 70 ve 100 cl’lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: 1944'ten beri üretilmektedir. Kuru ve yaş üzümlerin bir arada kullanıldığı suması yedi ayrı damıtma tesisinde işlenir ve bileşimindeki yirmi farklı üzüm çeşidi oluşturur. Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş.'nin ürettiği bütün rakılarda olduğu gibi, içinde yalnızca Batı Anadolu'da yetişen ve yüksek yağ eteri içeren anason tohumları kullanılır. Sek içilebileceği gibi su veya maden suyu ilavesiyle, ama mutlaka soğuk (8-10°C) içilir. Aperatif olarak da alınabilen rakının, Türk içim geleneğine uygun olarak çilingir sofrasının, özgün soğuk ve sıcak mezeleri ile içilmesi tavsiye edilir. Aldığı Ödüller: Uluslararası Şarap ve Yüksek Alkollü İçkiler Yarışmaları’nda çeşitli Altın ve Gümüş madalyalar kazanmıştır. [3] |
||||||
[değiştir] Tekirdağ RakısıÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrika: Tekirdağ İçki Fabrikası Alkol Derecesi: %45 Şişe Hacmi: 5,20, 35, 50, 70 ve 100 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: 2000'den beri üretilmektedir. Üretiminde %100 yaş üzüm suması kullanılır. Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş.'nin rakı eksperleri baş ve son ürünü en doğru seviyede keserek lezzetli orta ürünü, ikinci bir damıtma işleminin ardından 20 gün ile 3-4 ay arasında dinlenmek üzere meşe fıçılara yerleştirir. Şişelenmeden önce son kez filtreden geçirilir. Sek içilebileceği gibi 1/3 su veya maden suyu ilavesiyle, ama mutlaka soğuk (8-10°C) içilir. Aperatif olarak da alınabilen rakının, Türk içim geleneğine uygun olarak çilingir sofrasının, özgün soğuk ve sıcak mezeleri ile içilmesi tavsiye edilir.[4] |
||||||
[değiştir] Tekirdağ Rakısı Altın SeriÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrika: Tekirdağ İçki Fabrikası Alkol Derecesi: %45 Şişe Hacmi: 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: Üretiminde, Tekirdağ Rakısı gibi %100 suma kullanılır. Kullanılan sumalar özenle seçilmiş yaş üzüm sumasıdır. Üretimi sınırlıdır. Meşe fıçılarda en az bir ay bekletilir. Şişesi altın baskılı ve kutusu metaldir. Bardağa yarısından fazla rakı su ve bir adet buz ile içilmesi önerilir. [5] |
||||||
[değiştir] İzmir RakısıÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrika: Nevşehir İçki Fabrikası Alkol Derecesi: %45 Şişe Hacmi: 50 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: Ege Bölgesi’nin yaş ve kuru üzümlerinden elde edilen sumanın bölgenin anason tohumlarıyla birleştirilmesiyle yapılır. İzmir Rakısı, bakır imbiklerde iki kez damıtıldığı ve sadece imbiğin ortasında kalan rakı şişelendiği için çok yumuşak bir aromaya sahiptir. Sek içilebileceği gibi su veya maden suyu ilavesiyle, ama mutlaka soğuk (8-10°C) içilir. Yanında Ege Mutfağına özgü soğuk ve sıcak mezeler yenilebilir. [6] |
||||||
[değiştir] Herdem İzmir SakızlıÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrika: Tekirdağ İçki Fabrikası Alkol Derecesi: %45 Şişe Hacmi: 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: Türkiye’nin sakız içeren tek rakısıdır. Ege Bölgesi’nin yaş üzümlerinden elde edilen sumanın bölgenin anason tohumlarıyla birleştirilmesiyle yapılır. Sakız Adası’ndan gelen gerçek sakızları ilave ederek bakır imbiklerde ikinci kez distile edilir. Yumuşak içimlidir. Sakızın doğal tadı ve aromasını algılamak için sek olarak içilmelidir; fakat su katılarak da içilebilir. Sulandırarak içiminde buz katılmalıdır. Kokusuz hafif mezelerle birlikte içilmelidir. [7] |
||||||
[değiştir] Altınbaş RakıÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrika: Nevşehir İçki Fabrikası Alkol Derecesi: %50 Şişe Hacmi: 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: 1967 - 1968 yıllarından beri üretilmektedir. Üretiminde en üst kalitede üzüm, anason ve yumuşak içimli su kullanılmaktadır. Anason oranı Kulüp Rakı'ya göre fazladır. Sek içilebileceği gibi su veya maden suyu ilavesiyle, ama mutlaka soğuk (8-10°C) içilir. Aperatif olarak da alınabilen rakının, Türk içim geleneğine uygun olarak çilingir sofrasının, özgün soğuk ve sıcak mezeleri ile içilmesi tavsiye edilir. [8] |
||||||
[değiştir] Kulüp RakıÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrika: Nevşehir İçki Fabrikası Alkol Derecesi: %50 Şişe Hacmi: 5, 35 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: 1930'lu yıllardan beri üretilmektedir. Üretiminde en üst kalitede üzüm, anason ve yumuşak içimli su kullanılmaktadır. Anason oranı Altınbaş Rakı'ya göre daha azdır. Türk afiş sanatı ve reklamcılığının ilk temsilcilerinden İhap Hulusi'nin resmettiği etikette; sanatçıyı ve yakın dostu Fazıl Ahmet Aykaç'ı rakı sofrasında keyifle sohbet ederken görülür. Sek içilebileceği gibi su veya maden suyu ilavesiyle, ama mutlaka soğuk (8-10°C) içilir. Aperatif olarak da alınabilen rakının, Türk içim geleneğine uygun olarak çilingir sofrasının, özgün soğuk ve sıcak mezeleri ile içilmesi tavsiye edilir. Aldığı Ödüller: Uluslararası Şarap ve Yüksek Alkollü İçkiler Yarışmaları’nda çeşitli Altın ve Gümüş madalyalar kazanmıştır. [9] |
||||||
[değiştir] Yekta RakıÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrika: Tekirdağ İçki Fabrikası Alkol Derecesi: %43 Şişe Hacmi: 35 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: Üretimine 2006'da başlanmıştır. Sumasının yapımında Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinde yetişen üzümler kullanılır. Yekta Rakı içinde en fazla üzüm çeşidi bulunduran rakı olarak piyasaya sunulmuştur. Sek içilebileceği gibi su veya maden suyu ilavesiyle, ama mutlaka soğuk (8-10°C) içilir. Aperatif olarak da alınabilen rakının, Türk içim geleneğine uygun olarak çilingir sofrasının, özgün soğuk ve sıcak mezeleri ile içilmesi tavsiye edilir. [10] |
||||||
[değiştir] Mest RakıÜretici Firma: Mey İçki Sanayi ve Tic. A.Ş. Üretildiği Fabrika: Nevşehir İçki Fabrikası Şişe Hacmi: 50 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: Monosepaj, yani tek çeşit üzümden yapılan bir rakıdır. Yaş üzümden yapılır. İki çeşidi vardır: Mest Misket ve Mest Sultaniye. Mest Sultaniye, Denizli yöresinin Sultaniye üzümlerinden, Mest Misket ise İzmir yöresinin Misket üzümlerinden üretilir. Fransa’dan getirilen şişesi Türkiye’de özel olarak tasarlanmıştır. Sek içilebileceği gibi su veya maden suyu ilavesiyle, ama mutlaka soğuk (8-10°C) içilir. Aperatif olarak da tüketilebilen Mest Rakı soğuk ve sıcak mezeler ile uyum sağlar. [11] |
||||||
[değiştir] Efe RakıÜretici Firma: ELDA İçecek ve Enerji Hizmetleri A.Ş. Üretildiği Fabrika: İzmir İTOB Organize Sanayi Bölgesi Tekeli Şişe Hacmi: 20, 35, 70 ve 100 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Özelliği: Hafif ve yumuşak içimlidir. |
||||||
[değiştir] Burgaz RakıŞişe Hacmi: 10, 20, 35 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Üretildiği Fabrika: Lüleburgaz (Burgaz Alkollü İçkiler San. Tic. A.Ş) Alkol Derecesi : %45 |
||||||
[değiştir] Ata RakıŞişe Hacmi: 35 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Üretildiği Fabrika: Lüleburgaz (Burgaz Alkollü İçkiler San. Tic. A.Ş) Alkol Derecesi : %45 |
||||||
[değiştir] Çilingir RakıŞişe Hacmi: 70 cl'lik ve 35 cl'lik 100 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Alkol Derecesi : %43 Üretildiği Fabrika: (Elda A.Ş) |
||||||
[değiştir] Sarı ZeybekÜretildiği Fabrika: (Elda A.Ş) [değiştir] Mercan Türk RakısıŞişe Hacmi: 20, 35 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Üretildiği Fabrika: Manisa Alaşehir (Tariş - Tat) Alkol Derecesi : %45 |
||||||
[değiştir] Fasıl Türk Rakısı
Şişe Hacmi: 35 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Üretildiği Fabrika: Manisa Alaşehir (Tariş - Tat) Alkol Derecesi : %45 [değiştir] Fasıl Yaş Üzüm RakısıŞişe Hacmi: 35 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. %100 yaş üzüm sumasından üretilmektedir. Üretildiği Fabrika: Manisa Alaşehir (Tariş - Tat) Alkol Derecesi : %45 |
||||||
[değiştir] Beylerbeyi RakıResim:Thumb2.jpg
Beylerbeyi
Şişe Hacmi: 20, 35 ve 70 cl'lik şişelerde bulunmaktadır. Üretildiği Fabrika: Manisa Akhisar (Sarper İçecek AŞ) Alkol Derecesi : %45 Özelliği : %100 üzüm sumasından üretimiştir. tarımsal kökenli etil alkol kullanılmamıştır. Raki, Beylerbeyi'nin 3. distilasyonunda gerçek lezzetini bulmuştur. [değiştir] Kaynakça
|
||||||
