Laklar

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Laklar (Lakça: лакса, Rusça: лакцы), daha çok Dağıstan'ın orta kesimlerinde dağlık bölgelerde yaşayan ve 156,000 (2007 tahmini) kadar bir nüfusa sahip etnik bir guruptur. Lakça konuşurlar. Konuştukları dil; Kafkas dil gruplarının Kuzey Kafkas ana kolundan Kuzeydoğu Kafkas dilleri kolu içinde Dargwa-Lak dil grubuna girer. Yaşadıkları bölgelerin doğusunda Dargi boyları, batı ve doğusunda Avarlar, güney bölgelerinde de Lezgi boyları yaşamaktadır. Antik çağ yazarların (Heredot, Strabon, vd.)ın Lega, Gele ve Gelon kabileleri olarak adlandırdığı Laklar'a Gürcü dilinde Leki (Dağlı), Avarlar ise Gumi / Toma, Dargiler Kumuçan / Bulikan denir.

Kumuçi, Vişi, Çaymi ve Mugarhi adlı dört ayrı diyalegte konuşulan Lakça, bazı linguistlerin önerdiği gibi XX.yy.ortalarında, Dargice ile birleştirme girişiminde bulunulmuş, ancak başarılamamıştır. Bir dönem Dağıstan halkları, Lak yöneticileri olan Şamhallar tarafından yönetilmiş olup, diğer Dağıstan hanlıkları onlara bağlıydılar. Bir dönem sonra Şamhallık; bazı Lak ve Dargi kabilelerinin Türki Kıpçak boylarıyla karışarak melezlenmesiyle oluşan Kumuk (Türki) uluslaşması içinde yer almışlardır. Bundan sonra da Şamhallık Kumuk boylarınca temsil edilmeye başlanmıştır. 'Ruslar'ın Kafkasya'yı istila girişimleri sırasında, Dağlı halklar Müridizm ideolojisi etrafında toparlandıklarında, Lak halkı ve aydınları yine öncü rol üstlenmişlerdir. İmam Şamil'in eğitmeni Şeyh Cemaleddin GaziKumuki, Müridizm ideolojisinin ve Kafkas Bağımsızlık Savaşının arkaplanının hazırlayıcısı olarak rol almıştır. Yine Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin Rusya Çarlığından bağımsızlığını ilan ettiği dönem zarfında Devlet başkanı Pşımaho Kosok'un bakanlar kurulu kabinesinde İçişleri ve Savunma bakanlığı görevini yapan Mikail Halilov da Lak asıllıydı.