Kâzım Özalp
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kâzım Özalp (1882 - 1968), Kurtuluş Savaşı’nın önde gelen adlarından asker ve siyaset adamı.
1882’de Bugün Makedonya Cumhuriyeti sınırları içinde yer alan Köprülü (Veles)' de doğan Kazım Özalp 1902’de Harp Okulu’nu, 1905’te Harp Akademisi’ni bitirdi.
İlk görev yeri olan Selanik’te 36. Alay’da görev yaparken İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne girdi. 1909’da 31 Mart Ayaklanması’nın bastırılması hareketine, 1912’de Balkan Savaşı’na katıldı. I. Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi’nde Ruslarla savaştı ve rütbesi 1914’te binbaşılığa, başarılarından dolayı da 1915’te yarbaylığa, 1917’de albaylığa yükseltildi. 1919’da Kurtuluş Savaşı başlayınca Heyet-i Temsiliye kararıyla Kuzey Cephesi komutanlığına atandı; 1920’de Anzavur Ayaklanması’nı bastırdı. I. Dönem TBMM’ye Karesi milletvekili olarak girdi; 1921’de olağanüstü yetkilerle Kocaeli bölge komutanı olarak görevlendirildi ve İzmit ile Adapazarı’nı düşmandan geri aldı. Emrine verilen kolorduyla Sakarya Savaşı’na katıldı, gösterdiği başarı nedeniyle Eylül 1921’de rütbesi tümgeneralliğe yükseltildi.
1921 sonunda kolordu komutanlığını bırakan Kazım Özalp, Ocak 1922’de Milli Savunma Bakanlığı görevini üstlendi ve aynı yıl korgeneral, 1926’da orgeneral oldu; 1927’de emekliye ayrıldı. TBMM’deki yerini 1920’den, siyasal yaşamdan çekildiği 1954’e kadar aralıksız koruyan Kazım Özalp, 1924-1935 arasında TBMM başkanı, 1935-1939 arasında da ikinci kez Milli Savunma Bakanı olarak görev yaptı. Özetle I.ve II. Dönem Karesi, III., IV., V., VI., VII., VIII. Dönem Balıkesir, IX. Dönem Van Milletvekilipi yapmıştır.
1971-1972’de yayımlanan Milli Mücadele adlı bir de kitap yazdı. Kazım Özalp 6 Haziran 1968’de Ankara’da öldü.
[değiştir] Kaynakça
| Önce gelen: Ali Fethi Okyar |
TBMM Başkanı 26 Kasım 1924 - 1 Mart 1935 |
Sonra gelen: Abdülhalik Renda |
| Önce gelen: - |
Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanı 30 Ekim 1923 - 22 Kasım 1924 |
Sonra gelen: Ali Fethi Okyar |
| Önce gelen: Zekai Apaydın |
Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanı 1 Mart 1935 - 18 Ocak 1939 |
Sonra gelen: Naci Tınaz |
İcra Vekillleri Heyeti Reisi: Fevzi Çakmak
Umuru Şeriye (Diyanet) Vekili: Mustafa Fehmi Gerçeker → Abdullah Azmi Torun • Adliye Vekili: Refik Şevket İnce • Müdafa-i Milliye Vekili: Fevzi Çakmak • Refet Bele • Kazım Özalp • Dahiliye (İçişleri) Vekili: Ata Bey → Refet Bele → Ali Fethi Okyar • Hariciye Vekili: Yusuf Kemal Tengirşenk • İktisat Vekili: Hasan Saka • Sırrı Day • Mahmut Celal Bayar • Maliye Vekili: Hasan Fehmi Ataç • Hasan Saka • Maarif Vekili: Hamdullah Suphi Tanrıöver • Mehmet Vehbi Bolak • Nafia (Bayındırlık) Vekili: Ömer Lütfi Argeşo → Feyzi Pirinççioğlu → Hüseyin Rauf Orbay Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili: Refik Saydam • Rıza Nur
İcra Vekillleri Heyeti Reisi: Hüseyin Rauf Orbay
Umuru Şeriye (Diyanet) Vekili: Abdullah Azmi Torun → Mehmet Vehbi Çelik → Musa Kazım Göksu • Adliye Vekili: Celalettin Arif Bey → Rifat Çalık → (v.) Mustafa Kazım Bey (?) • Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Reisi (Genelkurmay Başkanı): Fevzi Çakmak • Müdafa-i Milliye Vekili: Kazım Özalp • Dahiliye (İçişleri) Vekili: İsmail Safa Özler → Ali Fethi Okyar • Hariciye Vekili: Yusuf Kemal Tengirşenk → İsmet İnönü • İktisat Vekili: Mahmut Esat Bozkurt • Maliye Vekili: Hasan Fehmi Ataç • Maarif Vekili: Mehmet Vehbi Bolak → İsmail Safa Özler • Nafia (Bayındırlık) Vekili: Feyzi Pirinççioğlu → Reşat Kayalı • Sıhhiye Vekili: Fuat Umay → Rıza Nur
İcra Vekillleri Heyeti Reisi: Ali Fethi Okyar
Umuru Şeriye (Diyanet) Vekili: Musa Kazım Göksu → Mustafa Fevzi Sarhan • Adliye Vekili: Seyit Bey • Müdafa-i Milliye Vekili: Kazım Özalp • Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Reisi (Genelkurmay Başkanı): Fevzi Çakmak • Dahiliye (İçişleri) Vekili: Ali Fethi Okyar • Hariciye Vekili: İsmet İnönü • İktisat Vekili: Mahmut Esat Bozkurt → Hasan Saka • Maliye Vekili: Hasan Fehmi Ataç • Maarif Vekili: İsmail Safa Özler • Mübadele, İmar ve İskan Vekili: Mustafa Necati Uğural • Nafia (Bayındırlık) Vekili: Feyzi Pirinççioğlu • Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili: Rıza Nur
Beşvekil ve Hariciye Vekili: İsmet İnönü
Şeriye (Diyanet) Vekili: Mustafa Fevzi Sarhan · Adliye Vekili: Seyit Bey · Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Reisi (Genelkurmay Başkanı): Fevzi Çakmak · Müdafaa-i Milliye (Milli Savunma) Vekili: Kazım Özalp · Dahiliye (İçişleri) Vekili: Ahmet Ferit Tek · Maliye Vekili: Hasan Fehmi Ataç (→2.1.1924) → Mustafa Abdülhalik Renda · İktisat Vekili: Hasan Saka · Maarif Vekili: İsmail Safa Özler · Mübadele, İmar ve İskân Vekili: Mustafa Necati Uğural · Nafia (Bayındırlık) Vekili: Ahmet Muhtar Cilli (→19.1.1924) → Süleyman Sırrı Bey · Sıhhiye Vekili: Refik Saydam
Başvekil ve Hariciye Vekili: İsmet İnönü
Adliye Vekili: Mustafa Necati Uğural · Müdafa-i Milliye (Milli Savunma) Vekili: Kazım Özalp · Dahiliye (İçişleri) Vekili: Ahmet Ferit Tek · Maliye Vekili: Mustafa Abdülhalik Renda (→21.5.1924) → Mehmet Recep Peker · Maarif Vekili: Hüseyin Vasıf Çınar · Mübadele, İmar ve İskan Vekili: Mahmut Celal Bayar (→7.7.1924) → Refet Canıtez · Nafia (Bayındırlık) Vekili: Süleyman Sırrı Bey · Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili: Refik Saydam · Ziraat Vekili:: Zekai Apaydın (→20.8.1924) → Şükrü Kaya · Ticaret Vekili:: Hasan Saka
Başvekil: Ali Fethi Okyar
Adliye Vekili: Mahmut Esat Bozkurt · Müdafa-i Milliye (Milli Savunma) Vekili: Kazım Özalp · Dahiliye Vekili, Mübadele ve İmar İskan Vekaleti Vekili: Mehmet Recep Peker (→21.5.1924) → Mahmut Cemil Uybadın · Hariciye Vekili: Şükrü Kaya · Maliye Vekili: Mustafa Abdülhalik Renda · Maarif Vekili: Şükrü Saracoğlu · Nafia (Bayındırlık) Vekili: Feyzi Pirinççioğlu · Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili: Mazhar Germen · Ziraat Vekili:: Hasan Fehmi Ataç · Ticaret Vekili:: Ali Cenani · Bahriye (Denizcilik) Vekili:: İhsan Eryavuz
Başvekil: İsmet İnönü
Gümrük ve İnhisarlar Vekili: Ali Rana Tarhan · Adliye Vekili: Şükrü Saracoğlu · Yusuf Kemal Tengirşenk · Müdafa-i Milliye Vekili: Kazım Özalp · Dahiliye Vekili: Şükrü Kaya · Hariciye Vekili: Tevfik Rüştü Aras · Maliye Vekili: Fuat Ağralı · İktisat Vekili: Mahmut Celal Bayar Maarif Vekili: Zeynel Abidin Özmen · Saffet Arıkan · Nafia (Bayındırlık) Vekili: Ali Çetinkaya → (v.) Sırrı Day → Ali Çetinkaya · Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili: Refik Saydam · Ziraat Vekili: Şakir Kesebir · Reşat Muhlis Erkmen
Başvekil: Mahmut Celal Bayar
Gümrük ve İnhisarlar Vekili: Ali Rana Tarhan · Adliye Vekili: Şükrü Saracoğlu Müdafa-i Milliye Vekili: Kazım Özalp · Dahiliye Vekili: Şükrü Kaya · Hariciye Vekili: Tevfik Rüştü Aras · Maliye Vekili: Fuat Ağralı · İktisat Vekili: Şakir Kesebir Maarif Vekili: Saffet Arıkan · Nafia (Bayındırlık) Vekili: Ali Çetinkaya · Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili: Ahmet Hulusi Alataş · Ziraat Vekili: Şakir Kesebir · Faik Kurdoğlu
Başvekil: Mahmut Celal Bayar
Gümrük ve İnhisarlar Vekili: Ali Rana Tarhan · Adliye Vekili: Hilmi Uran · Tevfik Fikret Sılay Müdafa-i Milliye (Milli Savunma) Vekili: Kazım Özalp · Naci Tınaz Dahiliye Vekili: Refik Saydam · Hariciye Vekili: Şükrü Saracoğlu · İktisat Vekili: Hüseyin Hüsnü Çakır · Şakir Kesebir Maliye Vekili: Fuat Ağralı · Maarif Vekili: Saffet Arıkan · Hasan Âli Yücel Nafia (Bayındırlık) Vekili: Ali Çetinkaya · Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili: Ahmet Hulusi Alataş · Ziraat Vekili: Faik Kurdoğlu ·
