İhsan Sabri Çağlayangil
Vikipedi, özgür ansiklopedi
İhsan Sabri Çağlayangil,(d. 1908, İstanbul - ö. 30 Aralık 1993, Ankara) Siyaset adamı. 1965 - 1971 ve 1975 - 1977 arasında Dışişleri Bakanlığı, 1979 - 1980'de Cumhuriyet Senatosu başkanlığı ve Cumhurbaşkanı vekilliği yapmıştır.
İstanbul (Erkek) Lisesi mezunudur. 1932'de İstanbul Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Emniyet Genel Müdürlüğü'nün çeşitli kademelerinde görev yaptı. 1937 senesinde Dersim harekatının sonuçlanmasının ardından kurulan mahkemede idama mahkum edilen sanıkların infazını düzenlemekle görevlendirildi.
1945'de Ahlat kaymakamı, 1948'de Yozgat, 1950'de Antalya, 1953'de Çanakkale, 1954'de Sivas valisi oldu. Aynı yıl getirildiği Bursa valiliği görevini 1960'a değin sürdürdü. Memleketi olduğu için Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın özel önem verdiği bu valilik nedeniyle Demokrat Parti hareketinin önemli isimlerinden birine dönüştü. 27 Mayıs 1960 ihtilalinden sonra tutuklanarak önce Yassıada, ardından Balmumcu'da hapis yattı. Yargılanmadan 6 ay sonra serbest bırakıldı.
1961'de siyasete atılarak, Adalet Partisi'nden Bursa senatörü seçildi. 20 Şubat 1965'te Suat Hayri Ürgüplü başkanlığında kurulan koalisyon hükümetinde Çalışma Bakanı oldu. 1965 genel seçimlerinin ardından kurulan Demirel hükümetinde Dışişleri Bakanı olarak görev aldı. Görevi sırasında çok iyi bilmediği diplomasi dünyasına hızla alıştı, komplekssiz kişiliği ve bilmediği konularda dışişleri personeline tam güveniyle başarılı bir bakan oldu.
Hükümetin 12 Mart 1971 askeri müdahalesi üzerine istifa etmesiyle, bu görevden ayrıldı. 12 Mart döneminde senato üyeliğini ve AP içindeki etkili konumunu sürdürdü.
Mart 1975'te Demirel'in kurduğu I. Milliyetçi Cephe hükümetinde gene Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi. 5 Haziran 1977 genel seçimlerinden sonra kurulan CHP azınlık hükümetinin güvenoyu alamamasından sonra Ağustos 1977'de Süleyman Demirel başkanlığında oluşturulan II. Milliyetçi Cephe hükümetinde de aynı görevi üstlendi. Aralık 1977'de hükümetin bir gensoruyla düşürülmesine değin bakanlık görevini sürdürdü. Ekim 1979'daki ara seçimlerden sonra Cumhuriyet Senatosu başkanlığına seçildi. 6 Nisan 1980'de görev süresi dolan Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün yerine cumhurbaşkanlığı görevine vekalet etti. 12 Eylül 1980 askeri müdahalesiyle sona eren bu görevi sırasında kontenjan senatörleri ataması mecliste tartışmalara yol açtı.
1982 Anayasası'nın geçici 4. maddesi ile 5 yıllık siyaset yasaklıları arasına giren Çağlayangil, Mayıs 1983'te siyasal partilerin kurulmasına izin verilmesinden sonra Büyük Türkiye Partisi'nin (BTP) kuruluşunda rol oynadı. Partinin Milli Güvenlik Konseyi kararıyla kapatılmasının ardından bazı eski AP'li ve CHP'li politikacılarla beraber 1 Haziran 1983 - 30 Eylül 1983 arasında Zincirbozan'da (Çanakkale) gözetim altında tutuldu. 6 Eylül 1987'de yapılan referandum sonunda siyaset yasağı kalktı, ancak Kasım 1990'da aktif siyasetten ayrıldığını açıkladı.
[değiştir] Anekdotlar
- İhsan Sabri Çağlayangil, siyasetin yanında önceleri bir süre şiirle de uğraştı.
O'nun,
- "Bir elinde sigara, bir elinde şişe;
- Erkeklik bu mu kızım? Erkeksen ayakta işe"
beyiti ünlüdür.
- Çapkınlığıyla tanınmış, bu tür söylentileri yalanlamak bir yana, yayılmasına bizzat katkıda bulunmuştur.
- İhsan Sabri Çağlayangil, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilmiştir.
- 1967 yılında Papa 6. Paul'ün Türkiye ziyaretinde, Ayasofya Müzesin'de dizlerini çöküp dua etmek istediği sırada, o zaman Dışişleri Bakanı olarak papaya eşlik etmekte olan Çağlayangil, "Burası Camii ya da Kilise değil, müze. Burada dini tören yapılamaz" demiş ve herhangi bir krize yol açmadan meseleyi geçiştirmiştir.
- Fransızca bilen Çağlayangil, zaman zaman konuşmalarını İngilizce yapmak da istemiştir. Bu durumda konuşmasını Dışişleri personeline tercüme ettirip İngilizce metni çalışarak kürsüye çıkmıştır.
| Önce gelen: Hasan Esat Işık |
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı 27 Ekim 1965 - 12 Mart 1971 |
Sonra gelen: Osman Olcay |
| Önce gelen: Melih Esenbel |
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı 31 Mart 1975 - 21 Haziran 1977 |
Sonra gelen: Gündüz Ökçün |
| Önce gelen: Gündüz Ökçün |
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı 21 Temmuz 1977 - 5 Ocak 1978 |
Sonra gelen: Gündüz Ökçün |
| Önce gelen: Bülent Ecevit |
Türkiye Cumhuriyeti Çalışma Bakanı 20 Şubat 1965 - 27 Kasım 1965 |
Sonra gelen: Naili Erdem |
| Önce gelen: Sırrı Atalay |
Cumhuriyet Senatosu Başkanı 6 Kasım 1979 - 12 Eylül 1980 |
Sonra gelen: - |
Suat Hayri Ürgüplü • Enver Aka • Şevki Atasagun • Tekin Arıburun • Sırrı Atalay • İhsan Sabri Çağlayangil •
Bekir Sami Bey • Ahmet Muhtar Mollaoğlu • Yusuf Kemal Tengirşenk • İsmet İnönü • Şükrü Kaya • Tevfik Rüştü Aras • Şükrü Saracoğlu • Numan Menemencioğlu • Hasan Saka • Necmettin Sadık Sadak • Mehmet Fuad Köprülü • Fatin Rüştü Zorlu • Selim Rauf Sarper • Feridun Cemal Erkin • Hasan Esat Işık • İhsan Sabri Çağlayangil • Osman Olcay • Haluk Bayülken • Turan Güneş • Melih Esenbel • Gündüz Ökçün • Hayrettin Erkmen • İlter Türkmen • Vahit Melih Halefoğlu • Mesut Yılmaz • Ali Bozer • Ahmet Kurtcebe Alptemoçin • Safa Giray • Hikmet Çetin • Mümtaz Soysal • Murat Karayalçın • Erdal İnönü • Coşkun Kırca • Deniz Baykal • Emre Gönensay • Tansu Çiller • İsmail Cem • Şükrü Sina Gürel • Yaşar Yakış • Abdullah Gül • Ali Babacan •
|
Osmanlı Dönemi |
|
Mustafa Sabri Öney (1923-1924) | Arif Bey (1926-1928) | Faiz Bey (1928-1931) | Zeynel Abidin Bey (1931-1933) | Mehmet Nazif Ergin (1933-1934) | Sahip Örge (1934-1939) | Fuat Baturay (1939-1940) | Haşim İşcan (1940-1945) | Haluk Nihat Pepeyi (1945-1946) | Sadri Aka (1946-1948) | Salim Günday (1948-1949) | İ.Hakkı Baykal (1949-1950) | İhsan Sabri Çağlayangil (1950-1953) | Şefik San (1953-1954) | Nurettin Aynuksa (1955-1957) | Niyazi Akı (1957-1960) | Turgut Kılıçer (1960-1962) | Nuri Teoman (1962-1966) | Şerif Tüten (1966-1967) | Ömer Naci Bozkurt (1967-1968) | M.Nüzhet Erman (1968-1970) | Ahmet Balkan (1970-1971) | Hüseyin Öğütçen (1971-1975) | Nihat Oğuz Bor (1975-1978) | Saner Arman (1978-1978) | Güngör Aydın (1978-1978) | Kadir Uysal (1979-1981) | Yılmaz Türktekin (1981-1984) | Saffet Arıkan Bedük (1984-1984) | Bahaeddin Güney (1984-1988) | Erol Tezvan (1988-1991) | Saffet Arıkan Bedük (1991-1992) | Saim Çotur (1992-1996) | Hüsnü Tuğlu (1996-2000) | Ertuğrul Dokuzoğlu (2000-2003) | Alaaddin Yüksel (2003-) |
|
İsmail Hakkı Bey (1923-1929) | Süreyya Yurdakul (1929-1935) | Nizamettin Ataker (1935-1937) | Atıf Ulusoğlu (1937-1941) | Fehmi Vural (1941-1945) | Burhanettin Teker (1945-1946) | Ferit Nomer (1946-1949) | Raşit Demirtaş (1949-1950) | Raif Tek (1950-1951) | Safettin Karanakçı (1951-1953) | İhsan Sabri Çağlayangil (1953-1954) | Cemal Tarlan (1954-1958) | Fahrettin Akkutlu (1958-1960) | Emin Türker (1960-1960) | Niyazi Dalokay (1960-1962) | Hakkı Nevzat Baykal (1962-1964) | Hüseyin Sabri Sözer (1964-1967) | Celalettin Tüfekçi (1967-1971) | Ali Rıza Yaradanakul (1971-1975) | Babür Ünsal (1975-1978) | Mustafa Gönül (1978-1979) | Fikret Koçak (1979-1980) | Nurettin Turan (1980-1984) | Erdinç Büyükalın (1984-1988) | Muzaffer Ecemiş (1988-1991) | Hüsnü Tuğlu (1991-1996) | Ekrem Özsoy (1996-2000) | Süleyman Kamçı (2000-2006) | Orhan Kırlı (2006- ) |
|
Osmanlı Dönemi |
|
Ali Rıza Bey (1927-1931) | Ali Galip Bey (1931-1932) | Bekir Sami Baran (1932-1936) | Abdullah Fevzi Gürel (1937-1940) | Saip Okay (1940-1944) | Sadri Aka (1944-1946) | Kazım Demirer (1946-1947) | Osman Şahin Baş (1947-1949) | İhsan Sabri Çağlayangil (1949-1950) | Hayri Özlü (1950-1951) | General Sait Balioğlu (1951-1952) | Muzaffer Kuşakçıoğlu (1952-1953) | Ahmet Fevzi Hamurcuoğlu (1953-1955) | Cenap Aksu (1955-1958) | Turgut Başkaya (1958-1959) | Celaleddin Coşkun (1959-1960) | General Kemal Fındıklı (1960-1960) | Kemal Paşaoğlu (1960-1964) | Ferruh Güven (1964-1966) | Adil Aktan (1966-1970) | Ferruh Güven (1970-1972) | C. Orhan Mirkelam (1972-1975) | A. Lami Gözen (1975-1978) | Necat Eldem (1978-1978) | Vahit Rüştü Heper (1978-1979) | Naim Ural (1979-1980) | Kurtuluş Şişmantürk (1980-1980) | Alaaddin Hüsnü Özkiper (1980-1982) | Hakkı Borataş (1982-1985) | Muhittin Keskin (1985-1988) | Dr.Süleyman Oğuz (1988-1990) | Nusret Miroğlu (1990-1992) | Ertuğrul Ersoy (1992-1996) | Nafiz Kayalı (1996-1997) | İ.Fuat Uğur (1997-1999) | Mahmut Kılıçdoğan (Vekil) (1999-1999) | Hüseyin Önal (1999-2003) | Gökhan Sözer (2003-2006) | Amir Çiçek (2006- ) |
|
Mazlum Yegül (1936-1939) | Sadık Tuncer (1939-1941) | Namık Karayel (1941-1943) | Fevzi Tugay (1943-1944) | Hulki Metin (1944-1945) | İhsan Sabri Çağlayangil (1945-1947) | Arif Oya (1945-1947) | Hüseyin Türker (1947-1949) | Osman Meriç (1949-1949) | Feridun Demir (1949-1950) | Atıf Tahıl (1950-1951) | Adil Aktan (1951-1952) | Y. Kenan Aybek (1954-1957) | M. Şerafettin Vardal (1957-1958) | V.Rüştü Heper (1958-1960) | Muammer Çetin (1960-1962) | Mecit Sözmez (1962-1964) | H.Avni Uzun (1964-1967) | Metin Kavakalanlılar (1967-1969) | Tunay Gürsel (1969-1970) | M.İhsan Yalçın (1970-1971) | Arif Akbulut (1972-1975) | M.Nevzat Yardımcı (1976-1978) | Orhan Eyövge (1978-1979) | Sadık Altınkaynak (1980-1982) | A.Galip Saral (1983-1986) | Hasan Tütün (1987-1988) | Kasım Fikret Dayıoğlu (1988-1991) | İbrahim Özçimen (1991-1992) | Mehmet Zeki Koçberber (1993-1994) | Mustafa Toprak (1994-1997) | Adnan Çakıroğlu (1997-2000) | Muhammet Kırılmaz (2000-2003) | Ahmet Avşar (2003-2007) | Bilal Şentürk (2007- |
Başbakan: Suat Hayri Ürgüplü
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı: Mehmet Altınsoy · Hüseyin Ataman · Şekip İnal
Gümrük ve Tekel Bakanı: Ahmet Topaloğlu · Adalet Bakanı: İhsan Köknel · İrfan Baran · Milli Savunma Bakanı: Hasan Dinçer · Mustafa Hazım Dağlı · İçişleri Bakanı: İzzet Gener · İsmail Hakkı Akdoğan · Dışişleri Bakanı: Hasan Esat Işık · Maliye Bakanı: İhsan Gürsan · Milli Eğitim Bakanı: Nevzat Cihat Bilgehan · İmar ve İskan Bakanı: Ali Recai İskenderoğlu · Bayındırlık Bakanı: Orhan Alp · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Mehmet Faruk Sükan · Ulaştırma Bakanı: Kazım Yurdakul · Mithat San Tarım Bakanı: Turhan Kapanlı · Köyişleri Bakanı: Seyfi Öztürk · Çalışma Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Ticaret Bakanı: Mustafa Macit Zeren · Sanayi Bakanı: Ali Naili Erdem · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Mehmet Turgut · Turizm ve Tanıtma Bakanı: İsmail Hakkı Akdoğan · Ömer Zekai Dorman
Başbakan: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı: Nevzat Cihat Bilgehan · Seyfi Öztürk · Hüsamettin Atabeyli · Ali Fuat Alişan · Sadık Tekin Müftüoğlu · Mehmet Kamil Ocak
Gümrük ve Tekel Bakanı: Nahit Menteşe · İbrahim Tekin · Adalet Bakanı: Hasan Dinçer · Hidayet Aydıner · Milli Savunma Bakanı: Ahmet Topaloğlu · İçişleri Bakanı: Salih Ragıp Üner · Mehmet Faruk Sükan · Dışişleri Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Maliye Bakanı: İhsan Gürsan · Ahmet Topaloğlu · Nevzat Cihat Bilgehan · Milli Eğitim Bakanı: Orhan Dengiz · Mehmet İlhami Ertem · İmar ve İskan Bakanı: Haldun Menteşeoğlu · Bayındırlık Bakanı: İbrahim Ethem Erdinç · Orhan Alp · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Vedat Ali Özkan · Edip Somunoğlu · Ulaştırma Bakanı: Saadettin Bilgiç · Mehmet İzmen · Seyfi Öztürk · Tarım Bakanı: Bahri Dağdaş · Ali Mesut Erez · Köyişleri Bakanı: Sabit Osman Avcı · Mehmet Selahattin Kılıç · Turgut Toker · Çalışma Bakanı: Turgut Toker · Ali Naili Erdem · Seyfi Öztürk · Ticaret Bakanı: Ahmet Türkel · Sadık Tekin Müftüoğlu · Mustafa Macit Zeren · Nevzat Cihat Bilgehan · Sanayi Bakanı: Mehmet Turgut · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: İbrahim Deriner · Refet Sezgin · Turizm ve Tanıtma Bakanı: Nihad Kürşad · Orman Bakanı: Sabit Osman Avcı ·
Başbakan: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı: Mehmet Turan Bilgin · Refet Sezgin · Gürhan Titrek · Hüsamettin Atabeyli
Gençlik ve Spor Bakanı: İsmet Sezgin · Gümrük ve Tekel Bakanı: Ahmet İhsan Birincioğlu · Adalet Bakanı: Yusuf Ziya Önder · Milli Savunma Bakanı: Ahmet Topaloğlu · İçişleri Bakanı: Haldun Menteşeoğlu · Dışişleri Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Maliye Bakanı: Ali Mesut Erez · Milli Eğitim Bakanı: Orhan Oğuz · İmar ve İskan Bakanı: Hayrettin Nakipoğlu · Bayındırlık Bakanı: Turgut Yaşar Gülez · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Vedat Ali Özkan · Ulaştırma Bakanı: Nahit Menteşe · Tarım Bakanı: Mehmet İlhami Ertem · Köyişleri Bakanı: Turhan Kapanlı · Çalışma Bakanı: Seyfi Öztürk · Ticaret Bakanı: Gürhan Titrek · Ahmet Dallı · Sanayi Bakanı: Mehmet Selahattin Kılıç · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Sabit Osman Avcı · Turizm ve Tanıtma Bakanı: Necmettin Cevheri · Orman Bakanı: Hüseyin Özalp ·
Başbakan: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı: Hüsamettin Atabeyli · Refet Sezgin · Hasan Dinçer · Mehmet Turan Bilgin
Gençlik ve Spor Bakanı: İsmet Sezgin · Gümrük ve Tekel Bakanı: Ahmet İhsan Birincioğlu · Adalet Bakanı: Yusuf Ziya Önder · Milli Savunma Bakanı: Ahmet Topaloğlu · İçişleri Bakanı: Haldun Menteşeoğlu · Dışişleri Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Maliye Bakanı: Ali Mesut Erez · Milli Eğitim Bakanı: Orhan Oğuz · İmar ve İskan Bakanı: Hayrettin Nakipoğlu · Bayındırlık Bakanı: Turgut Yaşar Gülez · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Vedat Ali Özkan · Ulaştırma Bakanı: Mehmet Orhan Tuğrul · Nahit Menteşe · Tarım Bakanı: Mehmet İlhami Ertem · Köyişleri Bakanı: Turhan Kapanlı · Çalışma Bakanı: Seyfi Öztürk · Ticaret Bakanı: Gürhan Titrek · Sanayi Bakanı: Mehmet Selahattin Kılıç · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Sabit Osman Avcı · Nahit Menteşe · Mehmet Selahattin Kılıç · Turizm ve Tanıtma Bakanı: Necmettin Cevheri · Orman Bakanı: Hüseyin Özalp ·
Başbakan: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Alparslan Türkeş · Turhan Feyzioğlu · Necmettin Erbakan
Devlet Bakanı: Gıyasettin Karaca · Hasan Aksay · Mustafa Kemal Erkovan · Osman Albayrak · Seyfi Öztürk
Gençlik ve Spor Bakanı: Ali Şevki Erek · Gümrük ve Tekel Bakanı: Orhan Öztrak · Adalet Bakanı: İsmail Müftüoğlu · Zeyyat Baykara · Milli Savunma Bakanı: Ferit Melen · İçişleri Bakanı: Sabahattin Özbek · Dışişleri Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Maliye Bakanı: Yılmaz Ergenekon · Milli Eğitim Bakanı: Ali Naili Erdem · İmar ve İskan Bakanı: Nurettin Ok · Bayındırlık Bakanı: Fehim Adak · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Kemal Demir · Vefa Tanır · Ulaştırma Bakanı: Nahit Menteşe · İbrahim Aysoy · Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı: Korkut Özal · Köyişleri Bakanı: Vefa Poyraz · Sosyal Güvenlik Bakanı: Ahmet Mahir Ablum · Çalışma Bakanı: Ahmet Tevfik Paksu · Şevket Kazan · Ticaret Bakanı: Halil Başol · Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Abdülkerim Doğru · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Mehmet Selahattin Kılıç · Kültür Bakanı: Rıfkı Danışman · Turizm ve Tanıtma Bakanı: Nahit Menteşe · Lütfi Tokoğlu · Orman Bakanı: Turhan Kapanlı
Başbakan: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Necmettin Erbakan · Alparslan Türkeş
Devlet Bakanı: Sadi Somuncuoğlu · Süleyman Arif Emre · Ali Şevki Erek · Seyfi Öztürk
Gençlik ve Spor Bakanı: Önol Şakar · Mehmet Selahattin Kılıç · Ali Şevki Erek · Gümrük ve Tekel Bakanı: Gün Sazak · Adalet Bakanı: Necmettin Cevheri · Milli Savunma Bakanı: Nevzat Cihat Bilgehan · Sadettin Bilgiç · Turhan Kapanlı · İçişleri Bakanı: Korkut Özal · Dışişleri Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Maliye Bakanı: Nevzat Cihat Bilgehan · Milli Eğitim Bakanı: Nahit Menteşe · İmar ve İskan Bakanı: Mehmet Recai Kutan · Bayındırlık Bakanı: Mehmet Selahattin Kılıç · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Cengiz Gökçek · Ulaştırma Bakanı: Yılmaz Ergenekon · Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı: Fehim Adak · Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı: Turgut Yücel · Çalışma Bakanı: Fehmi Cumalıoğlu · Sosyal Güvenlik Bakanı: Mehmet İlhami Ertem · Turhan Kapanlı · Mehmet Selahattin Kılıç · Ticaret Bakanı: Agah Oktay Güner · Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Oğuzhan Asiltürk · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Kamran İnan · Kültür Bakanı: Avni Akyol · Turizm ve Tanıtma Bakanı: İskender Cenap Ege · Orman Bakanı: Sabahattin Savcı
