Beylerbeyi (yönetici)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
→ Başlığın diğer anlamları için Beylerbeyi (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Beylerbeyi, Osmanlı Devleti döneminde bir eyaletin yönetiminden sorumlu olan kişiydi. Fars kültüründen alınan yöneticilik birimi için Mîrimîran, Emirülümera ve Vali gibi sözcükler de Osmanlı tarihinin çeşitli dönemlerinde beylerbeyi sözcüğüyle eş anlamda kullanılmıştır.
Osmanlı Devleti'nin ilk döneminde sadece 1 beylerbeyi vardı. Padişah Anadolu'dayken Rumeli bölgesini yöneten kişiye "Rumeli Beylerbeyi" denmişti. Sonradan "Anadolu Beylerbeyliği" yaratıldı. Buna ilerki dönemlerde yapılan fetihlerle yeni eyaletler katıldı. Son dönemlerde 40'ı aşkın beylerbeylği ve bunları yöneten beylerbeyleri bulunmaktaydı.
[değiştir] Osmanlı Beylerbeylikleri
| Eyâlet | Bugünkü Yeri |
|---|---|
| Adana | Anadolu'nun Akdeniz kıyısı |
| Anadolu | Anadolu'nun batı kesimi |
| Bağdat | Irak'ın orta bölümü |
| Basra | Irak'ın güneyi |
| Bosna | Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan ve Karadağ'ın bölümleri |
| Budin | Macaristan ve Sırbistan, Hırvatistan'ın bazi bölümleri |
| Cezayir-i Bahr-i Sefit | Bugunkü Yunanistan,gelibolu ,Adalar |
| Cezayir-i Garp | Bugünkü Cezayir |
| Çıldır | Bugünkü Gürcistan |
| Diyarbekir | Güneydoğu Anadolu ve kuzey Irak'ın bazı bölümleri |
| Eğri | Macaristan'ın bazı bölümleri |
| Erzurum | Erzurum ve çevresi |
| Habeş | Sudan, Suudi Arabistan, Eritre, Somali |
| Halep | Suriye'nin Halep kenti çevresi |
| Hersek | Bosna-Hersek |
| Kanije | Macaristan ve Hırvatistan'ın bazı bölümleri |
| Karaman | Konya ve Orta Anadolu civarı |
| Kars | Kuzeydoğu Anadolu ve Gürcistan'ın bazı kesimleri |
| Kefe | Ukrayna ve Rusya'dan bazı bölümler |
| Kıbrıs | Kıbrıs adası |
| Mısır | Mısır ve İsrail, Ürdün, Suudi Arabistan'ın bazı kesimleri |
| Lahsa | Suudi Arabistan |
| Maraş veya Dülkadir | Doğu Anadolu'da Kahramanmaraş kentinin civarı |
| Musul | Kuzey Irak |
| Rakka | Suriye ve Irak'ın kuzey bölümleri ile güneydoğu Anadolu |
| Şehrizor | Irak'ın Kerkük bölgesi |
| Silistre veya Özi | Bulgaristan, Romanya, Moldavya ve Ukrayna |
| Sivas | Sivas çevresi |
| Suriye | Suriye, İsrail, Filistin, Lübnan, Ürdün |
| Temeşvar | Romanya, Sırbistan, Macaristan |
| Trebizon | Doğu Karadeniz bölgesi |
| Trablusgarp | Libya |
| Van | Van çevresi |
| Yemen | Yemen çevresi |
[değiştir] Hidiv
Mısır valileri beylerbeyi ünvanının yanısıra hidiv olarak da anılmışlardır.
[değiştir] Kaynakça
- Halil Inalcık. Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300 - 1600), İstanbul 2005
