Baryum

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Baryum (Ba)
H Periyodik cetvel He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Uub Uut Uuq Uup Uuh Uus Uuo     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Temel özellikleri
Atom numarası	56
Element serisi	Metaller
Grup, periyot, blok	2, 6, s
Görünüş	gümüşi beyaz
Atom ağırlığı	g/mol
Elektron dizilimi	2, 8, 18, 18, 8, 2
Enerji seviyesi başına Elektronlar
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hali	Katı
Yoğunluk	3.51 g/cm³
Sıvı haldeki yoğunluğu	3.338 g/cm³
Ergime noktası	1000 °K 727 °C 1341 °F
Kaynama noktası	2170 °K 1897 °C 3447 °F
Ergime ısısı	kJ/mol
Buharlaşma ısısı	kJ/mol
Isı kapasitesi	(25 °C) J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı
Yükseltgenme seviyeleri
Elektronegatifliği	Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi	kJ/mol
Atom yarıçapı	pm
Atom yarıçapı (hes.)	pm
Kovalent yarıçapı	pm
Van der Waals yarıçapı	pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci	nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik	? W/(m·K)
Isıl genleşme	? µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı	m/s (?'de)
Mohs sertliği	?
Vickers sertliği	? MPa
Brinell sertliği	? MPa

Baryum (Yunanca'da βαρυς = ağır), sembolü Ba olan kimyasal bir elementtir. Ağır manasına gelen "barys" kelimesinden türemiştir. İngilizce'de Barite ağırlık yoğunluk manasında kullanılmaktadır. Baryum elementinin atom numarası 56 olup Periyodik tablonun 6. sırasında ve 2. grubunda bulunur. 2. grupta bulunması özelliğinden dolayı Baryum bir toprak alkali metalidir. Baryum ilk defa 1774 yılında İsveçli kimyacı Carl Wilhelm Sheele tarafından tanımlanmıştır. Baryum element halinde beyaz-gri metalik rengindedir fakat yüksek reaktivitelikten dolayı element halinde bulunmaz. Baryum'un hemen hemen bütün bileşikleri ise zehirlidir. Metalik Ba yakıldığında elma yeşili bir renk verir. Metalik halde saklanması çok zordur. Aktif bir element olduğu için su, hava ve asitlerle kolayca reaksiyon verir. Toprak alkali grup içerisinde doğada en yaygın bulunan element Kalsiyum(Ca)dur. Bu sınıftaki metallerin özellikleri birbirine benzemesine karşın bilhassa Kalsiyum, Stronsiyum, Baryum diğerlerinden ayrılır. Bu üç element adi derecede suyu ayrıştırarak Hidrojen açığa çıkarır ve Hidroksit(OH) oluştururlar. Bu Hidroksitler de ısıtıldığında su kaybederek Oksit haline dönmektedirler. Karbonatları ısı karşısında kolay ayrışmasına karşın Baryum Karbonat (BaCO₃) en zor ayrışanıdır. Sülfatları suda hemen hemen hiç erimez.

En sık bulunan ve en çok kullanılan Baryum kaynağı Barit madenidir. Doğada sedimanter (tortul, çökelme ile) meydana gelmiş olarak bulunur. Denizlerin ya da suların taşımasıyla tabakalar meydana gelmiştir. Genellikle sıcak su çıkan bölgelerede görülür. Kurşun, Gümüş, Çinko üretiminde kullanılır. En son kullanım alanlarından birisi ise fren balatalarının altlık malzemesi olmasıdır.

BaSO₄: Zehirlidir. Florosans (Gama ve X ışını saçar) özelliğe haiz olduğundan tıpta kanser teşhişlerinde, kağıt kaplamalarda, boya sanayiinde, plastik, tekstil, mürekkep, kauçuk, batarya ve pil yapımında kullanılır.

BaCO₃: Zehirlidir. Özel camların yapımında, Klor ve NaOH üretiminde kullanılır.

BaO: Solventlerden suyun uzaklaştırılmasında ve petrol sanayiinde kullanılır.

BaNO₃: Havai fişeklerde, sıçan zehirlerinde, seramik sırlarda kullanılmaktadır.

---

Atom kütlesi 137,327
Atom yarıçapı 215 pm
Özkütle 3620 kg/m³
Erime noktası 1000 K
Kaynama noktası 1913 K