ราชวงศ์ฮาโนเวอร์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ราชวงศ์ฮาโนเวอร์ เป็นราชวงศ์เยอรมันที่ครองราชบัลลังก์บริเตนใหญ่ต่อจากราชวงศ์สจวตในปี พ.ศ. 2257 ราชวงศ์นี้ยังปกครองรัฐฮาโนเวอร์ในประเทศเยอรมนีอันเป็นดินแดนที่ราชวงศ์นี้เป็นเจ้าของ ในบางครั้งอาจเรียกราชวงศ์นี้ว่า ราชวงศ์บรุนสวิคและลึนบูร์ก เชื้อสายฮาโนเวอร์ (House of Brunswick and Lüneburg, Hanover line)

เนื้อหา 1 ประวัติ 1.1 ราชวงศ์ฮาโนเวอร์ปกครองสหราชอาณาจักร 1.2 ราชวงศ์ฮาโนเวอร์ปกครองราชอาณาจักรฮาโนเวอร์ 1.3 รัฐดยุคแห่งบรุนสวิค 1.4 ผู้อ้างสิทธิในราชบัลลังก์ 2 เกร็ดข้อมูล 3 อ้างอิง และเชิงอรรถ 4 หนังสืออ่านประกอบ 5 ดูเพิ่ม 6 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] ประวัติ

จอร์จ ดยุคแห่งบรุนสวิคและลึนบูร์ก (George, Duke of Brunswick-Lüneburg) เป็นสมาชิกแรกของราชวงศ์ฮาโนเวอร์ เมื่อรัฐดยุค (Duchy) แห่งบรุนสวิค-ลึนบูร์กถูกแบ่งแยกในปี พ.ศ. 2178 จอร์จได้รับมรดกดินแดนแห่งคาเลนเบิร์ก (Principality of Calenberg) และเกิททิงเกน (Principality of Göttingen) และในปี พ.ศ. 2179 ท่านได้ย้ายไปพำนักอยู่ที่ฮาโนเวอร์ ดยุคเออร์เนสต์ ออกุสตุส (Duke Ernest Augustus) โอรสของท่านได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าชาย (prince-elector) ของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ (Holy Roman Empire) ในปี พ.ศ. 2235 โซเฟีย แห่งพาลาทิเนต (Sophia of the Palatinate) ภริยาของดยุคเออร์เนสต์ ออกุสตุสได้อ้างสิทธิเหนือราชบัลลังก์บริเตนใหญ่อันเนื่องจากพระราชบัญญัติการสืบสันตติวงศ์แห่งปี พ.ศ. 2244 (Act of Settlement 1701) ได้กำหนดว่ารัชทายาทที่เป็นโรมันคาทอลิกไม่สามารถครองราชบัลลังก์ได้ เจ้าหญิงโซเฟียซึ่งขณะนั้นเป็นโปรเตสแตนต์ที่เป็นพระญาติใกล้ชิดที่สุดกับสมเด็จพระเจ้าวิลเลียมที่ 3 แห่งอังกฤษ สมเด็จพระเจ้าวิลเลียมจริงๆ แล้วทรงเป็นชาวดัตช์แห่งราชวงศ์ออเรนจ์-นัสเซา (House of Orange-Nassau) แต่ทั้งพระมเหสีและพระราชมารดาทรงเป็นเจ้าหญิงแห่งราชวงศ์สจวต

[แก้] ราชวงศ์ฮาโนเวอร์ปกครองสหราชอาณาจักร

สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 1 แห่งบริเตนใหญ่ พระราชโอรสในดยุคเออร์เนสต์ ออกุสตุสและเจ้าหญิงโซเฟียแห่งฮาโนเวอร์ได้ทรงขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ของบริเตนใหญ่ และเป็นกษัตริย์บริเตนใหญ่พระองค์แรกของราชวงศ์ฮาโนเวอร์ แม้ว่าพระองค์จะอยู่ในลำดับที่ 52 ในลำดับการสืบสันตติวงศ์ก็ตาม^[1]

กษัตริย์อังกฤษในราชวงศ์ฮาโนเวอร์ ได้แก่ กษัตริย์แห่งราชอาณาจักรบริเตนใหญ่

• สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 1 แห่งบริเตนใหญ่ (George I) พ.ศ. 2257-พ.ศ. 2270 (จอร์จ ลุดวิก (Georg Ludwig) = จอร์จ หลุยส์ (George Louis))
• สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 2 แห่งบริเตนใหญ่ (George II) พ.ศ. 2270-พ.ศ. 2303 (จอร์จ ออกุสต์ (Georg August) = จอร์จ ออกุสตุส (George Augustus))
• สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 3 แห่งบริเตนใหญ่ (George III) พ.ศ. 2303-พ.ศ. 2363^[2]

กษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักร บริเตนใหญ่ และไอร์แลนด์

• สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 3 แห่งบริเตนใหญ่ (George III) พ.ศ. 2303-พ.ศ. 2363
• สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 4 แห่งสหราชอาณาจักร (George IV) พ.ศ. 2363-พ.ศ. 2373)
• สมเด็จพระเจ้าวิลเลียมที่ 4 แห่งสหราชอาณาจักร (William IV) พ.ศ. 2373-พ.ศ. 2380
• สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย แห่งสหราชอาณาจักร (Victoria) พ.ศ. 2380-พ.ศ. 2444

สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 1, สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 2 และสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 3 ต่างก็ทรงดำรงดำแหน่งเจ้าชายและดยุคแห่งบรุนสวิค-ลึกบูร์ก (Electors and dukes of Brunswick-Lüneburg) ซึ่งเรียกอย่างไม่เป็นทางการว่าเจ้าชายแห่งฮาโนเวอร์ (Electors of Hanover) ในช่วงต้นของปี พ.ศ. 2357 เมื่อฮาโนเวอร์ได้กลายเป็นราชอาณาจักร กษัตริย์บริเตนใหญ่ก็ทรงมีพระอิสสริยยศเป็นกษัตริย์แห่งฮาโนเวอร์ด้วย

ราชบัลลังก์สหราชอาณาจักรและฮาโนเวอร์ได้แยกจากกันในปี พ.ศ. 2380 เมื่อมีกฏบัตรซาลลิคที่กำหนดให้ราชบัลลังก์ฮาโนเวอร์ไม่ได้ตกผ่านรัชทายาทของตกไปสู่สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย แต่กลับผ่านไปยังพระราชปิตุลาของพระองค์คือเออร์เนสต์ ออกุสตุสที่ 1 แห่งฮาโนเวอร์ ดยุคแห่งคัมเบอร์แลนด์ (Ernest Augustus I of Hanover, Duke of Cumberland)^[3] เมื่อสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียสวรรคตในปี พ.ศ. 2444 ราชวงศ์แซ็กซ์-โคบูร์กและโกธาได้ครองราชบัลลังก์สหราชอาณาจักรต่อ โดยสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 พระราชโอรสและองค์รัชทายาท ผู้เป็นพระราชโอรสในเจ้าชายอัลเบิร์ต แห่งแซ็กซ์-โคบูร์กและโกธา พระราชสวามีในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย ทำให้ชื่อราชวงศ์อังกฤษเปลี่ยนไปเป็นแซ็กซ์-โคบูร์กและโกธาตามนามสกุลของสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 ซึ่งได้รับมาจากพระราชบิดา^[4]

[แก้] ราชวงศ์ฮาโนเวอร์ปกครองราชอาณาจักรฮาโนเวอร์

หลังจากสมเด็จพระเจ้าวิลเลียมที่ 4 แห่งสหราชอาณาจักรสวรรคตในปี พ.ศ. 2380 มีกษัตริย์ของฮาโนเวอร์ได้ขึ้นครองราชย์ต่อ ดังนี้

• พระเจ้าเออร์เนสต์ ออกุสตุสที่ 1 แห่งฮาโนเวอร์ (Ernest Augustus I) พ.ศ. 2380-พ.ศ. 2394
• พระเจ้าจอร์จที่ 5 แห่งฮาโนเวอร์ (George V) พ.ศ. 2394-พ.ศ. 2409, ถูกถอดจากราชสมบัติ

ราชอาณาจักรฮาโนเวอร์สิ้นสุดลงเมื่อถูกรวมเข้ากับปรัสเซียในปี พ.ศ. 2409

[แก้] รัฐดยุคแห่งบรุนสวิค

ในปี พ.ศ. 2427 เชื้อสายของราชวงศ์เวลฟ์ (House of Welf) ได้สิ้นสุดลง ตามกฎหมายของราชวงศ์ ราชวงศ์ฮาโนเวอร์สามารถขึ้นครองราชบัลลังก์รัฐดยุคแห่งบรุนสวิค (Duchy of Brunswick) แต่กระนั้นก็มีแรงกดดันจากปรัสเซียต่อพระเจ้าจอร์จที่ 5 และเออร์เนสต์ ออกุสตุส ดยุคคนที่ 3 แห่งคัมเบอร์แลนด์ (Ernest Augustus, 3rd Duke of Cumberland) พระราชโอรสไม่ให้ขึ้นเป็นรัฐสมาชิกของจักรวรรดิเยอรมัน ตามกฎหมายในปี พ.ศ. 2422 รัฐดยุคแห่งบรุนสวิคได้ตั้งสภาชั่วคราวขึ้นมาเพื่อดูแลเมื่อดยุคถึงแก่กรรม หรือแต่งตั้งผู้สำเร็จราชการแทนในกรณีจำเป็น

ดยุคแห่งคัมเบอร์แลนด์ได้อ้างสิทธิเป็นดยุคแห่งบรุนสวิคหลังจากดยุคคนก่อนสิ้นพระชนม์ แต่ก็มีการต่อรองที่ยาวนานและปัญหาก็ไม่ได้รับการแก้ไข เจ้าชายอัลเบิร์ตแห่งปรัสเซัย (Prince Albrecht of Prussia) ได้ทรงแต่งตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ หลังจากพระองค์สวรรคตในปี พ.ศ. 2449 ดยุคจอห์น อัลเบิร์ต แห่งเมคเลนบูร์ก (Duke John Albert of Mecklenburg) ได้ครองราชย์ต่อ โอรสคนโตของดยุคแห่งคัมเบอร์แลนด์ได้ถึงแก่กรรมในอุบัติเหตุรถยนต์ในปี พ.ศ. 2455 ดยุคแห่งคัมเบอร์แลนด์จึงประกาศให้ราชบัลลังก์ตกสู่โอรสองค์เล็ก ผู้ซึ่งแต่งงานกับพระราชธิดาในจักรพรรดิแห่งเยอรมนี (Kaiser) ได้ให้สัตย์ปฏิญาณว่าจะเป็นพันธมิตรกับจักรวรรดิเยอรมัน และได้รับอนุญาตให้ขึ้นครองราชบัลลังก์ของรัฐดยุคในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2456 ท่านเป็นนายพลตรี (major-general) ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง แต่ตำแหน่งดยุคแห่งบรุนสวิคก็ถูกล้มล้างในปี พ.ศ. 2461 บิดาของท่านก็ถูกถอดจากพระอิสสริยยศอังกฤษในปี พ.ศ. 2462 เนื่องจากจับอาวุธต่อสู้กับสหราชอาณาจักร

[แก้] ผู้อ้างสิทธิในราชบัลลังก์

หัวหน้าราชวงศ์ในลำดับถัดมาได้แก่

• พระเจ้าจอร์จที่ 5 แห่งฮาโนเวอร์ (George V) พ.ศ. 2409-พ.ศ. 2421
• เออร์เนสต์ ออกุสตุส ดยุคคนที่ 3 แห่งคัมเบอร์แลนด์ (Ernest Augustus, 3rd Duke of Cumberland) พ.ศ. 2421-พ.ศ. 2466
• เออร์เนสต์ ออกุสตุสที่ 3 ดยุคแห่งบรุนสวิค (ถูกถอดจากตำแหน่ง) (Ernest Augustus III, the deposed duke of Brunswick) พ.ศ. 2466-พ.ศ. 2496 โอรสของดยุคคนก่อน
• เออร์เนสต์ ออกุสตุสที่ 4 เจ้าชายแห่งฮาโนเวอร์ (Ernest Augustus the elder, Prince of Hanover) พ.ศ. 2496-พ.ศ. 2530
• เออร์เนสต์ ออกุสตุสที่ 5 เจ้าชายแห่งฮาโนเวอร์ (Ernest Augustus the younger, Prince of Hanover) พ.ศ. 2530-ปัจจุบัน

ราชวงศ์นี้ปัจจุบันพำนักอยู่ในออสเตรียตั้งแต่ปี พ.ศ. 2409 พระอิสสริยศและตำแหน่งนี้ใช้เพียงสมมติกันขึ้นมาเพื่อความเคารพตั้งแต่ปี พ.ศ. 2462

[แก้] เกร็ดข้อมูล

• ถนนในเขตเศรษฐกิจกลางของบริสเบน (Brisbane's Central Business District) มีชื่อตามสมาชิกของราชวงศ์ฮาโนเวอร์ ถนนที่ตัดขนานกับ Queen Street จะตั้งตามชื่อสมาชิกที่เป็นหญิง ส่วนถนนที่ตัดตั้งฉากจะเป็นมีชื่อตามชื่อสมาชิกที่เป็นชาย
• จัตุรัสฮาโนเวอร์ ในเมืองนิวยอร์กตั้งชื่อตามชื่อราชวงศ์ รวมไปถึงชื่อรัฐนิวบรันสวิก (province of New Brunswick) ในแคนาดา รวมทั้งชื่อเมืองต่างๆ ในทางตะวันออกของสหรัฐอเมริกาและแคนาดา
• ชื่อเมืองแอดิเลด (Adelaide) ในประเทศออสเตรเลีย ตั้งชื่อตามสมเด็จพระราชินีอเดเลด แห่งแซ็กซ์-เมนิงเก็น (Adelaide of Saxe-Meiningen) พระมเหสีในสมเด็จพระเจ้าวิลเลียมที่ 4 แห่งสหราชอาณาจักร

[แก้] อ้างอิง และเชิงอรรถ

1. ^ Picknett, Lynn, Prince, Clive, Prior, Stephen & Brydon, Robert (2002). War of the Windsors: A Century of Unconstitutional Monarchy, p. 13. Mainstream Publishing. ISBN 1-84018-631-3.
2. ^ ราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์ได้รวมกันในปี พ.ศ. 2344 เป็นสหราชอาณาจักร บริเตนใหญ่ และไอร์แลนด์
3. ^ Picknett, Prince, Prior & Brydon, pp. 13, 14.
4. ^ Picknett, Prince, Prior & Brydon, p. 14.

[แก้] หนังสืออ่านประกอบ

• Fraser, Flora. Princesses: The Six Daughters of George III. Knopf, 2005. (อังกฤษ)
• Plumb, J. H. The First Four Georges. Revised ed. Hamlyn, 1974. (อังกฤษ)
• Redman, Alvin. The House of Hanover. Coward-McCann, 1960. (อังกฤษ)
• Van der Kiste, John. George III’s Children. Sutton Publishing, 1992. (อังกฤษ)

[แก้] ดูเพิ่ม

• รายพระนามกษัตริย์แห่งหมู่เกาะอังกฤษ
• รายพระนามพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษ

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• ตารางเวลาของราชวงศ์ฮาโนเวอร์ (อังกฤษ)
• วงศ์วานของราชวงศ์ (อังกฤษ)
• Die Welfen (เยอรมัน) เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของราชวงศ์เวลฟ์
• กฎการสืบสันตติวงศ์ของราชวงศ์เวลฟ์ (อังกฤษ)