Jamna kultura

From Wikipedia

Tipični Yamna grob sa kosturom kojemu su skupljena koljena. Tijela su se obično pokrivala okerom.

Indoevropljani
Indoevropski jezici
Albanski \| Anatolijski \| Armenski Baltski \| Keltski \| Dački \| Germanski Grčki \| Indo-iranski \| Italski Slavenski \| Trački \| Toharski
Indoevropski narodi
Albanci \| Anatolci \| Armenci Balti \| Kelti \| Germanski narodi Grci \| Indo-arijci \| Iranci Italski narodi \| Slaveni \| Tračani \| Tohari
Proto-Indoevropljani
Jezik \| Društvo \| Religija Kurgan \| Yamna \| Svezana keramika
Teorije o migracijama
Kurganska \| Anatolska \| Proto-vedski kontinuitet Paleolitski kontinuitet
Indoevropski studiji

Jamna (od ruske riječi яма "jama") ili kultura jamnog groba ili Kultura okernog groba je kultura kasno bakarnog doba/ranog brončano doba smještena oko oblasti rijeka Bug/Dnjestar/Ural (Pontske stepe), koja datira između 36.–23. vijeka pne. Kultura je bila pretežno nomadska, uz nešto poljoprivrede koja se koristila uz obale rijeka te nešto utvrđenih brežuljaka.

Karakteristika kulture su pogrebi u kurganima, (grobni humak) odnosno u jamnim grobovima gdje su tijelima bila savijana koljena. Tijela su se pokrivala okerom. Više grobova je pronađeno u pojedinim kurganima, često dodatno iskopani. Značajno da su se u grobovima nalazile i ritualne žrtve (goveda, svinje, ovce, koze i konji), što je običaj koji se povezuje s Proto-Indoevropljanima ili Proto-Indoirancima.

Procijenjeni raspon kulture cca. 3200-2300. pne.

Pretpostavlja se da je nastala u srednjem toku rijeke Volge Hvaljinska kultura odnosno srednjem toku Dnjepara kultura Srednji Stog. Na njenom zapadnom rubu ju je naslijedila Kultura katakombi; na istoku su je naslijedile kultura Poltavka i kultura Srubna.

Jamna kultura u Evropi 4. milenijuma pne.

Jamna kultura se identificira s kasnim Proto-Indoevropljanima (PIE) u kurganskoj hipotezi Marije Gimbutas. Predstavlja jednog od kandidata za Urheimat (pradomovinu) proto-indoevropskog jezika, zajedno s kulturom Srednji Stog koja joj je prethodila. Najstariji ostaci kotača, odnosno kola u Istočnoj Evropi, pronađeni u "Storožovoj mohili" kurganu kraj (Dnjepropetrovska u Ukrajini i iskopani od O.I. Trenožkina, se povezuju s Jamnom kulturom.

Međutim, prema hipotezi o egzodusu iz Indije, Jamnu kulturu su stvorili Proto-anadolci koji su se kretali na zapad, prešli Kaspijsko more i stigli na Balkan oko 3000-2000. pne..^[1]