Jamnacultuur
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De jamnacultuur (van het Russische яма "kuil") of kuilgrafcultuur of okergrafcultuur is een cultuur uit de periode van de overgang van kopertijd naar bronstijd, ongeveer 3600 v.Chr. tot 2300 v.Chr. tussen de Bug, Dnjestr en de Oeral. Het was een overwegend nomadische cultuur, maar dichtbij rivieren werd wat landbouw beoefend en er zijn wat forten op heuvels gevonden.
Kenmerkend voor de cultuur zijn de begrafenissen in koergans (tumuli) in kuilgraven waarin het lijk achteroverliggend met gebogen knieën werd bijgezet. De lichamen werden bedekt met oker. Er zijn gezamenlijke graven in deze koergans aangetroffen, vaak als latere toevoegingen. Van belang zijn de dieroffers die bij begrafenissen werden gebracht (runderen, schapen, geiten en paarden), een kenmerk dat in verband wordt gebracht met Proto-Indo-Europeanen en met Proto-Indo-Iraniërs.
Aangenomen wordt dat de cultuur teruggaat op de Khvalynskcultuur aan de middenloop van de Wolga en de Sredny Stog-cultuur aan de middenloop van de Dnjepr. De jamnacultuur werd in het westen van zijn verspreidingsgebied opgevolgd door de catacombencultuur en in het oosten door de Poltavkacultuur en de srubnacultuur.
De jamnacultuur wordt in de koerganhypothese van Marija Gimbutas beschouwd als identiek aan de late Proto-Indo-Europeanen (PIE) en is samen met de eraan voorafgaande Sredny Stog-cultuur een kandidaat voor de Urheimat (thuisland) van de Proto-Indo-Europese taal. De oudste resten van een kar met wielen in Oost-Europa zijn gevonden in de "Storozhova mohyla" koergan (Dnjepropetrovsk, Oekraïne, opgegraven door Trenozhkin O.I), die met de jamnacultuur in verband wordt gebracht.
[bewerk] Bronnen
J. P. Mallory, "Yamna Culture", Encyclopedia of Indo-European Culture, Fitzroy Dearborn, 1997.
[bewerk] Zie ook
- koergan (grafheuvel)
- Oekraïense stenen stèle
- Cucutenicultuur
- Vinčacultuur
- Klokbekercultuur
- Archeologie
