Warzywa

Z Wikipedii

Warzywa to rośliny zielne (jednoroczne, dwuletnie lub wieloletnie)^[1], które mogą służyć człowiekowi za pokarm. Mogą być spożywane w całości lub tylko częściowo (nasiona, kwiatostany, owoce, pędy, liście, korzenie). Można je zjadać na surowo, ugotowane, usmażone lub upieczone. Używane są również w przetworach lub jako przyprawy. Uprawą i produkcją warzyw zajmuje się warzywnictwo.

Warzywa są bardzo ważnym składnikiem pokarmu człowieka - stanowią źródło witaminy C i prowitaminy A, a także błonnika i składników mineralnych. Mają wysoką wartość biologiczną i dietetyczną.

Rośliny warzywne należą do wielu rodzin i pochodzą z różnych stron świata.

Dzielone są na następujące grupy:

Spis treści 1 Warzywa kapustne 2 Warzywa cebulowe 3 Warzywa liściowe 4 Warzywa korzeniowe 5 Warzywa psiankowate 6 Warzywa dyniowate 7 Warzywa rzepowate 8 Warzywa strączkowe 9 Warzywa wieloletnie 10 Warzywa różne 11 Grzyby 12 Zobacz też: 13 Przypisy

[edytuj] Warzywa kapustne

• brokuł (Brassica oleracea var. botrytis italica)
• jarmuż (Brassica oleracea convar. acephala var. sabellica)
• kalafior (Brassica oleracea var. botrytis)
• kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes)
• kapusta brukselska (brukselka)(Brassica oleracea var. gemmifera)
• kapusta chińska (Brassica chinensis)
• kapusta głowiasta biała (Brassica oleracea var. capitata f. alba)
• kapusta głowiasta czerwona (Brassica oleracea var. capitata f. rubra)
• kapusta pekińska (Brassica pekinensis)
• kapusta włoska (Brassica oleracea var. sabauda)

[edytuj] Warzywa cebulowe

• cebula perłowa (Allium ampeloprasum)
• cebula zwyczajna (cebula kartoflanka, cebula wielopiętrowa) (Allium cepa)
• czosnek pospolity (Allium sativum)
• por (Allium porrum)
• rokambuł (Allium ophioscordon Don.)
• szalotka (Allium ascalonicum)
• siedmiolatka (Allium fistulosum)
• szczypiorek (Allium schoenoprasum)

[edytuj] Warzywa liściowe

• burak liściowy, boćwina (Beta vulgaris var. cicla)
• burak ćwikłowy, botwina (Beta vulgaris var. esculenta)
• cykoria sałatowa (Cichorium intybus var. foliosum)
• cykoria endywia (Cichorium endivia)
• pietruszka naciowa (Petroselinum hortense ssp. macrocarpum)
• portulaka warzywna (Portulaca oleracea)
• roszponka warzywna (Valerianella locusta)
• pieprzyca siewna, rzeżucha ogrodowa (Lepidium sativum)
• rukiew wodna (Nasturcium officinale)
• sałata siewna (Lactuca sativa)
• seler naciowy (Apium graveolens var. dulce)
• szpinak zwyczajny (Spinacia oleracea)
• szpinak nowozelandzki, trętwian czterorożny (Tetragonia expansa)
• rukola, rokietta siewna (Eruca sativa)
• mniszek lekarski (Taraxacum officinale)

[edytuj] Warzywa korzeniowe

• batat (wilec ziemniaczany) (Ipomoea batatas)
• burak ćwikłowy (Beta vulgaris)
• maniok jadalny (Manihot esculenta)
• maranta (Maranta arundinacea)
• marchew zwyczajna (Daucus carota)
• pasternak zwyczajny (Pastinaca sativa)
• pietruszka korzeniowa (Petroselinum hortense ssp. microcarpum)
• salep (bulwy storczyków, gł. storczyka męskiego Orchis maculata)
• salsefia (Tragopogon porrifolius)
• seler korzeniowy (Apium graveolens var. rapaceum)
• słonecznik bulwiasty, topinambur ( Helianthus tuberosus)
• wężymord czarny korzeń, skorzonera (Skorzonera hispanica)

[edytuj] Warzywa psiankowate

• oberżyna (bakłażan) (Solanum melongena)
• papryka roczna (Capsicum annuum)
• pomidor uprawny (Lycopersicon esculentum)
• ziemniak (Solanum tuberosum)
• rodzynek brazylijski, miechunka peruwiańska (Physalis peruviana)
• miechunka pomidorowa (Physalis ixocarpa)

[edytuj] Warzywa dyniowate

• dynia (odmiany: kabaczek, cukinia, patison, dynia makaronowa) (Cucurbita pepo)
• kawon (arbuz) (Citrullus vulgaris)
• melon (Cucumis melo)
• ogórek (Cucumis sativus)

[edytuj] Warzywa rzepowate

• brukiew, karpiel (Brassica napus var. napobrassica)
• rzepa (Brassica rapa var. rapifera)
• rzodkiew (Raphanus sativus var. major)
• rzodkiewka (Raphanus sativus var. sativus)
• rzodkiew japońska, daikon (Raphanus sativus longipinnatus)

[edytuj] Warzywa strączkowe

• bób (Vicia faba var. major)
• ciecierzyca pospolita (Cicer arietinum L.)
• fasola zwykła (Phaseolus vulgaris)
• fasola wielkokwiatowa (Phaseolus coccineus syn. multiflorus)
• groch (Pisum sativum)
• soczewica jadalna (Lens culinaris)
• soja (Glycine max)

[edytuj] Warzywa wieloletnie

• chrzan pospolity (Armoracia rusticana)
• rabarbar ogrodowy (Rheum rhaponticum)
• szczaw zwyczajny (Rumex acetosa)

[edytuj] Warzywa różne

• kapary (Capparis spp.)
• karczoch zwyczajny (Cynara scolymus)
• kard (karczoch hiszpański) (Cynara cardunculus)
• koper ogrodowy (Anethum graveolens)
• kukurydza cukrowa (Zea mays var. saccharata)
• majeranek ogrodowy (Origanum majorana)
• oliwka europejska (Olea europaea) (także roślina oleista)
• pochrzyn chiński (Dioscorea batatas)
• szparag lekarski (Asparagus officinalis)

[edytuj] Grzyby

Zaliczane do warzyw w klasyfikacjach urzędowych^[2]. Przykłady:

• pieczarka (Agaricus spp.)
• pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius)
• borowikowate (Boletaceae)
• trufle (Tuber spp.)
• uszaki (Auricularia spp.)
• trzęsaki (Tremella spp.)

[edytuj] Zobacz też:

• jarzyna
• włoszczyzna
• sztuka kulinarna
• rośliny uprawne
• owoce

[edytuj] Przypisy

1. ↑ W obowiązujących systemach klasyfikacyjnych towarów spożywczych za warzywa uważane są także grzyby oraz owoce kaparów i oliwek (z wyjątkiem stosowanych do produkcji olejów), mimo że są to krzewy i drzewa, z kolei owoce truskawek, poziomek i ananasów, mimo że są to rośliny zielne, klasyfikowane są jako owoce.
2. ↑ Nomenklatura Scalona (CN) stanowiąca obowiązującą urzędowo klasyfikację towarów w Unii Europejskiej