Trzewikodziób

Z Wikipedii

Trzewikodziób
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	brodzące
Rodzina	trzewikodzioby (Bonaparte, 1853)
Gatunek	trzewikodziób
Nazwa systematyczna
Balaeniceps rex
(Gould, 1850)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: narażony
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Trzewikodziób (Balaeniceps rex) - duży ptak brodzący, będący jedynym przedstawicielem rodziny trzewikodziobów (Balaenicipitidae). Zamieszkuje Sudan, Ugandę, dorzecze Kongo i brzegi jeziora Czad.

Spis treści 1 Środowisko 2 Charakterystyka 3 Pożywienie 4 Lęgi 5 Status i ochrona 6 Przypisy 7 Bibliografia

[edytuj] Środowisko

Bagna i brzegi jezior i innych zbiorników śródlądowych, gdzie zakładają gniazda.

[edytuj] Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny 

Najbardziej charakterystyczną częścią ciała trzewikodzioba jest gruby, szeroki, lecz krótki dziób. Zwykle jest opuszczony ku dołowi, często nawet oparty na szyi. Jest on poruszany silnymi mięśniami, dzięki czemu ptak może chwytać śliskie, duże ryby dwudyszne. Stosunkowo duże oczy są przesunięte ku przodowi, co wspomaga widzenie trójwymiarowe. Upierzenie szare z zielonkawym połyskiem.

Rozmiary 

wysokość ok. 100-120 cm, rozpiętość skrzydeł do 2,33 m

Waga 

ok. 5,6 kg

Głos 

W sytuacji zagrożenia lub w podnieceniu często kłapie dziobem, wydając donośny, głuchy dźwięk, "klekocząc" podobnie jak bocian.

Zachowanie 

Trzewikodziób jest dużym ptakiem, dlatego też rzadko kiedy lata. Gdy jednak to czyni, wykorzystuje prądy powietrzne. Prowadzi głównie nocny tryb życia.

[edytuj] Pożywienie

Trzewikodzioby są specjalistami pokarmowymi, co znaczy, że polują tylko na określony rodzaj zwierząt. Ich ofiarami są ryby dwudyszne, chwytane dzięki mocnemu dziobowi. Poza tym ptaki te mają specyficzną strategię polowania. Bardzo często poruszają się po określonym obszarze jeziora, dzięki czemu wiedzą, gdzie ryby mają swoje kryjówki i gdzie przebywają o określonej porze dnia.

W czasie polowania trzewikodziób cierpliwie i powoli brodzi w wodzie. Często też po prostu stoi i czeka, aż ryba sama do niego podpłynie. Kiedy ofiara znajdzie się w jego zasięgu, rzuca się na nią, rozkładając skrzydła. Cień skrzydeł oszałamia na moment rybę, dzięki czemu trzewikodziób ma czas, aby ją złapać. Po złapaniu zdobyczy ptak miażdży ją swoim dziobem i szybko połyka.

Trzewikodzioby zwykle polują w pojedynkę. Kilka ptaków polujących obok siebie spotkać można jedynie wtedy, gdy z wysychającego jeziora pozostaje jedynie małe bajorko, w którym uwięzionych zostaje wiele ryb. Dzięki polowaniu na ryby dwudyszne ptak ten unika konkurencji. Kiedy nadarza się okazja, trzewikodzioby polują także na żaby, gady (krokodyle, żółwie) lub małe ssaki.

[edytuj] Lęgi

Gniazdo 

Gniazdo w kształcie płaskiego kopca jest budowane przez samca i samicę. Znajduje się ono zazwyczaj na pływającej roślinności lub w trawie na suchym lądzie, w trudnodostępnym miejscu, które zapewnia ochronę przed drapieżnikami.

Jaja i wysiadywanie 

W jednym lęgu samica składa 1-2 białe jaja. Wysiadywaniem przez ok. 30 dni zajmują się oba ptaki. W czasie upałów rodzice chłodzą jaja polewając je zimną wodą przynoszoną w dziobie.

Pisklęta 

Wyklute pisklęta karmione są częściowo strawionym pokarmem. Po pewnym czasie zmieniają swoją dietę na ryby w całości. Opuszczają gniazdo w wieku 13-14 tygodni, choć przez jakiś czas wracają jeszcze do niego na odpoczynek. Zazwyczaj w ciągu roku parze udaje wychować się tylko jedno młode, gdyż wiele osobników młodych ginie z powodu nieopanowania umiejętności polowania na ryby dwudyszne.

[edytuj] Status i ochrona

Globalna populacja oszacowana jest na 5000 - 8000 osobników^[1].

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• BirdLife International 2006. Balaeniceps rex. IUCN 2007. 2007 IUCN Red List of Threatened Species. [Dostęp 10 czerwca 2008].