Stanisław Jastrzębski

Z Wikipedii

Stanisław Jastrzębski
'


Życie	podpułkownik
Data urodzenia	10 listopada 1920 Warszawa
Data śmierci	13 kwietnia 2000 Warszawa
Kariera
W służbie od	1939
Pełniona funkcja	Grupy Szturmowe Szarych Szeregów batalion Parasol AK
Główne wojny i bitwy	Akcja pod Arsenałem, powstanie warszawskie
Odznaczenia

Stanisław Jastrzębski, ps. "Kopeć" (ur. 10 listopada 1920 – zm. 13 kwietnia 2000), żołnierz batalionu "Parasol" AK.

[edytuj] Życiorys

Urodził się 10 listopada 1920 w Warszawie, jako syn Teofila i Apolonii.

W 1934 wstąpił do harcerstwa - 41 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej.

W konspiracji działał od listopada 1939, początkowo w batalionie "Bazylika", w lipcu 1942 wstąpił do Szarych Szeregów - do hufca Powiśle. W tym czasie uczestniczył w akcjach małego sabotażu. W listopadzie 1942 po reorganizacji Szarych Szeregów znalazł się w Grupach Szturmowych dowodzonych przez Tadeusza Zawadzkiego "Zośkę".

W 1940 ukończył liceum Stowarzyszenia Dyrektorów Państwowych Szkół Średnich, a w czasie okupacji w 1942 Technikum Chemiczne, jak również wiele kursów wojskowych, m.in. Szkołę Podchorążych (grudzień 1942), kurs Wielkiej Dywersji (grudzień 1943), kurs Dowódców Kompanii (lipiec 1944).

Od lutego do czerwca 1943 jako podchorąży był instruktorem w Szkole Podoficerskiej, szkoląc na podoficerów klasę członków "Bojowych Szkół".

W sierpniu 1943 przeszedł wraz z całą drużyną SAD 100 do oddziału "Agat" (Oddział Do Zadań Specjalnych Kedywu KG AK), który na przełomie czerwca i lipca 1944 przekształcił się w batalion "Parasol". W stopniu plutonowego podchorążego objął dowództwo 1. plutonu 2. kompanii, przyjmując pseudonim "Kopeć". Brał intensywny udział w działalności konspiracyjnej całego oddziału i w wielu akcjach zbrojnych.

W czasie powstania warszawskiego walczył na Woli w ramach Zgrupowania "Radosław", jako dowódca jednego z trzech odcinków przydzielonych "Parasolowi" do działań powstańczych. Od 3 sierpnia 1944, po zranieniu dowódcy - "Mirskiego" objął dowództwo 2 kompanii. 6 sierpnia 1944 został ciężko ranny w obronie Cmentarza Kalwińskiego. Pod koniec sierpnia 1944 powrócił do oddziału jako z-ca dowódcy - "Mirskiego", gdzie jego pierwszym zadaniem było przeprowadzenie kanałami ze Starego Miasta do Śródmieścia 150 rannych.

4 września 1944 wziął ślub z Haliną Czarniecką.

Na dzień przed kapitulacją został ponownie ranny, a następnie wywieziony do obozu-szpitala jeńców wojennych w Zeithein pod Dreznem. Po wyleczeniu przewieziono go do oflagu II D Gross Born, gdzie został oswobodzony przez 14 pp 3 dywizji LWP. Do Warszawy powrócił w lutym 1945.

W kwietniu 1950 otrzymał dyplom ukończenia SGGW na Wydziale Technologii Drewna, uzyskując tytuł magistra inżyniera. Od kwietnia 1950 zatrudniony w Instytucie Techniki Budowlanej.

23 października 1950 wyrokiem Rejonowego Sądu Wojskowego aresztowany za "usiłowanie obalenia ustroju PRL" i skazany na karę 10 lat więzienia, zmniejszoną w drugiej instancji do 7 lat z zastosowaniem amnestii o połowę.

Po wyjściu z więzienia (w październiku 1953) początkowo bez pracy, później zatrudniony jako robotnik budowlany, a następnie w Wytwórni Mebli Artystycznych w Henrykowie pełnił obowiązki kierownika zakładu. Z funkcji tej został zwolniony na skutek represji politycznych. Od roku 1955, aż do emerytury pracował w Biurze Projektów Przemysłu Drzewnego w Warszawie. Uczestniczył w projektowaniu zakładów przemysłowych w Polsce i za granicą (w Chinach, Jugosławii, Pakistanie i we Włoszech). W 1971 ukończył studium podyplomowe dla generalnych projektantów na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej.

W 1980 napisał książkę Zaczęło się pod Arsenałem. Po wojnie cały czas pracował społecznie w środowisku kombatanckim. Przez 12 lat (3 kadencje) był przewodniczącym Środowiska Batalionu "Parasol", potem przez szereg lat – przewodniczącym Komisji Awansowo - Odznaczeniowej w Zarządzie Głównym Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

10 listopada 1993 otrzymał awans na podpułkownika.

Zmarł na serce 13 kwietnia 2000. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

[edytuj] Udział w akcjach zbrojnych

26.03.1943 w Akcji pod Arsenałem w grupie "Ubezpieczenie Stare Miasto", podczas której odbito Jana Bytnara "Rudego", a w sumie 21 więźniów politycznych, przewożonych z siedziby Gestapo przy Alei Szucha na Pawiak.
Czerwiec 1943 - w akcji wysadzenia pociągu z żołnierzami niemieckimi pod Śródborowem - podłożenie materiału wybuchowego pod tory kolejowe i ostrzelanie pociągu.
24.09.1943 w akcji "Kretschmann" jako dowódca i 1. wykonawca. Akcja udana, zakończona zastrzeleniem na rogu ul. Rozbrat i Dmochowskiego Augusta Kretschmanna - zastępcy komendanta obozu koncentracyjnego "Gęsiówki".
26.09.1943 w akcji "Wilanów" - na streifę i żandarmerię - wraz z żołnierzami batalionu "Zośka" jako zastępca dowódcy grupy Andrzeja Romockiego "Morro", uderzającej na streifę. Akcja udana.
1.02.1944 w akcji odbicia rannych z akcji na Gen. SS Franza Kutscherę – ze szpitala Przemienienia Pańskiego na Pradze jako dowódca grupy odbijającej. Akcja udana
26.04.1944 w akcji "Gresser" jako zastępca dowódcy i 1. wykonawca. Akcja udana, zlikwidowany został płk. Gresser, szef żandarmerii.
Czerwiec 1944 w akcji "Hahn" jako zastępca dowódcy i 1. wykonawca. Akcja się nie odbyła, ponieważ szef gestapo – Hahn nie przejeżdżał tego dnia. Uczestnicy trwali na swoich stanowiskach 2,5 godz. w oczekiwaniu na akcję.