Smiersz
Z Wikipedii
SMIERSZ lub Smiersz (ros. Главное управление контрразведки «СМЕРШ» Народного комиссариата обороны (НКО) СССР, Spiecjalnyje Mietody Rozobłaczenija Szpionow - Specjalne Metody Wykrywania Szpiegów, smiert' szpionam - śmierć szpiegom) - kontrwywiad wojskowy działający w Związku Radzieckim w latach 1943-1946.
Smiersz powstał w kwietniu 1943, powołany przez Józefa Stalina, po reorganizacji specjalnych wydziałów NKWD, odpowiedzialnych za pracę kontrwywiadowczą w Armii Czerwonej. Organizacja została wyjęta spod kontroli NKWD i podporządkowana przewodniczącemu Komitetu Bezpieczeństwa Państwa.
Do zadań Smiersza należało m.in. prowadzenie operacji kontrwywiadowczych, zwalczanie zdrajców, dezerterów, ochrona szeregów Armii Czerwonej przed penetracją obcego wywiadu oraz zwalczanie agitacji wywrotowej. Głównym przeciwnikiem "Smierszu" były niemieckie Abwehra i RSHA.
Od początku istnienia Smiersza do jego likwidacji, czyli od kwietnia 1943 do marca 1946, na jego czele stał gen. płk Wiktor Abakumow. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny Polski w pogoni za wojskami niemieckimi, oddziały "Smierszu" podążały zaraz za pierwszą linią frontu, z zadaniem poszukiwania ważnych ludzi i materiałów tj. prominentów Rzeszy, naukowców, zbrodniarzy oraz dokumentów, najnowszej technologii np.: rakiet V-2, pierwszych silników odrzutowych itp., bardzo ważnej dla Związku Radzieckiego. Agenci "Smierszu" już 2 maja 1945 zarówno spenetrowali Kancelarię Rzeszy, jak i weszli do bunkra Adolfa Hitlera, a w dalszej kolejności bezskutecznie poszukiwali zwłok samego Hitlera.
W marcu 1946, Smiersz został formalnie rozwiązany, a jego zadania przejął III Zarząd Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego.
Spis treści |
[edytuj] Struktura Głównego Zarządu Kontrwywiadu "Smiersz" (kwiecień 1943 - marzec 1946)
Ludowy Komisarz Obrony
- Naczelnik Głównego Zarządu Kontrwywiadu i jego zastępcy
- Sekretariat
- Oddziały:
- I - Kontrwywiadowcze zabezpieczenie centralnych instytucji Armii Czerwonej
- II - Praca wśród jeńców wojennych
- III - Zwalczanie obcej agentury i prowadzenie gry radiowej (dezinformacja)
- IV - Organizacja Kontrwywiadu Zafrontowego
- V - Nadzór nad organami "Smiersza" w okręgach wojskowych
- VI - Śledczy
- VII - Ewidencyjno - Statystyczny
- VIII - Szyfry i Łączność
[edytuj] Dowódcy "Smiersza"
Na czele "Smiersza" od 1943 do 1946, stał: płk. gen. Wiktor Abakumow.
[edytuj] Źródła
- Piotr Kołakowski, NKWD i GRU na Ziemiach Polskich (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu), Dom Wydawniczy Bellona Warszawa 2002
- Śmierć Hitlera; materiały Smierszu zebrane bezpośrednio po zdobyciu Berlina w poszukiwaniu Hitlera, pod. red. W.K. Winogradow, J.F. Pogonyj i N.W. Tiepcow, wyd. Amber 2006, ISBN 83-241-2694-1
[edytuj] Zobacz też
Obecne: GRU od 1918 • SWR od 1991 • FSB od 1995
Historyczne: III Oddział Kancelarii Osobistej Jego Cesarskiej Mości 1826-1880 • Ochrana 1881-1917 • Czeka 1917-1922 • GPU 1922-1923 • OGPU 1923-1934 • GUGB 1934-1941-1943 • NKWD 1934-1946 • NKGB 1941/1943-1946 • Smiersz 1943-1946 • MGB 1946-1953 • MWD 1946-1960 • KI 1947-1951 • KGB 1954-1991 • PGU 1954-1991
Tematy wspólne: Zarząd do spraw Jeńców Wojennych Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych ZSRR • SZON