Samuel Adalberg
Z Wikipedii
| Samuel Adalberg | |
 |
|
| Urodzony | 1868 Warszawa |
| Zmarł | 10 listopada 1939 Warszawa |
Samuel Adalberg (ur. 1868 w Warszawie, zm. 10 listopada 1939 w Warszawie) - polski historyk, paremiolog, folklorysta i wydawca tekstów staropolskich żydowskiego pochodzenia.
[edytuj] Biografia
Urodził się w Warszawie. Był przedstawicielem zasymilowanej żydowskiej inteligencji warszawskiej. Studiował na kilku wyższych uczelniach w Europie Zachodniej. Następnie pracował jako urzędnik w banku Hipolita Wawelberga, a także jako zarządca jego dóbr. Pracował również w prywatnym biurze statystycznym Jana Gotliba Blocha w celu badania warunków życia Żydów w Polsce i Rosji.
Adalberg zasłynął przede wszystkim jako twórca pierwszego wydanego w Polsce zbioru paremiograficznego, Księgi przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, która ukazywała się w latach 1889-1894 dzięki sfinansowaniu edycji przez Witolda Zglenickiego uzyskanych za pośrednictwem Kasy Mianowskiego. Dzieło to zawierające ponad 3000 tysięcy przysłów podstawowych i drugie tyle wariantów, było podsumowaniem dorobku czterech stuleci w dziedzinie paremiologii. Dzięki niemu większość materiałów, sięgających nieraz średniowiecza i przeważnie zawartych w niedostępnych rękopisach, stała się własnością powszechną. Poszerzone i na nowo opracowane wznowienie ukazało się w latach 1969-1978 jako czterotomowa Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. Adalberg przetłumaczył także 580 przysłów żydowskich z kolekcji Ignacego Bernsteina, które opublikował w 1890 roku w książce Przysłowia żydowskie.
W uznaniu zasług otrzymał członkostwo w Akademii Umiejętności. Stał na czele powołanej przez Hipolita Wawelberga i Szymona Askenazego fundacji pomagającej ubogim studentom żydowskim, działającej przy Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę został dyrektorem departamentu do spraw żydowskich przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
Zaraz na początku II wojny światowej popełnił samobójstwo. Został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie. Lokalizacja jego grobu nie jest znana.
[edytuj] Wybrane publikacje
- 1894: Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich
- 1890: Przysłowia żydowskie
- 1887: Słownik przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich
[edytuj] Bibliografia
- Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska, Historia i kultura Żydów polskich, Warszawa 2000, ISBN 83-02-07813-1
- Henryk Kroszczor, Cmentarz Żydowski w Warszawie, Warszawa 1983, ISBN 83-01-04304-0
