Piotr Wojkow

Z Wikipedii

Piotr Łazarewicz Wojkow, ros. Пëтр Лазаревич Войков (ur. 1888, zm. 1927) – rosyjski rewolucjonista, bolszewik, dyplomata radziecki.

Związany z morderstwem cara i jego rodziny, odpowiedzialny za zniszczenie ciał zamordowanych. Poseł radziecki w Polsce od października 1924 i przedstawiciel ZSRR w negocjacjach z Polską w sprawie zwrotu mienia polskiego, w ramach postanowień traktatu ryskiego. Zachowały się dokumenty dotyczące przyjętej przez niego taktyki, mającej na celu utrudnienie zwrotu tego mienia, m.in. tysięcy dzwonów kościelnych wywiezionych przez Rosję w przededniu I wojny światowej, bibliotek i skarbów kultury. Większości tych dóbr Polska nigdy nie odzyskała, poprzestając na powrocie do kraju najważniejszych skarbów kultury narodowej.

7 czerwca 1927 roku Wojkow został zastrzelony na dworcu kolejowym w Warszawie przez 19-letniego syna działacza białogwardyjskiego Borysa Kowerdę, ucznia gimnazjum rosyjskiego w Wilnie. Według przyjętej później wersji wydarzeń, motywem zamachu była zemsta za udział Wojkowa w morderstwie cara i jego rodziny. Wojkow został pochowany przy murze Kremla, pośród najbardziej zasłużonych komunistów.

Zabójstwo Wojkowa spowodowało pogorszenie się stosunków polsko-radzieckich i zawieszenie rozmów o pakcie o nieagresji oraz o zwrocie polskiego mienia przez ZSRR.

W ZSRR uznano jego zabójstwo za akt wojny – Armia Czerwona została postawiona w stan pogotowia bojowego, śmierć Wojkowa rozpoczęła też poszukiwanie i aresztowania w ZSRR tysięcy rzekomych "wspólników Kowerdy" i ich prześladowania, głównie na terenach dawnej Rzeczypospolitej. W rok po zamachu majowym, Józef Piłsudski musiał przekonać wschodniego sąsiada Polski o swoich pokojowych zamiarach.

Nazwiskiem Wojkowa nazwano potem jedną ze stacji metra w Moskwie (rosyjska nazwa: Войковская). W 2007 roku odezwały się głosy w Rosji, by ze względu na pamięć o rodzinie carskiej zmienić nazwę stacji metra.