Północne Alpy Wapienne
Z Wikipedii
Północne Alpy Wapienne – pasmo górskie, część Alp Wschodnich rozciągająca się od Lasu Bregenckiego w austraickim landzie Vorarlberg na zachodzie do Lasu Wiedeńskiego w landzie Dolna Austria i Wiednia na wschodzie.
Najwyższymi szczytami są Północnych Alp Wapiennych są Parseierspitze (3038 m n.p.m.) i Dachstein (2996 m n.p.m.).
[edytuj] Grupy górskie]] Północnych Alp Wapiennych (od wschodu do zachodu):
- Las Wiedeński
- Gutenstein Alps
- Góry Rax-Schneeberg
- Alpy Śnieżne
- Alpy Türnitzkie
- Alpy Ybbstalskie
- Hochschwab
- Alpy Anizyjskie (razem z Gesäuse)
- Alpy Górno-austriackie
- Góry Martwe
- Dachstein
- Salzkammergut
- Tennengebirge
- Alpy Berchtesgadzkie
- Loferer Steinberge i Leoganger Steinberge
- Alpy Chiemgawskie
- Góry Kaiser
- Góry Rofan, Alpy Branden
- Alpy Bawarskie (Góry Mangfall, Góry Ester itd.)
- Karwendel
- Wetterstein
- Alpy Ammergawskie
- Alpy Algawskie
- Alpy Lechtalskie
- Góry Źródła Lechu
- Las Bregencki
[edytuj] Geologia
Północne Alpy Wapienne zbudowane są ze skał osadowych - głównie wapieni i dolomitów. Wapienie reprezentują fację głębokomorską. Wiek tych skał określa się w zdecydowanej większości jako Trias (dolny mezozoik). Nad triasem leżeć powinny wapienie jurajskie, jednakże zostały one w znacznej mierze zerodowane i zachowały się głównie na północnych obrzeżach całego łańcucha. Formacje kredowe występują jedynie epizodycznie. Następstwo warstw nie jest jednak często zachowane ze względu na istnienie licznych nasunięć i płaszczowin.
Północne Alpy Wapienne powstały na skutek ruchów górotwórczych orogenezy alpejskiej. Ich największe natężenie przypada na miocen. Na skutek nacsiku sztywnego kontynentu afrykańskiego na ukształtowaną w paleozoiku platformę zachodnioeuropejską nastąpiło wówczas fałdowanie utwardzonych mezozoicznych osadów morskich i znaczne przesunięcie ich w kierunku północnym. Doszło wówczas do licznych nasunięć z wytworzeniem skomplikowanego systemu rozległych płaszczowin. Wielu geologów jest zdania, że w związku z wielkimi przesunięciami mas skalnych w kierunku północnym strefa korzeniowa płaszczowin i obalonych na północ fałdów znajduje się daleko na południu, nawet poza Alpami Centralnymi, mniej więcej w rejonie południowej strefy szrogłazowej. Wspomniane płaszczowiny wchodzą w skład wielkiej jednostki tektonicznej, zwanej jednostką austryjską. Badania wykazały, że osadowe skały okruchowe (zlepieńce) w obrębie jednostek austryjskich zawierają materiał (ziarna) pochodzące z niszczenia położonej daleko na południe od Alp paltformy aupulijskiej.
Północne Alpy Wapienne nasunięte są na leżące pod nimi młodsze utwory, wchodzące w skład jednostek helweckich. Ich skład litologiczny i facjalny różni się znacznie od jednostek austryjskich. Są to formacje, przeważnie o charakterze fliszu, wieku kredowego i paleogeńskiego. Wychodnie tych utworów znajduja się na północ od Północnych Alp Wapiennych i budują one tzw. Prelapy. Mają one charakter wąskiego lecz długiego pasa ułożonego równoleżnikowo. Ze względu na niezbyt dużą odporność na wietrzenie formacje fliszowe tworzą niewysokie wzgórza o obłych, łagodnie nachylonych kształtach.
Południową granicę Północnych Alp Wapiennych stanowi wąska, lecz rozciągająca się równoleżnikowo na dużej długości tzw. północna strefa szarogłazowa, oddzielająca je od Centralnych Alp Wschodnich.
W pejstocenie Północne Alpy Wapienne uległy zlodowaceniu. Obny kształt gór jest w dużej mierze wynikiem działania lodowców. Występują formy rzeźby lodowcowej, z ostrymi niekiedy graniami, głebokimi dolinami i wysokimi ścianami skalnymi. Rzeźba lodowcowa nie jest jednak na ogół tak wyraźnie zaznaczona w terenie jak w Alpach Centralnych. Wyjatki stanowią masyw Dachstein, Alpy Salzburskie i Alpy Bawarskie o ostrych, typowo alpejskich formach. Obecnie lodowce zachowały się jedynie na Dachsteinie i w masywie Hochkönig.
Ze względu na formacje wapienne występuja liczne zjawiska krasowe, jak jaskinie, zapadliska, ponory, wywierzyska.
Alpy Zachodnie: Alpy Liguryjskie • Alpy Nadmorskie • Alpy Kotyjskie • Alpy Delfinackie • Alpy Graickie • Alpy Sabaudzkie • Alpy Pennińskie • Alpy Lepontyńskie • Alpy Berneńskie • Alpy Glarneńskie • Prealpy
Alpy Wschodnie: Północne Alpy Wapienne • Centralne Alpy Wschodnie • Południowe Alpy Wapienne
- Północne Alpy Wapienne: Alpy Algawskie • Alpy Bawarskie • Alpy Dolnoaustriackie • Alpy Lechtalskie • Alpy Salzburskie • Dachstein • Góry Martwe • Alpy Ötztalskie • Tyrolsko-Bawarskie Alpy Wapienne
- Centralne Alpy Wschodnie: Alpy Bergamskie • Alpy Retyckie • Sztubaje • Texell • Wysokie Taury • Niskie Taury • Tuxner • Alpy Zillertalskie • Rieserferner • Alpy Noryckie
Alpy Kitzbühelskie
- Południowe Alpy Wapienne: Dolomity • Alpy Karnickie • Karawanki • Alpy Julijskie • Alpy Kamnickie • Ferwall