Sztubaje

Z Wikipedii

Sztubaje, Stubai, Alpy Sztubajskie (niem. Stubaier Alpen) - grupa górska w Centralnych Alpach Wschodnich położona w Tyrolu na granicy austriacko-włoskiej. Nazwa masywu pochodzi od nazwy doliny Stubai Tal. Od masywu Tuxner Hauptkamm i Alp Zillertalskich oddziela je przełęcz Brenner, natomiast od Alp Ötztalskich przełęcz Timmeljoch. Od zachodu ogranicza je dolina rzeki Söll (doływ Innu), od wchodu - doliną Ötztal. Sztubaje tworzą fragment głównej grani Alp, stanowiącej zarazem granicę hydrogeograficzną. Ich północne stoki odwadniane są przez Inn (dopływ Dunaju, zlewisko Morza Czarnego), południowe stoki przez Adygę (dopływ Padu, zlewisko Adriatyku).

Sztubaje zbudowane są ze skał metamorficznych (głównie gnejsy i łupki krystaliczne), wchodzących w skład krystalicznego rdzenia Alp Centralnych. Skały krystaliczne fragmentarycznie pokryte są resztami wapiennych skał osadowych. Dotyczy to zwłaszcza północnych części masywu, choć czapy osadowe spotyka się również w jego południowej części, np. w rejonie szczytu Tribulaun. Pasmo ma charakter wysokogórski z ostrymi graniami i głębokimi dolinami.W wyższych partiach gór występują lodowce. Przekraczanie Sztubajów jest trudne, gdyż nie posiadają one łatwo dostępnych przełęczy. Znaczenie komunikacyjne mają jedynie znajdujące się na obrzeżach masywu przełęcze: Brenner z linią kolejowa, szosą i autostradą oraz Timmelsjoch z prowadzącą przez nią szosą wysokogórską. Sztubaje są ważnym ośrodkiem turystyki, alpinizmu i narciarstwa alpejskiego. Dojazd do podnóża masywu najlepszy jest od strony Innsbrucku. Najważniejszym ośrodkiem narciarskim jest dolina Stubai Tal oferująca możliwość jazdy na nartach również latem. Najwyższe szczyty: Zuckerhütl (3507 m), Schrankogel (3496 m), Ruderhofspitze, Wilder Freiger, Wide Leck, Habicht zaliczane są do trudnych i wymagajacych dobrego przygotowania alpinistycznego. Zwiedzanie masywu ułatwiają liczne, ogólnie dostępne schroniska (m.in. Sulzenau Hütte, Amberger Hütte, Insbrucker Hütte).