Wikipedia:Metody podejmowania decyzji
Z Wikipedii
Uwaga: Poniższy dokument nie stanowi jakiegokolwiek zalecenia czy obowiązującego prawa, lecz tylko omawia aktualne praktyki w kwestii podejmowania rozmaitych decyzji w Wikipedii, po to aby mogli się z nimi zapoznać początkujący Wikipedyści. Praktyki te stale ewoluują i dlatego ten tekst również może ulec w każdej chwili zmianie.
Spis treści |
[edytuj] O czym właściwie Wikipedyści mogą decydować?
W zasadzie o wszystkim co dotyczy Wikipedii, oprócz podstawowych zasad działania oprogramowania, niektórych elementarnych zasad, które zostały przyjęte od samego początku jej istnienia (takich jak neutralny punkt widzenia) oraz podstaw prawnych jej działania i innych szczegółów czysto technicznych dzięki którym w ogóle Wikipedia jest tym czym jest. Do najważniejszych spraw, o których często się dyskutuje i decyduje, należą między innymi:
- Ustalanie kwestii merytorycznych w artykułach, odbywa się to zwykle na stronach dyskusji;
- Ustalanie zasad wg których można korzystać z Wikipedii;
- Ustalanie szczegółowych zaleceń edycyjnych przy tworzeniu i zmienianiu artykułów;
- Ustalanie kto ma otrzymać lub komu odebrać uprawnienia administratora, biurokraty i CheckUsera; steward to "stanowisko" które jest głosowane poza Wikipedią na stronie Requests for permissions na Meta
- Ustalanie kto ma zostać wykluczony ze społeczności Wikipedii
- Ustalanie jakie strony i grafiki usunąć, a jakie zostawić;
- Ustalanie jakie strony i grafiki wyróżnić medalem
[edytuj] Czy w Wikipedii istnieje jakiś formalny system podejmowania decyzji?
Nie istnieje. Wciąż nie udało się czegoś takiego wypracować i może dobrze. Wyjątkiem jest tylko schemat rozwiązywania konfliktów, między wikipedystami, którego ostatnią instancją jest Komitet Arbitrażowy. Procedura ta jednak nie służy do ustanawiania nowych zasad i zaleceń Wikipedii, lecz tylko rozstrzyganie sporów między konkretnymi wikipedystami, w oparciu o już istniejące zasady.
[edytuj] Jak i gdzie są podejmowane decyzje?
Wiele zasad ustala w Wikipedii po prostu życie. Inaczej można powiedzieć, że zostały one powszechnie zaaprobowane przez olbrzymią większość wikipedystów w toku rozwoju Wikipedii bez żadnego formalnego decydowania. Problemy, wymagające podjęcia decyzji pojawiają się dopiero w wyniku powstania jakiegoś zasadniczego konfliktu między wikipedystami.
W pierwszej instancji, konflikty te próbuje się rozwiązywać przez dyskusję i próbę osiągnięcia ogólnego konsensusu. Próby osiągnięcia konsensusu odbywają się właściwie wszędzie, gdzie wikipedyści z sobą dyskutują (Patrz: Jak się porozumiewamy?). Dopiero gdy to się nie udaje następuje decyzja o przeprowadzeniu głosowania. Głosowania odbywają się na specjalnych stronach w samej Wikipedii. Lista stron, na których obecnie trwają dyskusje jest zebrana na Wikipedia:Głosowania.
[edytuj] Kto może uczestniczyć w dyskusjach i głosowaniach?
W dyskusjach może uczestniczyć każdy Wikipedysta, łącznie z niezarejestrowanymi, choć anonimowe głosy w dyskusji mają zwykle mniejszą wagę lub są zupełnie ignorowane. Dlatego lepiej jest się zalogować w Wikipedii i podpisywać swoje głosy w dyskusji, najprościej przez wystukanie czterech tyld: ~~~~, które są rodzajem "wikipediowego podpisu" i są przez oprogramowanie wiki zamieniane automatycznie na tekst postaci:
- [[Wikipedysta:Nazwa użytkownika|Nazwa użytkownika]] 00:18, 4 lut 2005 (CET)
W większości głosowań mogą brać udział zalogowani Wikipedyści, edytujący na Polskiej Wikipedii od co najmniej miesiąca (rozumianego jako 30 dni) i mający na koncie co najmniej 100 edycji w głównej przestrzeni nazw. Nie można używać pacynek. W niektórych głosowaniach (np. na PUA) wymogi są zaostrzone.
Prosimy nie dyskutować bezpośrednio tutaj o tym tekście, bo ma on tylko pomagać nowym wikipedystom i do niczego więcej nie służy. Jak się coś nie podoba, to proszę po prostu poprawić, albo wypowiadać się o tym na stronie dyskusji tego artykułu.
