Kroże
Z Wikipedii
Współrzędne: 55°36'10" N 22°41'20" E
| Kroże | |
| Państwo |  Litwa |
| Obwód | szawelski |
| Gmina | Kielmy |
| Położenie | 55°36' N 22°41' E |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
784 |
| Kod pocztowy | LT-86026 |
Położenie na mapie kraju  Kroże
|
|
| Strona internetowa wsi | |
Kroże (lit. Kražiai) – miasteczko na Żmudzi położona w obwodzie szawelskim pomiędzy Worniami i Rosieniami.
Pierwszy raz wymienione jako Crase w źródłach historycznych z 1257, w dokumencie króla Mendoga. Gdy Witold oddał zakonowi krzyżackiemu w zarząd część Żmudzi, tutaj rezydował jej zarządca. Kroże były stolicą jednego z traktów Księstwa Żmudzkiego.
Parafia w Krożach należy do najstarszych na Żmudzi, założona w 1413 (lub wg innych źródeł w 1416). Pierwszy, drewniany kościół spłonął po 60 latach od budowy.
Pobenedyktyński barokowy kościół upamiętnił się jako miejsce wydarzeń w 1893 r. znanych jako tzw. "rzeź kroska", kiedy to carscy kozacy dokonali rzezi wiernych, broniących kościoła przed przebudową na cerkiew. Zginęło 9 osób, 50 było rannych, 71 aresztowano z czego 35 skazano na więzienie, w tym 4 otrzymało zesłanie na 10 lat katorgi. Wydarzenia odbiły się szerokim echem w Europie i spowodowały złagodzenie polityki carskiej wobec Kościoła katolickiego. Świątynię zwrócono wiernym dopiero w 1908 r.
Działało tutaj jedno z najwybitniejszych kolegiów jezuickich. Ufundowane w 1614 roku przez hetmana Chodkiewicza. Po kasacie zakonu jezuitów (1773) szkołę prowadzili karmelici, w 1817 roku szkołę zamieniono na gimnazjum, którym opiekował się Uniwersytet Wileński. W 1842 r. gimnazjum przeniesiono do Kowna.
