Krążownik pancernopokładowy

Z Wikipedii

Schemat opancerzenia - przekrój poprzeczny (pancerz zaznaczony na czerwono, zasobnie węglowe na czarno)

USS "Olympia" (fragment obrazu olejnego Francis Muller z 1900 roku

USS "Olympia"

Krążownik pancernopokładowy - historyczna podklasa krążowników - wczesna forma krążowników lekkich, powstała około 1880. Okręty tego typu posiadały jedynie pokład pancerny, umieszczony we wnętrzu okrętu, na wysokości zbliżonej do linii wodnej i osłaniający mechanizmy napędowe, kotłownie i maszynownie oraz komory amunicyjne. Pokład ten miał w przekroju poprzecznym kształt trapezu (porównywano go do skorupy żółwia). Oprócz tego pokładu, krążowniki te nie były opancerzone, poza ewentualnie maskami pancernymi dział, kazamatami i wieżą dowodzenia. Pewną dodatkową osłonę podwodną burt dawał węgiel w bunkrach umieszczonych wzdłuż burt.

Krążowniki pancernopokładowe miały wyporność od 2500 do 7000 ton, uzbrojenie: kilka do kilkunastu dział kaliber 105 mm, 120 mm, później głównie 150-152 mm, ewentualnie także działa mniejszych kalibrów, jak 75 mm. Grubość pokładu pancernego wynosiła zwykle około 50 mm. Szybkość wynosiła na ogół od 18 do 23 węzłów.

Klasa ta zanikła około 1910 po wprowadzeniu zajmujących więcej miejsca mocniejszych siłowni z kotłami opalanymi mazutem, kiedy to nowo budowane krążowniki lekkie zaczęły otrzymywać opancerzenie burtowe i poziomy pokład pancerny.

Niektóre krążowniki pancernopokładowe:

• ORP "Bałtyk" (Polska - dawny francuski "D'Entrecasteaux")
• "Aurora", "Wariag", "Nowik" - (Rosja)

Zachowane jako muzea:

• "Aurora" - Sankt Petersburg (Rosja)
• HNLMS "Bonaire" - Delfzijl (Holandia)
• USS "Olympia" - Filadelfia (USA)
• "Puglia" - La Spezia (Włochy)