Kornel Ujejski
Z Wikipedii
Kornel Ujejski (ur. 12 września 1823 w Beremianach na Podolu, zm. 19 września 1897 w Pawłowie koło Lwowa), polski poeta, publicysta społeczny. Nazywany często "ostatnim wielkim poetą romantyzmu".
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej, która w roku 1839 roku zrezygnowała z majątku ziemskiego Beremiany, na rzecz dzierżawy wsi Dawidów, nabytej od dominikanów, w okolicach Lwowa. Początkowo uczył się w domu, od 1831 w Buczaczu u bazylianów, później we Lwowie.
We Lwowie poznał Leszka Dunin Borkowskiego, Wincentego Pola, w 1844 wraz z kuzynem Wiktorem Wiśniewskim udał się do Warszawy. W stolicy, przy pomocy Augusta Bielowskiego nawiązuje kontakt z Kazimierzem Wóycickim, ten doprowadza do jego spotkania z Teofilem Lenartowiczem, Leonem Łubieńskim oraz Augustem Wilkońskim. Znajomości te wpłynęły na przyszły dorobek literacki, o czym świadczą nawiązywania w utworach do tematyki biblijnej. Zainspirowany patriotycznymi ideami, zaangażował się w działalność konspiracyjną.
W roku 1845 rodzina Ujejskich zostaje właścicielem wsi Lubsza, Wyspa i Mełna. Poeta osiedla się w Lubszy. Z lat 1840-1845 pochodzi wczesna twórczość, zebrana w tomiku w 1848 roku Kwiaty bez woni, oraz w wydanym w 1849 zbiorku Zwiędłe liście.
W 1847 – przez Belgię – wyjechał do Paryża. W Brukseli poznał Joachima Lelewela, w Paryżu Józefa Bohdana Zaleskiego, Fryderyka Chopina, Juliusza Słowackiego. W roku 1848 uczestniczy w rewolucji lutowej w Paryżu. W maju powraca w rodzinne strony, na wieść o rewolucjach w Berlinie i Wiedniu. Bierze udział w rewolucji lwowskiej w dniach 1-2 listopada 1848 roku.
Magistrat we Lwowie w listopadzie roku 1858 nadaje w dzierżawę poecie majątek Zubrza.
W 1860 roku uczestniczy w wyprawie do Jass. Powstaje Marsz polski. W 1868 za wiersze z cyklu Do Moskali, poświęconego oficerom rosyjskim, którzy popierali naród polski w dążeniach niepodległościowych, władze wytoczyły mu proces sądowy. Zostaje skazany na 8 dni aresztu i grzywną w wysokości 40 zł. Władze nakazują konfiskatę twórczości poety. Po upadku powstania styczniowego, w którym nie brał udziału, zajął się działalnością publiczną. Przeciwnik konserwatywnego stronnictwa stańczyków. Uczestniczy w uroczystościach patriotycznych, wygłaszając mowy, m.in na pogrzebie Artura Grottgera. Był posłem do Rady Państwa we Wiedniu w latach 1877–1878.
W 1880 rezygnuje, z powodu złego stanu zdrowia z użytkowania majątku Zubrza, przenosząc sie do Lwowa. Od 1881 osiedla się w Tomaszowach na Podolu, majątku syna Kordiana. Ostatnie lata życia Ujejskiego związane są z Pawłowem, gdzie w roku 1883 odwiedza drugiego syna, Romana. W pogrzebie uczestniczą przedstawiciele władz krajowych, w tym Kazimierz Badeni.
[edytuj] Pomnik
8 grudnia 1901 przy ulicy Akademickiej we Lwowie staje pomnik Kornela Ujejskiego, autorstwa Antoniego Popiela. Po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej pomnik zostaje zdjęty, by w roku 1950 zostać przekazanym Polsce. Początkowo trafia do parku w Wilanowie, gdzie składowano odzyskane z Kresów różne monumenty, bądź tablice pamiątkowe. 27 listopada 1956 zostaje przeniesiony do Szczecina.
[edytuj] Twórczość
Kontynuator nurtu romantycznego w poezji. Jego najbardziej znanym utworem jest pieśń Z dymem pożarów, która spopularyzowana w czasie Wiosny Ludów, zwłaszcza w zaborze austriackim stała się nieoficjalnym hymnem powstania styczniowego.
Zbiory poezji:
- Maraton (1845 r.)
- Pieśni Salomona (1846 r.)
- Skargi Jeremiego (1847 r.)
- Kwiaty bezwoni (1848 r.)
- Zwiędłe liście (1849 r.)
- Melodie biblijne (1852 r.)
- Dla Moskali (1862 r.)
- Tłumaczenia Szopena (1866 r.) (próba poetyckiego przełożenia muzyki)
Zobacz też:
