Kołchoz

Z Wikipedii

Kołchoz, ros. колхоз - formalnie rolnicza spółdzielnia produkcyjna, w rzeczywistości rodzaj przedsiębiorstwa rolniczego charakterystycznego dla byłego ZSRR.

Kołchozy powstawały w wyniku zwykle przymusowego przejęcia ziemi od indywidualnych rolników na rzecz państwa, w ramach kolektywizacji rolnictwa. W odróżnieniu od sowchozów uprawiana ziemia należała formalnie wciąż do rolników tworzących spółdzielnię, ale była przekazana w bezterminowe użytkowanie wspólnocie spółdzielczej. Od tradycyjnych spółdzielni funkcjonujących w innych krajach kołchozy różnią się tym, że wspólnota nie ma prawa się rozwiązać i żaden jej członek nie ma prawa z uczestnictwa w niej zrezygnować. Po wprowadzeniu w ZSRR obowiązku posiadania dokumentów osobistych (paszport wewnętrzny) w 1932 r. aż do 1976 r. nie wydawano ich chłopom, co uniemożliwiało lub utrudniało im odejście z kołchozu (chłop mógł tylko wyjechać czasowo na podstawie tymczasowych dokumentów, które były ważne tylko w wyszczególnionych miejscach i dniach).

Członkowie kołchozu są zatem sprowadzeni praktycznie do roli pracowników etatowych, którzy dostają miesięczne wynagrodzenie za pracę i mają prawo do domu mieszkalnego oraz do uprawiania działki przydomowej. Kołchozy wciąż istnieją na Białorusi.

[edytuj] Typowe nazwy

Według rosyjskiej Wikipedii popularną w ZSRR była nazwa Kołchoz im. Lenina. Oto informacje o kilku takich kołchozach:

Kołchoz im. Lenina w Grebniewie, w obwodzie riazańskim. Założony w 1930, istnieje do dziś.
Rybacki kołchoz im. Lenina w Kraju Chabarowskim.
Kołchoz im. Lenina w Kraju Kamczackim, posiada 29 statków i chłodnie na 6 000 ton.

Alaksandar Łukaszenka był w latach 1985-1987 sekretarzem partii w kołchozie im. Lenina w rejonie szkłowskim.

[edytuj] Kołchozy w krajach socjalistycznych

Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna (RSP) - Polska
Landwirtschaftliche Produktionsgenossenschaft (LPG), także ogrodnicze Gärtnerische Produktionsgenossenschaft (GPG) - NRD
cz. Jednotné zemědělské družstvo (JZD) - Czechosłowacja
sł. Jednotné roľnícke družstvo (JRD)
Termelőszövetkezet - Węgry