Karta Narodów Zjednoczonych
Z Wikipedii
Karta Narodów Zjednoczonych - wielostronna umowa międzynarodowa powołująca do życia i określająca ustrój Organizacji Narodów Zjednoczonych(stąd nazywa się ją czasem Konstytucją ONZ).
Karta została podpisana 26 czerwca 1945 r. w San Francisco przez 50 z 51 krajów członkowskich (Polska podpisała ją dwa miesiące później) i weszła w życie 24 października tego samego roku, po ratyfikowaniu jej przez pięć krajów założycielskich (Chiny, Francja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Związek Radziecki) oraz większość sygnatariuszy. Kraje podpisujące Kartę zobowiązują się do przestrzegania jej postanowień, jako prawa międzynarodowego.
Karta okazała się dokumentem ponadczasowym o choć sama nie zawiera katalogu praw podstawowych to podnosi aż siedmiokrotnie kwestie związane z prawami praw człowieka. Art. 1,13,55,56,62,68,76. Mówi się tam o popieraniu, przestrzeganiu, poszanowaniu praw człowieka. KNZ zdecydowała się na podjęcie tematu praw człowieka, aby je przywrócić i podkreślić godność i wartość jednostki. Narody Zjednoczone uznały, że wszyscy ludzie są równi. Warunkiem niezbędnym do ochrony praw człowieka jest postęp społeczny i poprawa warunków życia. Karta wraz z z paktami ekonomicznym i prawnym i powszechną deklaracją praw człowieka tworzy uniwersalny system ochrony praw człowieka w podwójnym sensie - podmiotowym i przedmiotowym.
[edytuj] Organizacja dokumentu
Karta składa się z preambuły wzorowanej na preambule konstytucji Stanów Zjednoczonych, oraz szeregu artykułów podzielonych na rozdziały.
Rozdział I określa cele Narodów Zjednoczonych, w tym warunki utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
Rozdział II definiuje kryteria członkostwa w ONZ.
Rozdziały III-XV, podstawowy zrąb dokumentu, opisują organy ONZ i ich uprawnienia.
Rozdziały XVI oraz XVII opisuje zasady zintegrowania działalności ONZ z istniejącym już prawem międzynarodowym.
Rozdziały XVIII oraz XIX opisują poprawki i zasady ratyfikacji karty.
Najważniejszymi rozdziałami są te, które zajmują się egzekwowaniem władzy przez ciała ONZ:
Rozdział VI opisuje uprawnienia Rady Bezpieczeństwa do rozstrzygania sporów;
Rozdział VII opisuje uprawnienia Rady Bezpieczeństwa do wprowadzania sankcji ekonomicznych, dyplomatycznych i militarnych, jak również użycie sił zbrojnych do rozstrzygania sporów;
Rozdziały IX oraz X opisuje uprawnienia ONZ w zakresie współpracy ekonomicznej i społecznej oraz Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ nadzorującej te uprawnienia;
Rozdziały XII oraz XIII opisują system powiernictwa, który nadzorował proces dekolonizacji;
Rozdziały XIV oraz XV ustanawia uprawnienia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Sekretariatu ONZ.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Dokumenty |
Karta Narodów Zjednoczonych · Rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ · Rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ |
|
Członkostwo | ||
Główne organy |
Zgromadzenie Ogólne · Rada Bezpieczeństwa · Rada Gospodarcza i Społeczna · Rada Powiernicza · Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości · Sekretariat |
|
Programy i fundusze |
UNCTAD · UNDCP · UNEP · UNHSP · UNDP · UNFPA · UNHCR · UNICEF · WFP · UNRWA |
|
Agencje wyspecjalizowane |
MOP · FAO · UNESCO · WHO · Bank Światowy · MFW · ICAO · IMO · ITU · UPU · WMO · WIPO · IFAD · UNIDO |
|
Misje pokojowe |
BINUB · MINURSO · MINUSTAH · MONUA · MONUC · ONUB · UNAMA · UNCRO · UNDOF · UNEF · UNFICYP · UNIFIL · UNMEE · UNMIL · UNMIN · UNMIS · UNMIT · UNOCI · UNOMIG · UNOTIL · UNPROFOR · UNPSG · UNRWA · UNTSO |
|