Josef Karásek
Z Wikipedii
Jiří Karásek ze Lvovic | |
Prawdziwe nazwisko | Josef Karásek |
Data i miejsce urodzenia | 24 stycznia 1871 Smíchov (dziś dzielnica Pragi), Austro-Węgry |
Data i miejsce śmierci | 5 marca 1951 Praga, Czechosłowacja |
Narodowość | czeska |
Dziedzina sztuki | poezja, proza |
Styl | dekadentyzm symbolizm |
Ważne dzieła | Sodoma (1895) Gotycka dusza (1900) |
Jiří Karásek ze Lvovic, właściwie Josef Karásek (ur. 24 stycznia 1871, zm. 5 marca 1951) - czeski pisarz i poeta; przedstawiciel czeskiej dekadencji i symbolizmu w literaturze czeskiej.
[edytuj] Życie
Josef Karásek ukończył gimnazjum w Pradze. Przez jeden rok studiował teologię na uniwersytecie prażskim, później zaczął pracować na C. K. Poczcie. Przydomek ze Lvovic załączył do swojego nazwiska na podstawie przekonania, że jego przodkiem był astronom żyjący w XVI wieku, Cyprián Lvovický ze Lvovic, co jest często tłumaczone zamiłowaniem dekadentów w poszukiwaniach arystokratycznych korzeni.
W 1894 roku założył razem z Arnoštem Procházką czasopismo artystyczne Moderní revue, w którym były publikowane dzieła przede wszystkim przedstawicieli czeskiej i francuskiej dekadencji. Na łamach tego pisma współpracował m.in. z Stanisławem Przybyszewskim, Emanuelem z Lešehradu i Karelem Hlaváčkem. Przez wiele lat kolekcjonował dzieła różnych artystów, szczególnie malarzy i grafików z krajów słowiańskich. Na końcu swojego życia ofiarował swoją kolekcję Domie Tyršów w Pradze. Od 1954 roku kolekcja stanowi część zbiorów Památníku národního písemnictví. Jiří Karásek zmarł w samotności, w Pradze w 1951 roku na zapalenie płuc.
[edytuj] Dzieło
Jiří Karásek przejawił w swej twórczości tendencję do burzenia różnych tabu społecznych i estetycznych. Podobnie jak Stanisław Przybyszewski, był zwolennikiem idei niczym nie skrępowanej miłości, w tym homoseksualnej. Dzieła Jiřígo Karáska wyróżniają się także orygianlnymi opisami stanu umysłu i toku myśli.
- 1884 - Zazděná okna [Zamurowane okna]
- 1895 - Sodoma – książka była zakazana cenzurą i ukazała się ponownie po 10 latach
- 1986 - Kniha aristokratická [Księga arystokratyczna]
- 1897 - Sexus necans
- 1900 - Gotická duše [Gotycka dusza], powieść, atmosfara starej Pragi
- 1902 - Renesanční touhy v umění [Renesansowe pragnienia w sztuce]
- 1905 - Chimérické výpravy [Chimeryczne opowieści]
- 1907-1925 - Romány tří mágů [Powieści trzech magów]:
[edytuj] Bibliografia
- Chládek, Jarmil: Mistři italské grafiky: 16.-18. století. Ze sbírky Jiřího Karáska ze Lvovic. 10. května - 31. července 2000 Chrudim (Chrudim: Kabinet ex libris, 2000).
- Kirschnerová, Jana: Sbírka korespondence a rukopisů Karáskovy galerie (W Pradze: Literární archiv Památníku národního písemnictví, 1969; 149 stron).
- Lipanský, Jetřich: Jiří Karásek ze Lvovic (Veselí pod Čepí: Edice Izmaël, 1929; 31 stron).