John Baildon
Z Wikipedii
John Baildon (ur. 11 lipca 1772 w Larbert, Szkocja, zm. 7 sierpnia 1846 w Gliwicach) - hutnik, przemysłowiec, inżynier, uważany za ojca współczesnego hutnictwa żelaza.
Pochodził z rodziny o tradycjach hutniczych - jego ojciec William z Baldon był inżynierem hutnictwa w Zakładach Żelaznych Carron w Szkocji. Studiował mechanikę i hydraulikę i pod kierunkiem ojca zapoznawał się z techniką przeróbki rud żelaza i odlewnictwa. W wieku 17 lat poznał Fryderyka von Redena dyrektora Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu, późniejszego pruskiego ministra zajmującego się uprzemysłowieniem Górnego Śląska.
Jesienią 1793 roku przybył na zaproszenie von Redena do Tarnowskich Gór. Pomimo młodego wieku (miał 21 lat) powierzono mu stanowisko doradcy technicznego przy budowie Królewskiej Odlewni Żelaza w Gliwicach. Główne zadanie Baildona polegało na zaprojektowaniu i nadzorowaniu budowy wielkiego pieca hutniczego opalanego koksem. Zbudowany przez Baildona wielki piec według planów Ephraima Ludwiga Abts był pierwszym tego typu na kontynencie europejskim. Pierwszy spust surówki miał miejsce 21 września 1796 roku.
Brał udział przy konstrukcji i odlewie najstarszego na kontynencie europejskim mostu żelaznego nad Strzegomką w Łażanach na Dolnym Śląsku. Łuki nośne mostu zostały odlane w zakładach hutniczych Mała Panew i ustawione wiosną 1796 roku.
W roku 1799 według pomysłu von Redena, Baildon i Wedding opracowali projekty techniczne i kosztorysy nowej huty na terenie obecnego Chorzowa, która otrzymała nazwę "Królewska Huta" (Königshütte) i stała się najnowocześniejszą hutą ówczesnej Europy. Razem z Fryderykiem Redenem zaprojektował Kanał Kłodnicki oraz Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną. Obie te inwestycje miały służyć do transportu drogą wodną węgla z kopalń Luiza w Zabrzu i Król w Królewskiej Hucie. Te nowatorskie inwestycje straciły szybko na znaczeniu w momencie wybudowania kolei żelaznej.
Osiedlił się na stałe w Gliwicach, żeniąc się w 1804 r. z młodszą o 12 lat córką bogatego włoskiego kupca , Heleną Galli. Młoda para zamieszkała w kamienicy na gliwickim rynku. Mieli siedmioro dzieci, pięciu synów i dwie córki. W 1804 r., inwestując własne fundusze buduje hutę cynku w Katowicach - Wełnowcu, w której proces technologiczny oparty jest na nowatorskich w tym czasie piecach mufowych. Zabytkowa hala pieców mufowych została zburzona w sierpniu 2005 r.
Był właścicielem m. in. kopalni węgla kamiennego Helena i Pax (obie kopalne już nie istnieją) w Bełku, gdzie miał też majątek ziemski.
Został pochowany na Cmentarzu Hutniczym w Gliwicach. Ostatnio jego nagrobek został odnowiony.
