Jacques Lacan
Z Wikipedii
Jacques-Marie-Émile Lacan (ur. 13 kwietnia 1901 r. w Paryżu, zm. 9 września 1981 tamże) – psychiatra i psychoanalityk francuski, twórca i reformator francuskiej szkoły psychoanalizy.
Spis treści |
[edytuj] Życie
Od 1907 r. pobierał naukę w katolickim Collège Stanislas. W 1919 roku rozpoczął studia na wydziale medycyny. W latach 1927–1933 odbywał praktyki lekarskie. W roku 1929 związał się z Olesią Sienkiewicz.
W latach 1932 - 1938 przechodził psychoanalizę u Rudolpha Loewensteina. W 1932r. obronił swoją pracę doktorską De la psychose paranoïaque dans les rapports avec la personnalité. Zaczął prowadzić praktykę psychoanalityczną.
W 1934 r. poślubił Marie-Louise Blondin. Z tego związku narodzili się córka Caroline, syn Thibault, druga córka Sibylle. W 1938 r. zawarł bliską znajomość z Sylvią Bataille (żoną Georges'a Bataille'a). Z tego związku urodzi się w 1941 r. córka Judith. W 1948 zmarła matka Jacques'a Lacana.
W 1951 Lacan rozpoczął trwające 29 lat nauczanie pod hasłem powrotu do Freuda: prowadził prywatnie seminarium poświęcone przypadkowi Dory. W późniejszych latach przeprowadzi seminaria na temat Człowieka od wilków (1951-1952) oraz Człowieka od szczurów (1952-1953). W 1953 nastąpił kryzys w SPP (Société psychanalitique de Paris). 16 czerwca Lacan wraz z Danielem Lagache, Françoise Dolto, Juliette Favez-Boutonniez i Blanche Reverchon-Jouve zakładają konkurencyjne Société Française de Psychanalyse (SFP). Na kongresie w Rzymie wygłosił referat Funkcja i pole mówienia i mowy w psychanalizie, zwany również jako Raport rzymski, dziś uważany za manifest nowego kierunku psychoanalizy. W tekście tym Lacan dokonał gruntownej krytyki wielu podstawowych zasad, na których wspierał się gmach współczesnej mu psychoanalizy. Kwestionował nie tylko elementy teorii analitycznej, ale również proponował uchylenie odwiecznych zasad techniki psychoanalitycznej. W konsekwencji doszło do podziału społeczności francuskich psychoanalityków i utworzenia nowej Szkoły. W tym samym roku zawarł kolejny związek małżeński, poślubił Sylvię Bataille.
W kolejnych latach przeprowadzał seminaria dotyczące teorii i praktyki psychoanalizy. W 1960 r. umarł ojciec Jacques'a Lacana. W 1964 założył Ecole freudienne de Paris (EFP). W 1966 Judith Lacan wyszła za Jacques-Alaina Millera, jednego ze słuchaczy Lacana. W 1980 rozwiązał Ecole freudienne de Paris oraz założył nową szkołę: L’Ecole de la Cause Freudienne. Lacan umarł 8 września 1981 roku. Testamentowym wydawcą seminariów Lacana został Jacques-Alain Miller.
[edytuj] Dzieło
Rozwój myśli Lacana przebiegał etapami. Potrafił zastosować najcenniejsze zdobycze nauk humanistycznych, głównie językoznawstwa i antropologii strukturalnej, oraz posłużyć się najnowszymi osiągnięciami dyscyplin formalnych np. topologii. Zasadnicze było również dla Lacana odniesienie do myśli filozoficznej. Jego naczelna intencja, zarówno w praktyce jak i teorii, sprowadzała się do podkreślenia znaczenia jedynego możliwego medium jakim posługuje się psychoanaliza, znaczenia mowy. Lacan zauważył, że proces analityczny z konieczności zapośredniczony jest w wymiarze symbolicznym, który strukturalizuje nie tylko proces analizy, ale i sam jej podmiot.
[edytuj] Kontynuatorzy
Na myśli Lacana opiera swą twórczość jeden z najwybitniejszych myślicieli współczesnych Slavoj Žižek.
[edytuj] Bibliografia
- Au-delà du principe de réalité, 1936, in Écrits, 1966 Seuil
- Les complexes familiaux dans la formation de l'individu, 1938, in Autres Écrits, 2001 Seuil
- Propos sur la causalité psychique, 1946, in Écrits, 1966 Seuil
- L'agressivité en psychanalyse, 1948, in Écrits, 1966 Seuil
- Le stade du miroir comme formateur de la fonction du Je, 1949, in Écrits, 1966 Seuil
- Intervention sur le transfert, 1951, in Écrits, 1966 Seuil
- Discours de Rome, 1953, in Autres écrits, Seuil 2001
- Fonction et champs de la parole et du langage en psychanalyse, 1953, in Écrits, 1966 Seuil
- Les écrits techniques de Freud (S I), ,1953-1954, Seuil 1975
- Le Moi dans la théorie de Freud et dans la technique de la psychanalyse (S II), 1954-1955, Seuil 1978
- Les psychoses (S III), 1955-1956, Seuil 1981
- La relation d'objet (S IV), 1956-1957, Seuil 1994
- Les formations de l'inconscient (S V), 1957-1958, Seuil 1998
- Le désir et son interprétation (S VI), 1958-1959
- L'éthique de la psychanalyse (S VII), 1959-1960, Seuil 1986
- Le transfert (S VIII), 1960-1961, Seuil 2001
- L'identification (S IX), 1961-1962
- L'angoisse (S X), 1962-1963
- Les quatre concepts fondamentaux de la psychanalyse (S XI), 1964, Seuil 1973
- Problèmes cruciaux pour la psychanalyse (S XII), 1964-1965
- L'objet de la psychanalyse (S XIII), 1965-1966
- La logique du fantasme (S XIV), 1966-1967
- L'acte psychanalytique (S XV), 1967-1968
- D'un Autre à l'autre (S XVI), 1968-1969
- L'envers de la psychanalyse (S XVII), 1969-1970
- D'un discours qui ne serait pas du semblant (S XVIII), 1970-1971
- Ou pire… (S XIX), 1971-1972
- Encore (S XX), 1972-1973
- Les non dupes errent (S XXI), 1973-1974
- La troisième, 1974, in Petits écrits et conférences
- RSI (S XXII), 1974-1975
- Le sinthome (S XXIII), 1975-1976
- L'insu que sait de l'une bévue s'aile à mourre (S XXIV), 1976-1977
- Le moment de conclure (S XXV), 1977-1978
- La topologie et le temps (S XXVI), 1978-1979
- Dissolution (S XXVII), 1980
[edytuj] Źródła
- Jacques Lacan, Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie, przełożyli Barbara Gorczyca i Wincenty Grajewski, Wydawnictwo KR, Warszawa 1995 (jedyny przekład pism Lacana po polsku opublikowany w formie książki).
- Elisabeth Roudinesco, Jacques Lacan. Jego życie i myśl, przełożył Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2005.
- Lacan. Przewodnik Krytyki Politycznej, Slavoj Žižek, tłum. Julian Kutyła, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008 (ISBN 978-83-61006-12-1)
