Język eteokreteński
Z Wikipedii
Wikipedyści rozważają usunięcie tego artykułu w poczekalni stron do usunięcia.
Jeśli nie zgadzasz się z tą propozycją, odnieś się do uwag zawartych w zgłoszeniu i popraw treść artykułu. Tego szablonu nie należy usuwać do czasu rozstrzygnięcia dyskusji. |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Język eteokreteński – wymarły język przedgreckiej Krety o nieznanej proweniencji.
Jego nazwa oznacza 'prawdziwie kreteński' (gr. 'eteos' prawdziwy). Jedyne świadectwa pisane pochodzą z Praisos i Dreros. Nieznane są związki jakie mogły łączyć go z minojskim, choć wydaje się, że mógł od niego pochodzić, zastąpiony w centralnej i zachodniej części wyspy językiem greckim. Wiek znalezisk - młodszy od najstarszych inskrypcji greckich na wyspie - nasuwa jednak pewne wątpliwości. Mianowicie, nie wiadomo, na ile można tu mówić o języku przed-greckim, a ile nie-greckim języku ludności, osiadłej na Krecie po upadku cywilizacji minojskiej. Uwagę zwraca opowieść, którą Herodot miał usłyszeć bezpośrednio od mieszkańców Praisos. Według niej, po tym jak Minos – król Krety, umarł na Sycylii, Kreteńczycy zorganizowali wyprawę wojenną, w celu pomszczenia swego wodza. Nie uczestniczyły w niej tylko dwa miasta: Praisos i Polichna, która miała leżeć w sąsiedztwie Kydonii. W czasie rejsu, sztorm zniszczył całą flotę, a żaden z jej uczestników nie powrócił już na wyspę – w wyniku czego, cała Kreta, za wyjątkiem dwóch miast, opustoszała. Miejsce eteokretańczyków, zajęli osadnicy, głównie greckiego pochodzenia. Trzy pokolenia później – w czasie wyprawy trojańskiej – ludność wyspy została zdziesiątkowana przez głód i plagę. Wtedy na wyspę przybyła kolejna fala osadników, która zmieszana z ocalałymi, miała stworzyć greckich mieszkańcow wyspy czasów klasycznych.
Eteokreteński w dużym stopniu, zapisany był przy pomocy alfabetu greckiego (zaświadczono 2 znaki nieznane), choć w paru religijnych inskrypcjach użyto jeszcze linearnego. Przetrwałe inskrypcje po eteokreteńsku, datują się na VI-III w. p.n.e. Pierwszą z nich, pochodzącą z VI w. p.n.e., w 1884, odkrył włoski archeolog, F. Halbherr w Praisos. Do tej pory, za eteokretańskie uznano, sześć krótkich inskrypcji, zawierających 442 litery, w tym dwie dwujęzyczne - eteokreteńsko-greckie. Dwie z nich, pochodzą z Dreros, a cztery pozostałe z Praisos. Istnieje prócz tego, kilka innych inskrypcji, które mogą być eteokreteńskie. Związki z innymi językami, pozostają do dziś nieznane. Łączono go z językami: wenetyjskim, bałto-fińskimi, frygijskim, anatolijskimi, semickimi i baskijskim. Istnieje też hipoteza o pokrewieństwie z językami tyrreńskimi.
[edytuj] Dwujęzyczna, grecko-eteokreteńska, inskrypcja z Dreros (VII w. p.n.e.)
Eteokreteński: [...]rmaw|et|isalabre|komn[|...]d|men|inai|isaluria|lmo
Grecki: [...]τοντυρονμηα[...]οαοιεϜαδ ετυρο[...]μυνα.οα.ενη[...]ματριται
Tłumaczenie: [...]ser[...]był poświęcony[...]matce (???)
[edytuj] Bibliografia
- Y. Duhoux: Eteocretan w: A History of Ancient Greek: From the Beginnings to Late Antiquity, Anastasios-Phoivos Christidēs, Maria Arapopoulou, Maria Chritē. Cambridge University Press 2007 ISBN 0521833078