Gustaw Zieliński

Z Wikipedii

Gustaw Zieliński (ur. 1 stycznia 1809 w Markowicach, zm. 23 listopada 1881 w Skępem) – polski pisarz i poeta okresu romantyzmu, uczestnik powstania listopadowego, zesłaniec syberyjski. Zaliczany do "ukraińskiej szkoły poetów".

[edytuj] Biografia

Urodził się w rodzinie o bogatych tradycjach niepodległościowych. Jego ojciec był pułkownikiem kościuszkowskim. Usczęszczał do szkół w Toruniu, Warszawie i Płocku. W 1830 r. skończył wydział prawa i administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W powstaniu listopadowym brał udział jako szeregowiec, zaś po bitwie pod Warszawą otrzymał stopień oficerski. Uniknął represji uchodząc z korpusem generała Rybińskiego do Prus, ale wrócił do kraju w 1832 r. korzystając z amnestii. Zawiązał się z ówczesnym literackim środowiskiem warszawskim. W 1833 r. został mimowolnie zaangażowany w tzw. "sprawę Zaliwskiego", za co został uwięziony i zesłany na Syberię. Przebywał w Tobolsku i Iszymiu, gdzie wszedł w środowisko filomatów i dekabrystów. Wrócił do kraju w 1842 r. i zajął się gospodarką. Po 1848 r. współredagował "Bibliotekę Warszawską". W proteście wobec planów wywołania powstania styczniowego wyjechał za granicę i nie brał w nim udziału. Zgromadził duży księgozbiór, który stał się podstawą obecnej Biblioteki Towarzystwa Naukowego w Płocku. Patron Szkoły Podstawowej w Skępem.

[edytuj] Twórczość

Twórczość Zielińskiego zalicza się do drugiego pokolenia romantyków polskich. Najbardziej znanymi utworami są:

• Samobójca - poemat (wyd. w 1836 r.),
• Kirgiz. Powieść - powieść poetycka (wyd. w 1842 r.),
• Stepy - poemat (wyd. w 1856 r.),
• Czarnoksiężnik Twardowski - dramat (wyd. w 1856 r.)
• Manuela - romans (wyd. pośmiertnie w 1910 r.)

Z nich największą popularność uzyskał Kirgiz, który idealnie trafiał w gusta ówczesnych odbiorców oferując orientalny kostium, apologię wolności, dychotomię miłości i zemsty. Była to ostatnia w literaturze polskiej manifestacja klasycznej powieści poetyckiej, zbudowana na bajronicznym modelu zemsty. W utworze można odnaleźć nawiązania do mickiewiczowskich Sonetów krymskich, Marii Malczewskiego, a także - Puszkina czy Lermontowa.