Festiwal Sztuki Jidysz
Z Wikipedii
Festiwal Kultury Jidysz jest prezentacją dorobku artystycznego (literackiego, muzycznego, filmowego, plastycznego) żydowskiej diaspory zamieszkującej do II wojny światowej na terenach państwa polskiego, używającej języka jidysz, jako języka potocznego i codziennego.
Poprzez wyeksponowanie znaczenia ginącego języka jidysz, nie tylko w komunikacji, ale też jako „znaku rozpoznawczego” całej żydowskiej formacji artystyczno-kulturalnej, od końca XIX wieku, organizatorzy festiwalu zamierzają zainteresować odbiorców specyfiką kultury Żydów aszkenazyjskich i samym językiem jidysz.
Festiwal Kultury Jidysz w Łodzi jest impreza otwartą.
Spis treści |
[edytuj] 2006
W części pierwszej - Festiwalu Sztuki Filmowej Jidysz zaprezentowane zostały filmy jidysz – nieme i dźwiękowe, pochodzące ze zbiorów archiwalnych Stevena Spielberga, Brandeis University, oraz odnajdywane w archiwach filmowych na całym świecie. Kopie filmów powstałych w Polsce przed 1939 r. wzbogaciły zbiory Filmoteki Narodowej jako obrazy będące częścią polskiego dziedzictwa narodowego. Pozostałe kopie odnalezionych filmów jidysz znalazły się w archiwum filmowym, powstałym w siedzibie Fundacji Ochrony Dziedzictwa Kultury Żydów, w Łodzi przy ul. Pomorskiej 18. Prezentacjom towarzyszyły prelekcje traktujące zarówno o artystycznym, jak i kulturowym znaczeniu kina jidysz, o szeroko pojętej inscenizacji, nawiązującej do żydowskiej obrzędowości, mistyki, tradycji, historii i kultury. Podczas pokazów wyświetlono do tej pory nie pokazywane w Polsce, filmy nieme i dźwiękowe, powstałe m.in. na Ukrainie, Litwie, krajach byłego ZSRR. Pierwsza edycja festiwalu objęła część filmów jidysz wyprodukowanych w Polsce. Były to obrazy często zupełnie nieznane szerszej widowni.
[edytuj] 2007
Część druga festiwalu - Festiwal Sztuki Słowa - poświęcona była literaturze w języku jidysz. Podczas spotkań festiwalowych zaprezentowano teksty literackie i kabaretowe w językach jidysz i polskim, m.in. w wykonaniu zespołu aktorów żydowskich. Przedstawiono również program kabaretowy w języku jidysz, nawiązujący do poetyki kabaretów żydowskich sprzed Holocaustu – w wykonaniu berlińskiego kabaretu – „Kersten Troike”. W części tej pokazano także inscenizacje niektórych obrzędów (np. wesela, wybranych świąt). Inscenizacje te poprzedzono wstępem - krótkimi opowieściami, wykładami - wyjaśnieniami, poprzedzającymi akcję sceniczną.
[edytuj] 2008
Część trzecia to Festiwal Sztuki Plastycznej „Jung Idysz – inspiracje”, wystawa plastyczna odnosząca się do twórczości łódzkiej grupy awangardowych żydowskich artystów oraz prac zainspirowanych tą twórczością. Na wystawie zostaną zaprezentowane odszukane w muzeach i prywatnych kolekcjach prace artystów zrzeszonych wokół grupy Jung Idysz. Wystawa „Jung Idysz – inspiracje” ma być - według organizatorów festiwalu - pierwszą w Polsce, na tak szeroką skalę, zorganizowaną wystawą, prezentującą dorobek artystyczny mało znanej grupy plastyków i literatów żydowskich. Podczas wystawy zostanie zaprezentowanych ok. 100 prac, m.in. prace: Jankiela Adlera, Marka Szwarca, Henryka Berlewiego, Henryka Barcińskiego, Idy i Wincentego Braunerów i innych artystów czerpiących inspiracje z twórczości grupy „Jung Idysz”, jak i z kultury jidysz. Wystawa zostanie zaprezentowana w Muzeum Historii Miasta Łodzi i przy ul. Ogrodowej, w Muzeum Nadwiślańskim w Kazimierzu Dolnym. Trwają jednocześnie rozmowy z Instytutem im. Adama Mickiewicza, który zainteresowany jest prezentacją wystawy w Izraelu podczas sezonu polskiego w 2008 r.
