Deuxieme Bureau
Z Wikipedii
Deuxième Bureau (pełna nazwa: Deuxième Bureau de l'État-major général, Biuro II Sztabu Generalnego) – biuro (sekcja) francuskiego wywiadu wojskowego podlegająca pod sztab generalny, utworzona po wojnie francusko-pruskiej w 1871 roku.
Spis treści |
[edytuj] Utworzenie DB
Deuxième Bureau (DB) utworzone zostało w 1871 roku, po reorganizacji francuskiego sztabu generalnego, na wzór armii pruskiej.
[edytuj] Zadania DB
Deuxieme Bureau wypełniało typowe zadania wywiadu i kontrwywiadu wojskowego. DB (kryptonim: dwójka) podczas I wojny światowej zajmowała się także wywiadem frontowym. W marcu 1918 roku ówczesny szef DB stwierdził:
- Jestem najlepiej poinformowanym człowiekiem we Francji, a w tej chwili wciąż nie mam pojęcia, gdzie znajdują się Niemcy.
[edytuj] Lata międzywojenne
Po pierwszej wojnie światowej rządy Francji, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii za największe zagrożenie uważały bolszewizm. W latach 20. i 30., DB zajmowało się przede wszystkim polowaniem na szpiegów komunistycznych w siłach zbrojnych i przemyśle obronnym. Największą uwagę zwracano na przemysł lotniczy. Jedną z czołowych osób DB w okresie międzywojennym był Gustave Bertrand, szef francuskich służb kryptologicznych i czołowy kryptolog francuski z okresu II wojny światowej. W 1930 roku Bertrand objął kierownictwo nad Służbą Informacyjną (SR) i podjął się tytanicznego zadania, którym było złamanie szyfru Enigmy. Bertrand miał bardzo ważne źródło informacji, od 1931 roku nawiązał współpracę z Hansem-Thilo Schmidtem, agentem francuskim pracującym w niemieckim wojskowym biurze szyfrów. Han-Thilo Schmidt, pseudonim Asche, dostarczał mu bezcenne dokumenty na temat Enigmy. Do obowiązków Schmidta w niemieckim wojskowym biurze szyfrów należała m.in dystrybucja materiałów dekryptażu wśród odbiorców i nadzór nad niszczeniem zdezaktualizowanych materiałów kryptologicznych.
Po otrzymaniu tajnych materiałów Gustave Bertrand natychmiast przekazał je polskiemu Biuru Szyfrów, przy Oddziale II Sztabu Generalnego, i kryptologom brytyjskim. (Według źródeł polskich biuro otrzymało je 7 grudnia 1931 roku, lecz większość innych źródeł przesuwa datę na 1932 rok.)
[edytuj] II wojna światowa
W czasie krótkiej kampanii francuskiej w 1940 roku DB dostarczało dowództwu francuskiemu wysokiej jakości informacji wywiadowczych. Nie mogło to jednak w żaden sposób pomóc armii francuskiej i brytyjskiemu Korpusowi Ekspedycyjnemu. Choć agenci Deuxieme Bureau informowali dowództwo francuskie o grożącej inwazji niemieckiej, francuska generalizacja ignorowała informacje wywiadu, czując się bezpiecznie i pewnie za potężnymi umocnieniami Linii Maginota. Po klęsce Francji w 1940 roku i utworzeniu kolaborującego z Niemcami rządu Vichy Deuxieme Bureau przestało funkcjonować – mimo to w rejonie nie okupowanego Vichy grupa dawnych oficerów DB pod przewodnictwem kapitana Paula Paillole’a utworzyła organizację wywiadowczą pod przykrywką fasadowego Przedsiębiorstwa Prac Agrarnych Entreprise des Travaux Ruraux. Organizacja ta funkcjonowała do czasu zajęcia całej Francji przez oddziały Wehrmachtu. Paillole'owi udało się przedostać do Wielkiej Brytanii i tam przyłączył się do służby wywiadowczej londyńskich Wolnych Francuzów generała Charles'a de Gaulle’a, które operowało pod nazwą Centralne Biuro Wywiadu i Działania, BCRA – Bureau Central de Renseignements et d’Action.
[edytuj] Lata powojenne
Po zakończeniu II wojny światowej i odrodzeniu się armii francuskiej Deuxieme Bureau zostało zorganizowane ponownie. DB przejęło obowiązki zarówno klasycznego wywiadu wojskowego, jak i paramilitarnej tajnej służby, działającej przeważnie w koloniach buntujących się przeciwko rządom francuskim. DB najbardziej aktywne było w Indochinach. Tam często dochodziło do nieporozumień i rywalizacji z niedawno utworzoną agencją wywiadu: Służbą Dokumentacji Wywiadu i Kontrwywiadu – SDECE. Po wycofaniu się wojsk francuskich z Wietnamu części kadry oficerskiej DB i SDECE, kontynuowała rozpoczętą wcześniej współpracę ze znaną sajgońską organizacją przestępczą Binh Xuyen. Oficerowie DB i SDECE byli zamieszani w przemyt opium i złota z Wietnamu do Europy. Po znacznym zwiększeniu obecności Stanów Zjednoczonych i ich służb wywiadowczych, a zwłaszcza CIA, w Wietnamie dochodziło do ostrych sporów między Centralną Agencją Wywiadowczą a DB oraz SDECE. Wieloletni oficer wywiadu amerykańskiego CIA Edward Lansdale, który służył jeszcze w Biurze Służb Strategicznych OSS w Europie i na Pacyfiku podczas II wojny światowej dokonywał w Wietnamie tzw. rajdów, przeciwko oficerom wywiadu francuskiego i organizacji Binh Xuyen, wiedząc że oprócz interesów handlowych zbiera ona informacje wywiadowcze dla Deuxieme Bureau.
[edytuj] Wojna w Algierii
Podczas powstania w Algierii działające tam Deuxieme Bureau wraz ze SDECE wykazały się strasznym okrucieństwem wobec powstańców. Stosowano tzw. czyste tortury, a więc nie pozostawiające śladów – obowiązujące formalnie od 1789 roku prawo zabraniało stosowania jakichkolwiek tortur wobec przesłuchiwanych pod groźbą kary śmierci. Walki między powstańcami z frontu Wyzwolenia (FLN) a wojskiem francuskim częstokroć przeradzały się w masakrę. Front Wyzwolenia grożąc śmiercią wszystkim, którzy opowiadali się za współpracą z Francuzami, rozpętywał na masową skalę terror. Obie strony dokonywały bestialskich zabójstw, na drogach znajdowano zwłoki bez głów, które z przylepioną kartką "zdrajca" wieszano na gałęziach lub ustawiano na jezdni. Znajdowano rozpłatane zwłoki dzieci i zmasakrowane ciała kobiet. W odwecie francuscy spadochroniarze wraz z oficerami Deuxieme Bureau i SDECE zabili wszystkich przetrzymywanych Arabów i uśmiercili 1273 powstańców. Podczas przesłuchań funkcjonariusze zarówno DB jak i SDECE stosowali tortury, aby uzyskać informacje o powstańcach. Po pewnym czasie nie zwracano już uwagi na charakter tortur, celem stało się uzyskanie zeznań. Palono całe wioski jeśli tylko padło na nie podejrzenie, że popierają powstańców. W większości tych akcji obok funkcjonariuszy SDECE uczestniczyli również oficerowie DB.
[edytuj] Lata obecne
Obecnie podstawowym zadaniem Deuxieme Bureau jest koordynacja danych wywiadu wojskowego Sił Lądowych, Marynarki Wojennej i Sił Powietrznych Francji, w tym informacji pochodzących od attaché w krajach trzecich. Deuxieme Bureau kieruje także ośrodkiem wykorzystania Danych wywiadu Naukowego i Technicznego, oraz Ośrodkiem Badań Wywiadowczych. Od 1992 roku podlega Dyrekcji Wywiadu Wojskowego.
[edytuj] Źródła
- Normam Polmar, Thomas B. Allen – Księga Szpiegów, Wydawnictwo Magnum Warszawa 2000
- Christopher Andrew, Wasylij Mitrochin – Archiwum Mitrochina, Warszawskie Wydawnistwo Literackie MUZA SA Warszawa 2001
