Cmentarz Rogożski
Z Wikipedii
Cmentarz Rogożski w Moskwie (ros. Рогожское кладбище в Москве) - nekropolia położona w niżegorodzkim rejonie Moskwy, duchowe centrum moskiewskich staroobrzędowców. Mieści się przy ulicy Staroobrzędowej 31A (Старообрядческая 31 А).
Cmentarz został założony po epidemii dżumy w 1771 roku za rogatkami Moskwy, po kilku latach za pozwoleniem Katarzyny II zbudowano tu molennę, dom modlitewny, a w okolicach zaczęli się osiedlać moskiewscy raskolnicy, tworząc lokalną moskiewską wspólnotę popowców, od 1853 roku centrum archiepiskopii Moskwy i Wszechrusi.
W 1856 roku starowierom zakazano modłów na cmentarzu, ich prawa przywrócił dopiero ukaz tolerancyjny z 1905 roku.
Na cmentarzu pochowano wielu wybitnych kupców - przedstawicieli staroobrzędowców, m.in. braci Riabuszyńskich (właścicieli fabryki tekstyliów), Timofieja i Sawę Morozowów, Kuźmę Sołdatienkowa (wydawcę i właściciela galerii sztuki) czy rodzinę Szelaputinów (handlowców i działaczy charytatywnych).
Po rewolucji październikowej cmentarz udostępniono wiernym innych wyznań i niewierzącym. W latach trzydziestych i czterdziestych pogrzebano tu szczątki ofiar represji stalinowskich, m.in. Jakowa Smuszkiewicza, Pawła Ryczagowa i Grigorija Szterna rozstrzelanych w październiku 1941 roku oficerów Armii Czerwonej.
[edytuj] Świątynie
Obecnie na cmentarzu znajdują się:
- Sobór Pokrowski, podlegający białokrynickiemu odłamowi staroobrzędowców.
- Cerkiew-dzwonnica Zmartwychwstania Pańskiego zaprojektowana przez Fiodora Gornostajewa, wzniesiona w latach 1907-13 na pamiątkę ponownego otwarcia świątyń staroobrzędowców w Moskwie. Liczy sobie 80 metrów wysokości i jest drugą pod tym względem - po kremlowskiej - dzwonnicą w mieście.
- Chram św. Mikołaja Cudotwórcy wybudowany w 1776 roku na miejscu dawnej drewnianej kapliczki, od 1854 roku własność staroobrzędowców.
- Molenna Św. Michała - siedziba metropolity staroobrzędowców.
- Sobór Narodzenia Najświętszej Marii Panny - wybudowany w latach 1790-92 przez Matwieja Kasakowa (nieczynny).
- Cerkiew Narodzenia Pańskiego - zbudowana w 1804 roku w stylu neobaroku cerkiewnego, wykorzystywana jako kościół zimowy.
[edytuj] Ciekawostki
Występujący w powieści "Idiota" Fiodora Dostojewskiego kupiec Parfion Rogożin otrzymał swe imię w nazwiązeniu do raskolnickiego cmentarza.
