Clostridium difficile

Z Wikipedii

Clostridium difficile
Hodowla bakterii na agarze z krwią.
Systematyka
Królestwo	bakterie
Typ	Firmicutes
Klasa	Clostridia
Rząd	Clostridiales
Rodzina	Clostridiaceae
Rodzaj	Clostridium
Gatunek	C. difficile
Nazwa systematyczna
Clostridium difficile
Hall & O'Toole, 1935

Clostridium difficile - to gatunek Gram dodatnich beztlenowych przetwalnikujących laseczek wykazujących zdolność ruchu^[1]. Są jedną z najczęstszych przyczyn rzekomobłoniastego zapalenia jelit, poważnego schorzenia spowodowanego nadmiernym namnożeniem C. difficile w świetle jelita grubego^[2]. Drobnoustrój izolowany jest od około 95% pacjentów cierpiących na tę chorobę^[3]. Niekontrolowana proliferacja jest skutkiem eradykacji normalnej flory fizjologicznej w następstwie antybiotykoterapii lekami o szerokim spektrum działania.

[edytuj] Występowanie

Clostridium difficile występuje powszechnie w środowisku, a także stanowi składnik flory fizjologicznej przewodu pokarmowego niektórych gatunków zwierząt - nie dotyczy to jednak człowieka. Wyjątek stanowią niemowlaki i małe dzieci, skolonizowane w około 70% przypadkach^[4], jednak u nich obecność bakterii jest zazwyczaj bezobjawowa. Prawdopodobnie związane jest to z niewykształceniem odpowiednich receptorów w nabłonku jelitowym. Częstość występowania drobnoustroju u dorosłych wynosi około 3% i niektóre źródła zaliczają go do flory fizjologicznej^[5].

Kolonizacja bakterią wzrasta w przypadku hospitalizacji, i wynosi według różnych źródeł 15-35%^[6]. Drugim czynnikiem predysponującym jest przyjmowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania lub cytostatyków zaburzających odnowę nabłonka.

[edytuj] Wrażliwość na antybiotyki

Laseczki są oporne na znaczną część stosowanych antybiotyków. Naturalna oporność na aminoglikozydy wynika z korzystania przez ten lek zależnego od tlenu transportu do komórki (C. difficile przebywa w warunkach beztlenowych)^[6]. Spektrum działania wielu stosowanych powszechnie leków, jak cefalosporyny, nie obejmuje tej bakterii.

Pomimo aktywności wielu chemioterapeutyków in vitro, aktywność wobec drobnoustroju w organizmie zachowuje tylko kilka z nich. Lekiem pierwszego rzutu jest skuteczny wobec beztlenowców metronidazol, podawany doustnie. Normalnie wchłania się on w górnym odcinku przewodu pokarmowego, jednak w przypadku rzekomobłoniastego zapalenia jelit stężenie w kale wystarcza do zniszczenia bakterii^[6]. Możliwe jest podawanie leku drogą parenteralną, przy czym nie wiadomo czy zwiększa to sukces terapeutyczny^[6]. Szczepy oporne wyizolowano już we Francji^[6].

W przypadku niepowodzenia, należy podać parenteralnie glikopeptydy (wankomycyna lub teikoplanina). Wyizolowano szczepy średnio wrażliwe na te antybiotyki, jednak nie jest to prawdopodobnie przyczyna braku skuteczności leczenia. Nawet szczepy C. difficile średnio wrażliwe mają około 200 razy mniejsze wartości MIC od stężenia glikopeptydu^[6].

Aktywność zachowuje także ryfampicyna, ale ze względu na szybkie narastanie oporności odradzane jest używanie wyłącznie tego leku. W leczeniu można zastosować także bacytracynę oraz kwas fusydowy.