Bitwa pod Gaugamelą
Z Wikipedii
| Bitwa pod Gaugamelą Bitwy Aleksandra Macedońskiego |
|||||||||||||||||
 Bitwa pod Gaugamelą, Jana Brueghela |
|||||||||||||||||
| Data | 1 października 331 p.n.e. | ||||||||||||||||
| Miejsce | Gaugamela | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo Aleksandra | ||||||||||||||||
| Terytorium | perskie | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Bitwy Aleksandra Macedońskiego |
|---|
Bitwa pod Gaugamelą rozegrała się 1 października 331 p.n.e. pomiędzy wojskami macedońskimi Aleksandra Wielkiego a armią perską króla Dariusza III.
[edytuj] Przed bitwą
Na wieść o formowaniu się nowej armii Dariusza w Mezopotamii, Aleksander wraz ze swoimi wojskami opuścił świeżo zdobyty Egipt, pozostawiając jednak liczne garnizony w większych miastach, i skierował się w stronę Tyru, a następnie Tygrysu i Eufratu. Do spotkania doszło pod Gaugamelą nad rzeką Bumelos, ok. 35 km na północny wschód od Tygrysu, 80-95 km na północ od Arbeli.
Siły macedońskie liczyły 47 000 żołnierzy, perskie około 250 000 ludzi.
Dariusz, nauczony doświadczeniem z bitwy pod Issos, postanowił w znacznym stopniu oprzeć się na kawalerii i wzmocnić swoje lewe skrzydło bardzo silnym zgrupowaniem doborowych oddziałów jazdy baktryjskiej przeciwko dowodzonej (jak zwykle zresztą) osobiście przez Aleksandra prawej flance macedońskiej. Poza tym król perski postanowił wykorzystać rydwany i słonie bojowe. Taki układ sił podyktowany był z jednej strony faktem, że większość najlepszej piechoty Dariusz utracił wcześniej pod Issos, a poza tym piechota perska nie miała żadnych szans w starciu z falangitami, czy też hoplitami greckimi, o czym dowództwo perskie zdążyło się już przekonać. W centrum wojsk perskich ustawione były oddziały najemników greckich i królewska gwardia konna, a przed linią centrum rydwany, słonie, zaś na skrzydłach ciężka jazda.
Aleksander postanowił ponownie zastosować taktykę Epaminondasa spod Leuktrów, czyli szyk ukośny, która przyniosła mu już zwycięstwo pod Issos. Na prawym, wysuniętym skrzydle umieścił jazdę hetajrów, lekką piechotę i hypaspistów. W centrum główne siły falangi, a na lewym jazdę grecką i tessalską. Za głównymi siłami posuwały się kolumny lekkozbrojnej jazdy i pieszych, a za nimi płytka falanga piechoty tessalskiej - był to pierwszy w dziejach przypadek użycia rezerwy taktycznej na polu walki.
[edytuj] Bitwa
Aleksander zaatakował pierwszy. Persowie, widząc, że macedońskie natarcie kieruje się na ich lewe skrzydło, zaczęli przesuwać oddziały w tym kierunku, co spowodowało powstanie luk w ich ugrupowaniu. Aleksander dostrzegł lukę w lewej części centrum przeciwnika i w to miejsce skierował główne uderzenie swoich najlepszych oddziałów. Wojska perskie w centrum nie wytrzymały ataku potężnego klina macedońskiego i uległy panice, pociągając za sobą oddziały z lewego skrzydła.
Tymczasem na prawym skrzydle Persowie, pragnąc wykorzystać wysunięcie głównych sił Aleksandra, uderzyli na lewe skrzydło macedońskiej armii, które jednak wytrzymało napór wroga dzięki wsparciu kolumn rezerwowych. Aleksander, widząc ciężkie położenie swoich wojsk na lewym skrzydle, zaprzestał ścigania uciekających. Zawrócił swoje wojska i uderzył od tyłu na oddziały perskiego prawego skrzydła, doprowadzając do ich zniszczenia.
[edytuj] Podsumowanie
Macedończycy stracili w bitwie 500 żołnierzy, 3000 zostało rannych. Straty perskie oceniane są na co najmniej 50 000 żołnierzy. Armia perska uległa całkowitemu rozbiciu, a król Dariusz ratował się ucieczką. Rozbicie armii perskiej pozwoliło Aleksandrowi opanować Mezopotamię.
