Web Analytics

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Antioch IV Epifanes - Wikipedia, wolna encyklopedia

Antioch IV Epifanes

Z Wikipedii

Moneta Antiocha IV Epifanesa
Moneta Antiocha IV Epifanesa

Antioch IV Epifanes (gr. Επιφανής; ur. ?, zm. 164/163 p.n.e.) - władca starożytnej Syrii z dynastii Seleucydów, panował w latach 175 p.n.e. - 163 p.n.e..

Spis treści

[edytuj] Rodzina

Był najmłodszym synem Antiocha III Wielkiego i Laodike, bratem Seleukosa IV Filopatora oraz stryjem Demetriusza I Sotera, a jego synem był Antioch V Eupator. Jego rodzeństwo obejmowało: najstarszego brata Antiocha, następcę tronu, który przedwcześnie zmarł i po którym odziedziczył imię; nieco młodszego, wyżej wspomnianego Seleukosa oraz 4 lub 5 sióstr.

[edytuj] Rzymski zakładnik

Po klęsce ojca pod Magnezją, w wyniku zawartego w 188 p.n.e. pokoju w Apamei, przebywał przez wiele lat (188-175 p.n.e.) w Rzymie jako zakładnik, stąd podstawą jego późniejszej polityki, opartej na dogłębnej znajomości Rzymian i funkcjonowania imperium, będzie unikanie zadrażnień z republiką rzymską. Zawarł tam też sporo pożytecznych znajomości.

Po śmierci Antiocha III na tron wstąpił jego drugi syn, a brat Antiocha IV, Seleukos IV Filopator. Nowy władca próbował prowadzić antypergamońską ( a tym samym antyrzymską) politykę. W związku z tym zaniepokojony senat rzymski zażądał, aby jako gwarancję pokoju Seleukos przysłał do Rzymu swojego najstarszego syna Demetriusza (późniejszego władcę Syrii Demetriusza I Sotera), w zamian za co zwolnił Antiocha.

[edytuj] Objęcie władzy i pierwsze lata

Po śmierci brata Antioch, którego ta wiadomość zastała w Atenach, nie tracąc czasu, przeprawił się do Azji Mniejszej i dzięki pomocy władcy Pergamonu przybył do Syrii, obejmując władzę w państwie. Wkraczający jako król do swej stolicy, znalazł tu wszakże drugiego króla, własnego bratanka, młodszego syna Seleukosa. Nie chcąc być uzurpatorem, a ściślej mówiąc nie mogąc sobie na to pozwolić, ożenił się z wdową po bracie i adoptował jego syna, ogłaszając go zarazem swoim współrządcą. Występował teraz jako opiekun czuwający nad interesami małego króla.

Pierwsze lata panowania Antioch poświęcił na usprawnienie funkcjonowania swego państwa: uzdrowił finanse i administrację, rozbudował flotę i armię, odbudowując potęgę militarną i gospodarczą państwa syryjskiego.

[edytuj] Wojna z Egiptem

Gdy wybuchła wojna z Egiptem, zwana VI wojną syryjską, która wobec słabości Egiptu za panowania Ptolemeusza VI Filometora dawała okazję do dalszego wzmocnienia państwa, Antioch był do niej przygotowany. Rzym zajęty od 171 p.n.e. wojną z Perseuszem nie reagował, więc Antioch bez wahania odpowiedział wyprawą odwetową na podjętą przez Egipt próbę odzyskania Palestyny.

W pierwszej kampanii w listopadzie 170 p.n.e. Antioch rozbił armię egipskich regentów Eulajnosa i Lenajosa w bitwie między przylądkiem Kasjon a twierdzą Peluzjon (łac. Peluzjum) we wschodniej Delcie, a następnie zdołał zająć Peluzjon oraz Memfis, po czym narzucił swą opiekę małoletniemu Ptolemeuszowi Filometorowi. który był jego siostrzeńcem. Po tych wydarzeniach powrócił do Syrii, zatrzymując Peluzjon i zostawiając część swoich wojsk na terenie Delty.

Tymczasem mieszkańcy egipskiej stolicy (Aleksandrii), oburzeni na uległość swego władcy, obwołali królem jego młodszego brata Ptolemeusza VIII Euergetesa i ich siostrę, Kleopatrę II. Wkrótce jednak doszło do pojednania rodzeństwa i zniknął pretekst do interwencji w obronie Ptolemeusza Filometora.

Antioch jednak powrócił w 168 p.n.e. jako najeźdźca, w swojej drugiej wyprawie na Egipt, pozwalając żołnierzom łupić bez ograniczeń. Oblegał Aleksandrię, zanim jednak doszło do konkretnych rozstrzygnięć do Antiocha przybył poseł rzymski Popiliusz Lenas i wręczył mu wydany przez senat rozkaz opuszczenia Egiptu. Tak tą sytuację opisuje Polibiusz w swoich „Dziejach”: „Kiedy zaś król przeczytawszy pismo powiedział, że chce się porozumieć z przyjaciółmi, Popiliusz słysząc to zrobił coś, co wyglądało bardzo surowo i wyniośle: miał pod ręką kij z winorośli, opisał nim linię zamkniętą wokół Antiocha i w tym kole kazał mu dać odpowiedź na pismo. Król zaskoczony tym niezwykłym i dumnym zachowaniem się Popiliusza przez chwilę się zastanawiał, po czym odrzekł, że zrobi wszystko, jak mu każą Rzymianie". Potęga Rzymu, zwłaszcza po niedawno wygranej wojnie z Perseuszem, była zbyt groźna, Antioch nie chciał się jej przeciwstawiać i w określonym terminie opuścił Egipt oraz zajęty w międzyczasie Cypr, poddany przez Ptolemajosa. Wróciwszy do Antiochii w 166 p.n.e. urządził na przedmieściu stolicy długotrwałe i kosztowne święto dla ludu, co może świadczyć o tym, że kampanię egipską potraktował, mimo wszystko, jako sukces.

[edytuj] Powstanie żydowskie

Na okres kampanii egipskiej datuje się wybuch konfliktu między Seleukidami a Żydami. W 169 p.n.e. Antioch, wracając z Egiptu, brutalnie zagarnął skarby nagromadzone w Świątyni Jerozolimskiej, tytułem zaległych danin. Wywołało to niepokoje, które nasiliły się jeszcze na wiadomość o upokorzeniu Antiocha pod Aleksandrią. Reakcja Antiocha była bezlitosna - zajął Jerozolimę, kazał zburzyć jej mury, a świątynię zamienił w przybytek syro-fenickiego kultu boga Baal-Szamona, którego Grecy nazywali Zeusem Olimpijskim. W 167 p.n.e. wydał edykt zabraniający wszelkich żydowskich obrządków i zwyczajów. Posunięcia te spowodowały wieloletnią wojnę, której pierwszy etap zakończył się w grudniu 164 p.n.e. zdobyciem Jerozolimy przez przywódcę powstania, Judę Machabeusza.

[edytuj] Wyprawa irańska i śmierć

Dla Antiocha powstanie żydowskie było jedynie epizodem, przygotowywał się bowiem do wielkiej wyprawy irańskiej. Wraz z rozwojem Partii, w której do władzy doszedł Mitrydates I, stan posiadania Seleukidów na obszarze Iranu znacznie się skurczył. W 165 p.n.e. Antioch rozpoczął kampanię, w trakcie której zginął w niejasnych okolicznościach[1]. Jako miejsce śmierci wymienia się Tabae (lub Gabae, przypuszczalnie obecny Isfahan). Przed śmiercią wydał jeszcze dekret odwołujący rozporządzenia w sprawie Żydów, ale nie zdołał uspokoić sytuacji w Judei.

Wraz z jego śmiercią skończył się okres świetności państwa Seleukidów, które pogrążyło się w podsycanych przez Rzym walkach dynastycznych, tracąc stopniowo terytoria i znaczenie.

[edytuj] Antioch a kultura grecka

Antioch był wielbicielem kultury greckiej, którą postrzegał jednocześnie jako czynnik spajający swoje państwo. Stał się wielkim założycielem miast greckich na Wschodzie. Zakładał liczne nowe, lecz w wielu przypadkach przekształcał także istniejące już od dawna wschodnie miasta w helleńskie polis, nadając im greckie nazwy i ustrój greckiego miasta-państwa. W ten sposób Jerozolima została przemieniona w grecką Antiochię, a Babilon, który założył na nowo jako polis, obdarzył gimnazjonem i teatrem. Rozbudował również Antiochię, gdzie ufundował świątynię Jowisza Kapitolińskiego i akwedukt. Dążył w ten sposób do umocnienia pozycji Hellenów w swoim królestwie, licząc, że tym samym zwiąże ich ze sobą i pozyska dla własnych planów.

Jego działalność wykraczała znacznie poza granice Syrii. Był obywatelem Aten) i słynął ze swojej hojności dla miast greckich, którym fundował świątynie i inne budowle, np. Atenach w 174 p.n.e. podjął się dokończenia na swój koszt budowy świątyni Zeusa Olimpijskiego, sprowadzając w tym celu architekta Kossutiusa z Rzymu (dopiero jednak cesarz Hadrian w II wieku n.e. doprowadził budowę do końca).

Poprzednik
Seleukos IV Filopator
Władca
państwa Seleucydów

175 p.n.e. - 163 p.n.e.
Następca
Antioch V Eupator

Przypisy

  1. według innej wersji zmarł nagle jeszcze przed wyprawą, w trakcie przygotowań do niej

[edytuj] Bibliografia

  • Iwaszkiewicz P., Łoś W., Stępień M. - „Władcy i wodzowie starożytności. Słownik”, WSiP, Warszawa 1998, s. 36-37, ISBN 83-02-06971-X
  • Kwiatkowski B. - „Poczet faraonów”, Iskry, Warszawa 2002, s. 879-883, ISBN 83-207-1677-2
  • Praca zbiorowa pod redakcją Aleksandra Krawczuka - "Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych", Oficyna Wydawnicza FOGRA, Warszawa 2005, s. 278-279, 295, 566, ISBN 83-85719-84-9
  • Praca zbiorowa - "Wielka Historia Świata", t.8, Polskie Media Amer.Com, 2005, str. 250, ISBN 83-7425-033-8
  • Swiderkówna A. - „Siedem Kleopatr”, Wiedza Powszechna/Bellona, Warszawa 1999, s. 56, 92-93, (Wiedza Powszechna) ISBN 83-214-1164-9, (Bellona) ISBN 83-11-09008-4

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu