Anch

Z Wikipedii

Anch, ankh ("crux ansata", "krzyż egipski") w mitologii egipskiej hieroglif oznaczający życie, któremu nadano magiczne znaczenie; później jedna z form krzyża.

Wyglądem przypomina duże T z pętlą lub kółkiem (trzymany przez bogów) u góry. Stał się egipskim znakiem życia oraz symbolem i atrybutem wszystkich wiecznie żyjących bóstw. W symbolice i wierzeniach starożytnego Egiptu, symbol ten miał dawać (poprzez emanowanie energii ze swego wnętrza) nieśmiertelność i wieczne zdrowie. Był też symbolem zjednania z bogami w zaświatach, dając tym samym wieczne i szczęśliwe życie. Posiadaczami "życia wiecznego" były bóstwa, które obdarzały nim śmiertelnych. Faraon przedstawiany razem z bóstwami, trzymał w dłoni taki znak, co miało podkreślać jego boską naturę. Symboliczne przedstawienie faraona Senworserta trzymającego dwa ankhi na piersi obrazuje jego posiadanie (jako niosącego życie swego ludu), a także jego (ankh) dawanie (strumienia ankh) za pośrednictwem bogów. Jako jeden z 7 amuletów starożytnego świata (najsilniejszy) stanowił potężny talizman chroniący noszącego przed złymi siłami degeneracji i upadku. Interpretacja poszczególnych części tego symbolu mówi o wiecznym życiu (zaokrąglony koniec) oraz planie materialnym (krzyż poniżej). Dlatego też ankh utożsamiano również z rzeczami materialnymi takimi jak: woda (w Egipcie wierzono, że woda regeneruje życie), powietrze czy Słońce. Z powodu swego potężnego wyglądu był używany w wielu wierzeniach religijnych i rytuałach, które wiązały się z królewskością. Był głównym artefaktem w skarbcu Tutankhumuna. Trzymany przy nosie zmarłych faraonów miał reprezentować oddech życia, który dany zostanie przez Bogów w zaświatach.

We Wczesnym Okresie Dynastycznym ankh utożsamiano z Izis oraz Ozyrysem. Jego wpływ widzimy również w następnych dynastiach. Ankhi poszczególnych bóstw były łączone z ich atutami, i tak: ankh boga Anubisa wiązany był z ochroną zmarłych, ankh Sekhmet oraz Hapi z życiodajnymi wodami Nilu, a ankh Amona z oddechem życia (bożym duchem). Przetrwał jako ikona posiadająca mistyczną potęgę aż do początków chrześcijaństwa.

Ankhi wykonywano z metalu, gliny lub drewna.