Škoda lásky
Z Wikipedii
Škoda lásky ([ˈʃkɔda] posłuchaj * wym. "szkoda laski", po czesku - "Szkoda miłości", czyli żal za utraconą miłością, znana w Polsce jako "Banda") - jeden z najbardziej znanych przebojów XX w. (w plebiscycie Czeskiego Radia w 2000), spopularyzowanych w wielu krajach w czasie II wojny światowej.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W 1927 czeski kompozytor Jaromír Vejvoda skomponował utwór instrumentalny, który nazwał „Modřanská polka" (wym. po czesku "Modrzanska polka"), której nazwa pochodni od miejscowości Modřany (wym. Modrzani), położonej niedaleko Zbrasławia (obecnie dzielnicy Pragi), gdzie mieszkał kompozytor.
W 1934 Václav Zeman do melodii "Modrzanskiej polki", napisał tekst "Škoda lásky". Utwór stał się szybko popularny za granicą. W 1938 niemiecki akordeonista Will Glahé zdobył złotą płytę za sprzedaż ponad miliona płyt niemieckiej wersji utworu pod nazwą "Rosamunde". Tuż przed wojną wykupił prawa do amerykańskiego rynku Shapiro Bernstein, a następnie wydał utwór pod nazwą Beer Barrel Polka. Do swojego repertuaru włączyli utwór m.in.: The Andrews Sisters, Orkiestra Glenna Millera, Benny Goodman, Billie Holiday, Frank Sinatra, Bobby Vinton, Willie Nelson i Luciano Pavarotti.
Podczas II wojny światowej piosenka została przetłumaczona na wiele języków i stała się popularna wśród żołnierzy na wielu frontach (np. czeski film "Szkoła podstawowa" 1991). W wielu krajach melodia ta stała się tak popularna, że uznano ją za melodię ludową, zapominając o autorze. Jako przykład popularności Škoda lásky można przytoczyć opinię Hansa Dietricha Genschera z 1980, który publicznie gotów był się założyć, że Rosamunde to ludowa melodia niemiecka.
[edytuj] Oryginalny tekst Václava Zemana po czesku i polski przekład
Škoda lásky Kvetou růže, kdo ti za to může, Teče, voda, dokola se točí, refren: Škoda lásky, kterou jsem tobě dala, |
Szkoda miłości - żal za utraconą miłością Kwiecie róży, któż ci to uczynił? Ciecze woda, dookoła płynie, refren: Szkoda miłości, którą Tobie dałam, |
[edytuj] Tytuły, pod którymi piosenka jest znana w innych językach
angielski | Beer Barrel Polka [1] Roll out the Barrel Here comes the Navy [2] |
niemiecki | Rosamunde [3] Böhmische Polka |
francuski | Frida oum Papa |
szwedzki | Ut i naturen Dags för en polka |
duński | Hvor er min Kone |
fiński | Tonttujen joulupolkka |
węgierski | Sej-haj Rozi |
włoski | Rosamunda |
portugalski | Barril de Chopp |
hiszpański | Polka del Barril El Barrilito |
japoński | Beer Taru polka |
polski | Banda My młodzi, my młodzi, nam bimber nie zaszkodzi... |
łotewski | Labäkie gadi Pažärnieke un meitenes |
[edytuj] "Banda" i inne polskie wersje
Piosenka biesiadna "Banda" zaczyna się od słów "Precz smutki niech zginą, Wspomnienia niechaj płyną..." (zob. tekst "Banda" w likach zewn.) do melodii "Modrzańskiej polki" sprzed 1939, prawdopodobnie (hipoteza) można przypisać Wiktorowi Budzyńskiemu (1906-1972), autorowi tekstów także do innych melodii Jaromíra Vejvody, pisanych dla Wesołej Lwowskiej Fali lub komuś z jej kręgów. W śpiewnikach funkcjonuje bez podanego autora.
Inna wersja - autor nieznany, zaczyna się od słów "My młodzi, nam bimber nie zaszkodzi...". Wersja popularna w czasie okupacji, wspomina o niej Roman Bratny w powieści "Kolumbowie. Rocznik 20" i Tadeusz Borowski w opowiadaniu "Pożegnanie z Marią". Obecnie funkcjonuje jako przyśpiewka weselna.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- posłuchaj „Škoda lásky” - dyskografia Jozefa Vejvody - "Vejvoda music shop"
- Midi: [4], [5], [6], [7], [8]
- Shapiro-Bernstein różne wykonania "Beer Barrel Polka"
- restauracja „Škoda lásky” w domu Jaromíra Vejvody w Zbracławiu
- " Szkoła podstawowa" film, Czechy, 1991.
- Modřany - dzielnica Pragi [9]
- "Nadchodzi Navy" ("Here comes the Navy"), film, 1934 [10], [11], nakręcony m.in na okręcie liniowym USS "Arizona" (BB-39)
- teskt piosenki "Banda"