Utilizaire:ScArf/portal bearn

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

< Utilizaire:ScArf

[ modificar ]

Portau de Bearn

Circ de Lescun

Bearn o Biarn qu'ei ua país d'Occitània situat au pè deus Pirenèus. Ligat succesivament a Aragon puish a Gasconha, que vadó, enter los regnats de Gaston Fèbus e deu Noste Enric, país sobiran puish cap deu Reiaume de Navarra (dab pas sonque la Baisha Navarra après 1512). Bearn qu'ei tanben ua Províncias de França|província istorica francesa integrada a França en 1620 ; abans aquesta data, l'occitan de Bearn (lo bearnés) que ho la sola lenga administrativa deu Reiaume de Navarra e que partatgè aqueste estatut dab lo francés dinc a la Revolucion.

Castèth de Montcada, Ortès, residéncia de Gaston Febus

Uei lo dia, la soa capitala qu'ei Pau (las autas capitalas istoricas que hon, succesivament Morlans puish Ortès).

Lo gentilici qu'ei bearnés -esa o biarnés -esa.

Bearn que forma, dab la Baisha Navarra, Labord e Sola (compausant lo Paísc Basc francés) e un tròç de Gasconha deu Baish Ador, lo departament deus Pirenèus Atlantics (64), que n'ocupa los 3/5 deu territòri.

[ modificar ]

Lutz sus...

Sarrança qu'ei ua vila bearnesa de la Vath d'Aspa e lòc famós de romiatge vodat a la Verge. Qu'ei tanben lo lòc on e's'escad la narracion de l'Eptameron de Margarida de Navarra puishque los personatges que son embarrats a Sarrança per'mor de la creishuda de las aigas e que's hican, per passar los temps, a contà's las istoèras amassadas dens l'òbra .

[ modificar ]

Geografia e natura

Pic de Mieidia d'Aussau

Pirenèus

Vath, regions istoricas e parçans

Vath d'Aussau - Vath d'Aspa - Vath de Varetons - Bearn deus gaves - Vic Vilh - Montanerés - Sobestre - Vescomtat d'Auloron - Bacin de Lac

Pic

Pic de Mieidia d'Aussau - Pic d'Ania - Pic de Palas

Vila

Artés - Artics -

Arudi -

Auloron - Bètharram - Laruns -

Lenveja -

Lescar - Luc -

Monenh - Morencs - Morlana -

Morlans -

Montanèr -

Nai -

Navarrencs -

Ortès -

Pau -

Salias - Sarrança -

Sauvatèrra -

Tèsa

Capèra de Bètharram

Arriu

Ador - Gave de Pau - Gave d'Auloron - Lui de França - Lui de Bearn

Lac

Lac Gentau

[ modificar ]

Cultura e tradicions

Lenga

Bearnés - Gascon - Occitan

Obelisc de Desporrins, Acós

Escrivan

Simin Palay - Alèxi Peiret - Ciprian Desporrins - Jacòb de Gassion - Arnaut de Saleta - Marilís Orionaa - Xavièr Navarròt - Vastin Lespin - Sèrgi Javaloyès - Gaston Fèbus - Joan Enric de Fondevila

Musica

Marcèu Amont - Arnapi - Nadau - Pèir de Jeliòt - Estar - Balaguèra - Parpalhon - Los Pagalhós - Ardalh - Los Seuvetons - Lo Cèu de Pau - Èr Navèth - Los de Laruns

Canta bearnesa

Aqueras Montanhas - Bèth cèu de Pau

Monument

Noste Enric, Castèth de Pau

Hortalessa deu Portalet - Castèth de Pau - Castèth de Bètlòc - Castèth de Montanèr - Castèth de Morlana - Castèth d'Aas - Catedrau d'Auloron - Catedrau de Lescar - Santuari de Bètharram - Glèisa de Monenh - Glèisa de Luc - Pont d'Ortès - Pont de la legenda a Sauvatèrra - Obelisc de Desporrins - Ostau de Bernadòta

Gastronomia Garbura - Juranson (vin) - Bearn (vin) - Arroset de Bearn - Hitge gras - Meravilhas de carnavau - Confit de guit

Construccion

Ostau bearnés

Eveniment

Hestiv'Òc

Vestit

Berret

Jòcs

Quilhas de nau

[ modificar ]

Torisme

Castèth de Pau - Musèu de las Bèras Arts de Pau - Pena deus Vutres - Trin d'Artosta - Zoo d'Asson

Termalisme

Aigas Bonas - Aigas Cautas

Espòrt d'ivern

Goreta - Artosta - La Pèira Sant Martin

[ modificar ]

Las categorias

Bearn

Monenh

Castèth de Montanèr

Romiatges de Sent Jacme de Compòstela :

[ modificar ]

Istòria

Cronologia

Lista deus vescomtes de Bearn

Febus me Fe, Castèth de Montanèr

Centolh V lo Joen - Gaston IV lo Crotzat - Gaston Fèbus - Enric de Labrit - Margarida de Navarra - Joana de Labrit - Noste Enric

Armoriau de Bearn

Noblessa bearnesa

Regiment de Bearn

Arnauton d'Espanha - Espand deu Leon - Ivan de Fois - Jacòb de Gassion - Baron de Lahontan - Los tres mosquetaris : Isaac de Potau, Atòs d'Autaviela e Enric d'Aramits - Comte de Tres Vilas - Pèir de Lostaunau, Rajah de Shikandra - Bernadòta -

Fòrs de Bearn

Los cagòts

Regiment de Bearn

Camp de Gurs

[ modificar ]

Espòrt

Fronton de Pardias

Esportiu

Basquetbòl : Freddy Hufnagel - Alan Larroquis

Canoè-caiac : Tòni Estanguet - Patrici Estanguet

Ciclisme : Gilabèrt Deuclòs-Lassala

Fotbòl : Edoard Cissé - Julian Escuder - Jan-Francés Lariòs - Jan-Miquèu Larquer - Julian Tausièda

Rugbi : Felip Bernat-Salas - Nicolau Brusque - Laurenç Cabannas - Nano Capdoze - Francés Monclar - Robèrt Paparembòrda - Jan Piqué - Damian Tralha - Pèir Triep-Capdeviela