Cafarnaom
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Cafarnaom (de l'ebrieu: כפר נחום Kəfar Nāḥūm «vilatge de Nahum»)[1], foguèt un poblament antic de Galilèa, en Israèl actuala, en riba de la mar de Galilèa o lac de Tiberiàs o Kineret. Es coneguda pels crestians coma "la ciutat de Jèsus". Segon lo Novèl Testament foguèt un dels luòcs causits per Jèsus per transmetre son messatge e per realizar mantun miracle. Se trapa a 2,5 km de Tabga e a 15 km de la ciutat de Tiberiàs, en riba nòrd-oèst del lac.
Somari |
[Modificar] Etimologia
Lo nom semitic de la pichona ciutat èra Kfar Nahum (vilatge de Nahum, lo nom d'un profèta). Dins los escriches de Flavi Josèp son nom es transcrit al grèc coma Kαφαρναουμ (Kapharnaum). En arabi aqueste endrech se nomena "Tell Hum", doncas, lo tuc (Tell) de Hum (abreviacion de Nahum).
[Modificar] La recuperacion de Cafarnaom
En 1838, lo nòrd-american Edward Robinson, descorbriguèt las roïnas d'aqueste endrech. L'ancian Cafarnaom se mostrèt als primièrs cercaires coma un endrech desolat e trist. En 1866, lo cercaire britanic Capitan Charles W. Wilson identifiquèt las rèstas de la sinagòga e en 1894 lo franciscan italian Giuseppe Baldi, al nom de la Custòdia de Tèrra Santa, aqueriguèt una granda partida de las roïnas als bedoins. Los franciscans metèron un andàs per protegir las roïnas dels frequents actes vandalics; plantèron palmeras e eucaliptus portats d'Austràlia per tal de crear un pichon oasi ont recebre los pelegrins dins aquesta zòna, situada a 210 mètres jol nivèl de la mar. Al delà, bastiguèron un pichon pòrt per facilitar l'entrada pel lac. Aquestas òbras empreneron un grand impuls jos la direccion del franciscan Virgilio Acorbaishi
[Modificar] Descubèrtas arqueologicas
Las excavacions mai importantas comencèron en 1905, jos la direccion dels alemands Heinrich Kohl e Carl Watzinger e continuèron amb los franciscans Vendelin von Benden (1905-1915) e Gaudencio Orfali (1921-1926). Los resultats d'aquestes cavaments foguèron la descubèrta de dos bastiments publics, la ja mencionada sinagòga e una glèisa de forma octagonala. D'annadas après , las excavacions foguèron represas per Acorbaishi e Stanislao Loffreda, amb l'ajuda financièra del govèrn italian. La descubèrta mai significativa d'aquestes cavaments foguèt l'ostal supausat de Pèire e mai d'un quartièr de l'epòca evangèlica. Aquestes cavatges se concludiron en 1986. Las furgas permetèron de saber que lo poblament foguèt creat probablament pendent lo reinatge de Juda Macabèu, a l'entorn del sègle II aC, e que foguèt abandonat a l'entorn del sègle XI.
[Modificar] Istòria del poblament
Los arqueològs, en se basant dins las fònts literàrias e dins los resultats de las catacions, an pogut rebastir una part de l'istòria d'aqueste poblament. Lo vilatge es pas mencionat dins l'Ancian Testament. Es arqueologicament demostrat que ja existiá al sègle II aC, pendent lo govèrn de Juda Macabèu. Lo vilatge non aviá cap sòrta de mur defensiu e s'esteniá per la ribièra del lac (d'èst a oèst). A 200 mètres al nòrd de la sinagòga s'i trapava lo cementèri, aluenhat del nuclèu abitat. Sa superfícia èra 3 km, que confrontava amb Tabga, dedicada a l'agricultura, fach que s'es demostrat per nombrosas mòlas d'òli e gran trapats al cors de las catacions. Altra fònt d'ingrèssos èra la pesca. Se trobèron de vestigis d'un pòrt a l'oèst del que bastiron los franciscans. Cafarnaom èra pròche de las pricipalas artèrias qu'unián Galilèa amb Damasc. Jèsus causiguèt aqueste vilatge coma centre de son ministèri public, dempuèi d'abandonar Nazaret que, simplament, èra un umil vilatge de montanha. S'an trapat pas de fònts que fàsan de pensar que Cafarnaom participèsse dins las sagnants revòltas josievas contra los romans dels ans 70 e 135.
[Modificar] Descripcion
Lo poblament èra fòrça regular. De las doas bandas d'una granda carrièra orientada de nòrd a sud en sorgián quartièrs pichons e illas d'ostals, que limitavan amb de carrièras transversalas e carrerons sense sortida. Los murs se fasián amb de blòcs de basalt e èran refortilhats amb de pèiras e fang. La part la mai espaciosa dels ostals èra lo pati, ont s'i trapava lo forn circular fach de tèrra refractària, mòlas pel gran e l'escalèr de pèira que portava a la terrassa. Lo sòl de totes los ostals èra empeirat. Al torn del pati s'i trapavan de petitas cellas umilas que recebián la lutz de petitas duberturas o finèstras bassas. La descubèrta de l'escalèr a la terrassa a permetut de compréner lo passatge biblic ont se fa passar a un paralitic a travèrs del tech:
- Marc, 2, 1-12: En vessent qu'amb tanta gent podián pas lo portar fins a Jèsus, faguèron un forat al tech sus l'endret ont èra e baissèron la liechòta que i jadiá lo paralitic.
Pel tipe de bastiment, èra pas dificil pujar al tech pels escalèrs del pati e ne trèir una part per fèr baissar lo paralitic fins a l'abitacion ont se trapava Jèsus. Un estudi del quartièr plaçat entre la sinagòga e la glèisa octogonala revelèt que divèrsas familhas vivián a l'estil patriarcal, donc, emplegavan los meteises patis e, dintre, i aviá pas de pòrtas. Los ostals èran, generalament, fòrça paures. I aviá pas de servicis de sanejament o d'enversadors, las abitacions èran estrechas e pauc confortablas. La majoritat dels objèctes trobats èran de ceramica: oles, plats, amforas e lums d'òli. S'i trobèron tanben de *hams, de *punxons, de *fusos per tèisser e de mòlas de basalt que s'emplegavan per *premsar lo gran e l'oliva. Dins aquela societat, la mòla èra un ben fòrça prevat que s'eretava de paires a filhs pendent sègles. A partir del sègle IV melhorèron las condicions de vida dels abitants de Cafarnaom: a compdar d'aquel moment, los ostals se bastiguèron amb de mortièr e s'emplegava de ceramica fina d'importacion. Los bastiments faches pendent la fondacion del vilatge continuèron en s'utilizar fins a l'abandonament.
