Dublin
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dublin (Iers: Baile Átha Cliath) is de hoofdstad van Ierland, en de hoofdstad van county Dublin in de provincie Leinster. De stad ligt aan de oostkust van het eiland, vrijwel halverwege, en wordt van oost naar west doorsneden door de rivier de Liffey.
Dublin is gesticht door de Vikingen in ± 988 en is sindsdien een metropool geworden met meer dan 1 miljoen inwoners. De naam komt van 'Dubh Linn', hetgeen Oud-Iers is voor zwarte poel of zwart water, een verwijzing naar een nederzetting die volgens sommigen overeenkomt met het huidige Dublin, afkomstig van de Griekse astronoom Ptolemeus, rond het jaar 140. Hij had het over een stad die hij Eblana noemde.
Hoewel de naam Dublin zelf ook uit het Iers komt is in het Iers de gebruikelijke naam voor Dublin Baile Átha Cliath. Baile betekent "stad", Átha is de genitief van Áth, een doorwaadbare plaats, en Cliath is een vlechtwerk van riet waarmee men de rivierbodem bij een doorwaadbare plaats verstevigde. Het eerste deel van de naam wordt vaak weggelaten, zodat de stad ook Áth Cliath heet.
Inhoud |
[bewerk] Architectuur
[bewerk] Parken en straten
St. Stephen's Green en Merrion Square zijn twee parken in het centrum van Dublin. Het grootste ingesloten park in een stedelijk gebied van Europa (en daarmee een flink stuk groter dan bijvoorbeeld Central Park in New York) is het Phoenix Park, met daarin het paleis van de Ierse president en de Dublin Zoo. Een plein in de stad dat bekend is, is het Smithfield, met de daaraan grenzende Jameson Tower (van de oude Jameson distilleerderij). De Liffey is de rivier die Dublin opsplitst in het iets armere noorden en het iets rijkere zuiden. Henry Street en Grafton Street zijn de belangrijkste winkelstraten. Een straat die zeker bezocht moet worden is O'Connell Street (vernoemd naar het voormalige (Engelse) parlementslid en voormalig burgemeester van Dublin. Ook was hij een voorstander van een onafhankelijk Ierland). Daarnaast is het Temple bar-gebied een bezoek waard.
[bewerk] Beelden
Op O'Connell Street vindt men de Millennium Spire, die opgericht is ter ere van het nieuwe millennium. Daarnaast is er nog een beeld van Daniel O'Connell zelf, een beeld van een vakbondsleider Larkin en een beeld van een andere Ierse vrijheidsvechter: Parnell. Bij Trinity College vindt men Molly Malone. Daarnaast zijn er beelden van de schrijvers James Joyce(North Earl street) en Oscar Wilde(Merrion square). Ook zanger Phil Lynott (Thin Lizzy) is vereeuwigd met een standbeeld in Harry Street, een zijstraat van Grafton Street.
[bewerk] Gebouwen
In O'Connell Street staat het beroemde postkantoor waar in 1916 tijdens de Paasopstand de republiek werd uitgeroepen. De Bank of Ireland aan College Green was eerder het parlement van Ierland (tot 1800). Schuin tegenover de Bank of Ireland is het Trinity College Dublin, gebouwd in 1592 en waar nu het Book of Kells is ondergebracht. Een ander bekend gebouw is het Dublin Castle, dat deels uit een middeleeuws kasteel bestaat en deels uit een 18e-eeuws complex.
Iets buiten het centrum kan men gaan naar Casino Marino, een barok gebouw, de Joyce (of Martello) tower, Kilmainham Jail en Royal Hospital, het Irish museum of Modern Art. Ook buitensteden als Bray, Malahide (bekend van het kasteel) en Howth zijn zeer de moeite waard.
[bewerk] Cultuur
Dublin staat ook bekend om zijn schrijvers en dichters. De dichter en toneelschrijver William Butler Yeats is geboren in Sandymount, Dublin. Ook James Joyce, die Dublin vereeuwigde in zijn beroemde Ulysses en Samuel Beckett waren Dubliners. Andere bekende schrijvers uit Dublin zijn Oscar Wilde, Jonathan Swift, Brendan Behan, Sean O'Casey en George Bernard Shaw. De schrijver van Dracula, Bram Stoker, heeft in de Dublinse wijk Clontarf inspiratie opgedaan.
Daarnaast zijn ook de drie afdelingen van het Iers Nationaal Museum in Dublin gevestigd.
De Ieren zijn trots op hun pubs en beweren dat deze de beste in de hele wereld zijn. Temple Bar is het centrum van activiteit, met veel pubs en restaurants.
De stad is ook de thuisbasis van Guinness, het beroemde zwarte bier dat sommigen aanbidden, terwijl anderen het naar roestwater vinden smaken. Het Guinness Storehouse museum in de brouwerij in St. James' Gate is een populaire toeristische trekpleister.
[bewerk] Noordkant vs Zuidkant
Traditioneel gezien is er een scheiding tussen de noordkant en de zuidkant van de stad, met als scheidingslijn de rivier de Liffey. De Northside wordt gezien als de armere kant, de kant van de werkende klasse terwijl de Southside de kant is voor de rijkere midden- en hogere klassen. De scheiding wordt versterkt door de postcode-indeling: wijken aan de noordkant hebben een oneven getal (bijvoorbeeld Killester is "Dublin 5"), terwijl wijken aan de zuidkant een even getal hebben (Ballsbridge is "Dublin 4"). Het onderscheid ontstond eeuwen terug toen de Hertog van Kildare zijn huis bouwde aan de minder gewaardeerde zuidkant, en hij werd prompt gevolgd door de rest van de elite. Alhoewel de zuidkant aan het begin van de 21e eeuw nog steeds rijker is staat het huis van de president van Ierland, Áras an Uachtaráin, aan de noordkant (in het Phoenixpark), maar heeft het als postcode Dublin 8, dat een nummer is van de zuidkant. Ook het huis van de Aartsbisschop van Dublin ligt aan de noordkant, terwijl een van Dublins rijkste wijken, the Hill of Howth ook in het noorden ligt. En de zuidkant heeft ook een groot aantal wijken die niet rijk zijn, zoals Palmerstown, Crumlin en Ballyfermot.
In het centrum was het onderscheid ook erg duidelijk: de winkelstraat aan de noordkant (Henry Street/Mary Street) zag er een stuk verlopener uit dan de winkelstraat aan de zuidkant (Grafton Street). Maar Dublin is bezig (2006) de stad met een opknapbeurt de 21e eeuw in te trekken. De winkels met de grote merken bevinden zich echter nog steeds voornamelijk aan de zuidkant.
Nieuwe architectonische ontwikkelingen doen zich voor in het gebied 'Docklands'. Het vervallen havengebied wordt opgewaardeerd en voorzien van prestigieuze nieuwbouw voor bedrijven, woningen en recreatiedoeleinden, vergelijkbaar met de manier waaropdat in Londen en ook Rotterdam is gedaan.
[bewerk] Geboren in Dublin
- Francis Patrick Kenrick (3 december 1797 - 8 juli 1863), aartsbisschop van Baltimore
- Oscar Wilde (16 oktober 1854 - 30 november 1900), schrijver, dichter en dandy
- Francis Bacon (28 oktober 1909 - 28 april 1992), Engels-Iers kunstenaar en schilder
- James Joyce (2 februari 1882 - 13 januari 1941), schrijver
- Gerard Victory (24 december 1921 - 14 maart 1995), componist
- Ronnie Drew (16 september 1934), gitaarspeler en zanger (The Dubliners)
- Luke Kelly (17 november 1940 - 30 januari 1984), zanger en musicus (The Dubliners)
- Phil Lynott (20 augustus 1949 - 4 januari 1986), zanger, musicus, componist
- Gabriel Byrne (12 mei 1950), acteur
- Bertie Ahern (12 september 1951), premier van Ierland
- Bob Geldof (5 oktober 1951), zanger
- Pat Cox (28 november 1952), journalist, tv-presentator en politicus
- Alexandra Colen-Beliën (9 juli 1955), Vlaams politica
- Glenn Meade (1957), schrijver
- Stephen Roche (28 november 1959), wielrenner
- Paul David Hewson (Bono) (10 mei 1960), zanger (U2)
- Larry Mullen jr (31 oktober 1961), drummer (U2)
- Damien Rice (7 december 1973), zanger
- Stephen Gately (17 maart 1976), zanger
- Colin Farrell (31 mei 1976 - Castleknock), acteur
- Ronan Keating (3 maart 1977), zanger
- Jonathan Rhys-Meyers (27 juli 1977), acteur
- Michael Patrick 'Paddy' Kelly (5 december 1977), zanger (The Kelly Family)
- Nicky Byrne (9 oktober 1978), zanger
- Brian McFadden (12 april 1980), zanger
- Robbie Keane (8 juli 1980), voetballer
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Dublin op Wikimedia Commons.
|
| Hoofdsteden in Europa |  |
|---|---|
|
Amsterdam · Andorra la Vella · Athene · Belgrado · Berlijn · Bern · Boedapest · Boekarest · Bratislava · Brussel · Chisinau · Dublin · Helsinki · Kiev · Kopenhagen · Ljubljana · Londen · Lissabon · Luxemburg · Madrid · Minsk · Monaco · Moskou · Nicosia · Oslo · Parijs · Podgorica · Praag · Pristina · Reykjavik · Riga · Rome · San Marino · Sarajevo · Skopje · Sofia · Stockholm · Tallinn · Tirana · Valletta · Vaticaanstad · Vaduz · Vilnius · Warschau · Wenen · Zagreb |
